Pracownikowi, który pracuje co najmniej 6 godzin w ciągu doby przysługuje 15-minutowa przerwa. Jeśli wykonuje on pracę przy komputerze przez co najmniej 4 godziny, to za każdą przepracowaną godzinę należy mu się dodatkowe 5 minut. Pracodawca może jednak wydłużyć czas trwania przerwy według swojego uznania.
Pracuję w systemie zmianowym 12/24 dniówka, 12/48 nocka. Wykonuję pracę biurową przy komputerze. Czy mam prawo do przerw w ciągu dnia? Jeżeli tak to w jakim wymiarze? To samo pytanie dotyczy pracy w nocy. Trudno znaleźć jednolity przepis w tym temacie.
Na pytania odpowiada Agata Mikucka, ekspert ds. prawa pracy z Kancelarii Kawczyński i Kieszkowski Adwokaci i Radcowie Prawni.Na wstępie należy wskazać, że
przepisy prawa pracy dotyczące przerw stosuje się zarówno do pracy w dzień jak i do pracy w nocy i nie ma w tym zakresie żadnych odmiennych uregulowań.
15 minut, tak jak przewiduje to prawo pracy
10%
dłużej niż 15 minut, bo wykonuję pracę przy komputerze
19%
sam ustalam sobie czas przerw w pracy
49%
Podstawową
przerwą przewidzianą przez Kodeks pracy jest 15-minutowa przerwa wliczana do czasu pracy, przysługująca pracownikowi, który świadczy pracę przez co najmniej 6 godzin w ciągu doby (art. 134 KP). Przerwa ta przysługuje pracownikom zatrudnionym zarówno na pełen etat, jak i na niepełny, jeśli danego dnia wykonują pracę przez minimum 6 godzin. Co istotne, przerwa ta przysługuje pracownikom nie tylko w podstawowym systemie czasu pracy, ale również np. w równoważnym, w którym dopuszczalne jest przedłużenie dobowego wymiaru czasu pracy nawet do 24 godzin (tu akurat mowa o pracy przy pilnowaniu mienia lub ochronie osób, w zakładowych strażach pożarnych i służbach ratowniczych). Jako że przepisy nie regulują kwestii udzielania przerwy w równoważnym systemie czasu pracy w sposób odmienny, przyjmuje się, że
pracownikom wykonującym pracę w tym systemie, przysługuje wyłącznie jedna 15-minutowa przerwa.
Powyższe jest regułą przewidzianą przez przepisy prawa pracy, którą pracodawca może zmodyfikować na korzyść pracownika.
Pracodawca ma bowiem możliwość wydłużenia 15-minutowej przerwy według swojego uznania, czy też udzielenia przerwy dodatkowej. Pracodawca może to uczynić albo w umowie o pracę albo w wewnątrzzakładowych przepisach (układ zbiorowy pracy, regulamin pracy).
Należy pamiętać, że udzielenie przerwy przewidzianej w art. 134 kp jest obowiązkiem pracodawcy.
Pracodawca nie może zwolnić się z niego poprzez wypłacenie pracownikowi ekwiwalentu pieniężnego, czy też udzielenia przerwy w innym dniu. Pracodawca nie może również skrócić dnia pracy o 15 minut ani też nakazać pracownikom stawiania się do pracy 15 minut później. Jako że przepisy nie regulują kwestii momentu udzielenia przerwy, pracodawca może wprowadzić ściśle określoną godzinę podczas godzin pracy, czy też wprowadzać inną godzinę w różnych dniach w zależności od aktualnych potrzeb. W praktyce spotyka się również sytuacje, w których pracodawca pozostawia pracownikom swobodę w tym zakresie.
Odnosząc się natomiast do wykonywania pracy przy komputerze, poza przerwą, o której mowa powyżej,
pracownikowi przysługuje również 5-minutowa przerwa po każdej godzinie pracy przy nieprzerwanej obsłudze monitora ekranowego. Wynika to z Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 01.12.1998r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy na stanowiskach wyposażonych w monitory ekranowe (§ 7), przy czym należy zaznaczyć, ze przerwa ta przysługuje wyłącznie pracownikom użytkującym w czasie pracy monitor ekranowy
co najmniej przez 4 godziny dziennie.
Na marginesie wskazuję, że zamiast udzielenia pracownikowi 5-minutowej przerwy po każdej godzinie pracy z komputerem, pracodawca może zapewnić pracownikowi
łączenie przemienne pracy związanej z obsługą komputera z innymi rodzajami prac, które nie obciążają wzroku i zapewniają wykorzystanie innej pozycji ciała - po każdej nieprzerwanej godzinie pracy przy komputerze. Przepisy dotyczące pracy przy obsłudze monitorów ekranowych stosuje się także do praktykantów i stażystów.
Przepisy prawa pracy przewidują również inne rodzaje przerw, z których nie każda zaliczana jest do czasu pracy. Mowa m.in. o:
- 60-minutowej przerwie
na spożycie posiłku lub załatwianie spraw osobistych (niewliczona do czasu pracy),
- 30-minutowej przerwie
dla młodocianych pracowników w przypadku pracy powyżej 4,5 godzin,
-
przerwie na karmienie dla matek (dwie półgodzinne przerwy bądź dwie 45-minutowe przerwy w przypadku karmienia więcej niż jednego dziecka - w przypadku pracy powyżej 6 godzin; jeżeli
praca nie przekracza 6 godzin pracownicy przysługuje jedna przerwa; jeżeli praca jest krótsza niż 4 godziny, przerwa nie przysługuje w ogóle).
Reasumując, czytelnikowi przysługuje jedna 15-minutowa przerwa, a także 5 minut odpoczynku po każdej nieprzerwanej godzinie pracy przy obsłudze komputera.
Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii. 
