Kradzież mienia pracodawcy może skutkować rozwiązaniem umowy o pracę, jednak to od pracodawcy zależy, w jaki sposób zdecyduje się to zrobić.
Parę dni temu ochrona przyłapała mnie, jak podbieram papierosy w pracy. Sprawa jest zgłoszona na policji, a ja zostałem zwolniony. Chciałbym się dowiedzieć, czy dziesiątego dnia miesiąca dostanę normalnie wypłatę i co stanie się z moim urlopem? Umowa była na czas nieokreślony.Odpowiedzi na to pytanie udzielił mecenas Wojciech Kawczyński z Kancelarii Prawnej Kawczyński i Kieszkowski Adwokaci i Radcowie Prawni Sp.p. w Gdańsku.
I Uwagi ogólneNa wstępie zauważyć należy, że czytelnik nie wskazał, w jaki sposób został zwolniony, tj. czy jego umowa o pracę została rozwiązana przez pracodawcę:
1) bez wypowiedzenia z winy pracownika, tzw. zwolnienie dyscyplinarne czy też
2) za wypowiedzeniem, np. z powodu utraty zaufania, do czego doszło w wyniku czynu opisanego przez czytelnika.
W tym miejscu wskazać należy, iż rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika jest najbardziej radykalnym sposobem zakończenia umowy o pracę przez pracodawcę, który zawsze może skorzystać z rozwiązania mniej radykalnego, jakim jest rozwiązanie umowy o pracę za wypowiedzeniem.
Zasada obowiązująca w obu przypadkach jest taka, że pracodawca zobowiązany jest do wypłaty pracownikowi wynagrodzenia w terminie przyjętym u pracodawcy, nie później jednak niż do dziesiątego dnia kolejnego miesiąca kalendarzowego za wykonaną pracę. Jak wynika z opisu czytelnika, u jego pracodawcy wynagrodzenie wypłacane jest właśnie dziesiątego dnia kolejnego miesiąca kalendarzowego, stąd czytelnik powinien, co do zasady, otrzymać w tym czasie wynagrodzenie za poprzedni miesiąc proporcjonalne do liczby dni przepracowanych w poprzednim (tym, za który będzie wypłacane wynagrodzenie) miesiącu. Będzie to jednak inna kwota w przypadku, jeśli umowa o pracę została rozwiązana przez pracodawcę bez wypowiedzenia z winy pracownika i inna, gdy została rozwiązana za wypowiedzeniem, co zostanie opisane poniżej.
Odnośnie urlopu wypoczynkowego to obowiązującą zgodnie z k.p. zasadą jest wykorzystanie urlopu w naturze. W przypadku rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika rozwiązanie takie, co do zasady, ma skutek natychmiastowy. Oznacza to, że rozwiązanie umowy o pracę następuje, z zastrzeżeniem akapitu następnego, z chwilą doręczenia pracownikowi oświadczenia pracodawcy o rozwiązaniu umowy o pracę lub jeśli nie doszło do takiego doręczenia to z chwilą, w której mógł się zapoznać z takim oświadczeniem, czyli np. z datą pierwszego awizowania przesyłki zaadresowanej przez pracodawcę do pracownika na prawidłowy adres tego ostatniego. W takim przypadku pracownik może nie zdążyć wykorzystać urlopu w naturze i wtedy pracodawca powinien wypłacić pracownikowi ekwiwalent za niewykorzystany urlop.
tak, robię to regularnie
25%
tak, ale w drobnej sprawie
16%
tak, ale przez przypadek i naprawiłe(a)m swój błąd
7%
nie, nigdy mi się to nie zdarzyło
52%
W mojej ocenie nie ma przeszkód aby pracodawca w oświadczeniu o rozwiązaniu umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika wskazał późniejszy termin rozwiązania umowy o pracę niż opisany powyżej. Rozwiązanie takie należałoby uznać za co do zasady korzystniejsze dla pracownika niż rozwiązanie ze skutkiem natychmiastowym, a tym samym dopuszczalne w świetle przepisów prawa pracy. W takim wypadku pracodawca może nakazać pracownikowi wykorzystanie w naturze niewykorzystanego urlopu wypoczynkowego we wskazanych przez pracodawcę dniach.
Wobec niewskazania sposobu rozwiązania umowy o pracę z czytelnikiem, poniżej opisane zostaną konsekwencje związane z wypłatą wynagrodzenia i zasadami wykorzystania urlopu w obu przypadkach.
II Rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika Jak to już wyżej zostało opisane, rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia skutkuje, co do zasady, praktycznie natychmiastowym zakończeniem stosunku pracy z pracownikiem. Fakt skorzystania przez pracodawcę z takiego rozwiązania nie zwalnia go jednak z obowiązku zapłaty pracownikowi wynagrodzenia za dni, które pracownik przepracował w zakładzie pracy, czyli co do zasady do dnia rozwiązania umowy o pracę. Co więcej, pracodawca, poza sytuacją opisaną w zdaniu następnym, nie może jednostronnie potrącić jakiegokolwiek odszkodowania z wypłacanej pensji, nawet jeśli odszkodowanie takie wydaje się być ewidentnie uzasadnione. Aby to zrobić (dokonać potrącenia) pracodawca musiałby dysponować tytułem wykonawczym, którym w tym wypadku najczęściej jest prawomocne lub natychmiast wykonalne orzeczenie sądowe opatrzone przez sąd pieczęcią z klauzulą wykonalności stwierdzające obowiązek pracownika zapłaty pracodawcy określonej kwoty. Warto przy tym pamiętać, iż pracodawca ma jeden miesiąc na podjęcie decyzji o skorzystaniu z prawa do rozwiązania umowy bez wypowiedzenia z winy pracownika, a uzyskanie tytułu wykonawczego w tak krótkim czasie jest mało prawdopodobne choć nie niemożliwe.
Jak już wspomniano powyżej, z uwagi na, co do zasady, natychmiastowy skutek oświadczenia pracodawcy o rozwiązaniu umowy o pracę z winy pracownika możliwość wykorzystania przez pracownika z urlopu wypoczynkowego w naturze jest de facto bardzo ograniczona. W praktyce pod rozwagę wchodziłyby dwa przypadki:
- Pracodawca prowadzi wielodniowe postępowanie wyjaśniające celem ustalenia, czy doszło do ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków pracowniczych, mogącego skutkować zwolnieniem dyscyplinarnym pracownika lub
- z różnych powodów nie korzysta z tego uprawnienia niezwłocznie po ustaleniu, iż do takiego naruszenia doszło
i do czasu rozwiązania umowy o pracę nakazuje pracownikowi wykorzystać przysługujący mu urlop wypoczynkowy. Najczęściej jednak w tego typu wypadkach oświadczenie pracodawcy jest składane niezwłocznie po wykryciu ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków pracowniczych tak, że pracownik nie ma możliwości wykorzystania urlopu wypoczynkowego w praktyce i jest mu wypłacany ekwiwalent za niewykorzystany urlop.
III Rozwiązanie umowy o pracę za wypowiedzeniem Jak już wspomniano powyżej, w przypadku ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków pracowniczych, a za takie co do zasady uznać należy kradzież mienia pracodawcy, pracodawca może ale nie musi skorzystać z prawa do rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika. Zamiast tego może wypowiedzieć umowę o pracę, która w takim wypadku ulega rozwiązaniu po upływie okresu wypowiedzenia, który wynosi od 2 tygodni do 3 miesięcy, w zależności od stażu pracownika u tego pracodawcy.
Oznacza to, że pracownik, który pozostaje w stosunku pracy do dnia rozwiązania umowy o pracę winien otrzymywać za ten okres (do dnia rozwiązania umowy) wynagrodzenie, także wtedy, gdy pracodawca nakazał mu wykorzystanie przysługującego mu urlopu wypoczynkowego lub zwolnił z obowiązku świadczenia pracy do dnia rozwiązania umowy o pracę.
W przypadku rozwiązania umowy o pracę za wypowiedzeniem, istnieje więc w praktyce większa możliwość wykorzystania urlopu wypoczynkowego w naturze z uwagi na trwający co najmniej 2 tygodnie okres wypowiedzenia. W przypadku jego niewykorzystania w naturze pracownikowi przysługuje oczywiście ekwiwalent za urlop.
IV PodsumowanieObowiązek wypłaty przez pracodawcę wynagrodzenia za okres do dnia rozwiązania umowy o pracę, jak i udzielenia urlopu w naturze lub w przypadku jego niewykorzystania wypłaty ekwiwalentu za niewykorzystany urlop, nie pozbawia pracodawcę przysługujących mu z mocy prawa uprawnień, takich jak złożenie zawiadomienia o podejrzeniu popełnienia przestępstwa przez pracownika lub wytoczenia mu powództwa cywilnego o zapłatę odszkodowania za zawłaszczone mienie. Jak należy przypuszczać na podstawie opisu czytelnika, w jego przypadku do wyrządzenia szkody pracodawcy doszło w wyniku działań umyślnych czytelnika, stąd nie będzie miało zastosowania w stosunku do niego ograniczenie odpowiedzialności do trzykrotności wynagrodzenia, a pracodawca będzie mógł domagać się zapłaty odszkodowania nie po cenach zakupu, lecz po cenach sprzedaży przywłaszczonych towarów.
Porady prawnika
Masz wątpliwości dotyczące działań firmy, która cię zatrudnia? Nie wiesz jak postąpić w sporze z pracodawcą, jakie możliwości pozostawia ci prawo pracy? A może po prostu jest temat, który cię nurtuje i chcesz poznać zastosowanie bieżących przepisów? Prześlij swoje pytania mailem: serwispraca@trojmiasto.pl. Na pytania czytelników odpowiadać będą radcy z trójmiejskich kancelarii. Odpowiedzi na wybrane pytania publikowane będą w Serwisie Praca portalu Trojmiasto.pl
Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii. 
