- 1 Benefity są potrzebne, ale grunt to dobra pensja (75 opinii)
- 2 Czy jesteśmy gotowi na jawność płac? (190 opinii)
- 3 L4 na wypalenie zawodowe? (37 opinii)
- 4 Każdy będzie na etacie? A zaczęło się od kurierów (127 opinii)
Kiedy pracownik może odmówić nadgodzin?
Przyjmuje się, że praca w godzinach nadliczbowych jest obowiązkiem pracownika. Istnieje jednak kilka okoliczności, w których pracownik może jej odmówić.
Pracuję w pracach interwencyjnych, mam 54 lata i posiadam lekką grupę inwalidzką. Pracuję od poniedziałku do piątku po 8 godzin dziennie, jednak bywa, że pracodawca wymaga ode mnie przyjścia do pracy w sobotę na 8 godzin i w niedzielę na 10. Czy ma takie prawo? Co stanie się, kiedy mu odmówię? Moje zdrowie nie pozwala na taki wymiar pracy.
Na pytanie odpowiada Marcin Muza, radca prawny z MGS Kancelaria Radców Prawnych i Adwokatów Mądry, Sznycer, Cwalina-Kowalewska, Sambożuk Sp.p.
Zgodnie z art. 151 par. 1 kp praca wykonywana ponad obowiązujące pracownika normy czasu pracy, a także praca wykonywana ponad przedłużony dobowy wymiar czasu pracy, wynikający z obowiązującego pracownika systemu i rozkładu czasu pracy, stanowi pracę w godzinach nadliczbowych. Praca w godzinach nadliczbowych jest dopuszczalna w razie: 1) konieczności prowadzenia akcji ratowniczej w celu ochrony życia lub zdrowia ludzkiego, ochrony mienia lub środowiska albo usunięcia awarii; 2) szczególnych potrzeb pracodawcy.
Za pracę w godzinach nadliczbowych pracownikowi przysługuje oprócz normalnego wynagrodzenia dodatek (w wysokości 50 lub 100 proc. wynagrodzenia, w zależności od tego na jaką porę przypadają godziny nadliczbowe). Praca w godzinach nadliczbowych może być rekompensowana także przez udzielenie czasu wolnego. Zgodnie bowiem z art. 151(2) kp pracownikowi, który wykonywał pracę w dniu wolnym od pracy wynikającym z rozkładu czasu pracy w przeciętnie pięciodniowym tygodniu pracy, przysługuje w zamian inny dzień wolny od pracy udzielony pracownikowi do końca okresu rozliczeniowego, w terminie z nim uzgodnionym. Termin wykorzystania tego dnia powinien być uzgodniony z pracownikiem. Udzielenie dnia wolnego jest obowiązkiem pracodawcy.
Nieuzasadniona odmowa wykonywania pracy w godzinach nadliczbowych może być podstawą do nałożenia kary porządkowej lub nawet rozwiązania umowy o pracę.
Co do zasady pracownik może odmówić wykonania polecenia pracy w godzinach nadliczbowych, gdy:
1) Należy on do grup pracowników szczególnie chronionych, objętych zakazem pracy nadliczbowej. Do grupy tej zaliczamy:
a) kobiety w ciąży (art. 178 § 1 kp),
b) pracowników opiekujących się dzieckiem do lat 4 bez ich zgody (art. 178 § 2 kp),
c) pracowników młodocianych (art. 203 § 1 kp),
d) pracowników niepełnosprawnych, chyba że lekarz przeprowadzający badania profilaktyczne lub - w razie jego braku - lekarz sprawujący opiekę nad tym pracownikiem wyrazi na to zgodę (art. 15 ust. 3 ustawy z 27 sierpnia 1997 roku o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych),
e) pracowników pracujących na stanowiskach pracy, na których występują przekroczenia najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia, jeżeli praca nadliczbowa podyktowana jest szczególnymi potrzebami pracodawcy (art. 151 § 2 kp).
(2) Zostały już przekroczone dopuszczalne limity godzin nadliczbowych. Polecenie pracodawcy, jako niezgodne z prawem, nie jest dla pracownika wiążące (na podstawie art. 100 § 1 kp),
(3) Pracodawca korzysta ze swojego uprawnienia w sposób sprzeczny ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem prawa lub zasadami współżycia społecznego (na podstawie art. 8 kp). Wskazać tu należy, że skorzystanie z tego uprawnienia na tej podstawie zarezerwowane jest raczej dla sytuacji wyjątkowych. Przyczyną odmowy nie może być np. zmęczenie pracownika.
Z listu czytelnika wynika, że zalicza się on do grupy pracowników niepełnosprawnych, o których mowa w art. 15 ust. 3 ustawy z 27 sierpnia 1997 roku o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych. Przepisy tego aktu prawnego stosuje się bowiem między innymi do osób, których niepełnosprawność została potwierdzona orzeczeniem o zakwalifikowaniu przez organy orzekające do jednego z przyjętych stopni niepełnosprawności. Art. 3 tej ustawy wskazuje na trzy stopnie niepełnosprawności, tj. 1) znaczny, 2) umiarkowany i 3) lekki. Do lekkiego stopnia niepełnosprawności zalicza się osobę o naruszonej sprawności organizmu, powodującej w sposób istotny obniżenie zdolności do wykonywania pracy, w porównaniu do zdolności, jaką wykazuje osoba o podobnych kwalifikacjach zawodowych z pełną sprawnością psychiczną i fizyczną, lub mająca ograniczenia w pełnieniu ról społecznych dające się kompensować przy pomocy wyposażenia w przedmioty ortopedyczne, środki pomocnicze lub środki techniczne.
Ochrona, którą przewiduje art. 15 ust. 3 przywołanej ustawy dotyczy wszystkich niepełnosprawnych, którzy przedstawią pracodawcy orzeczenie potwierdzające niepełnosprawność, w tym także pracowników o orzeczonej niepełnosprawności w stopniu lekkim. Tym samym, po przedstawieniu przez czytelnika tego orzeczenia pracodawca nie może powierzyć mu wykonywania pracy w godzinach nadliczbowych. Wskazuję jednocześnie, że ochrona, o której mowa powyżej jest wyłączona w sytuacji osób zatrudnionych przy pilnowaniu oraz gdy, na wniosek osoby zatrudnionej, lekarz przeprowadzający badania profilaktyczne pracowników lub w razie jego braku lekarz sprawujący opiekę nad tą osobą wyrazi na to zgodę. W związku z tym polecenie czytelnikowi pracy w godzinach nadliczbowych będzie możliwe wyłącznie w sytuacji, gdy mowa będzie o pracy przy pilnowaniu lub po uzyskaniu zgody lekarza.
Masz wątpliwości dotyczące działań firmy, która cię zatrudnia? Nie wiesz jak postąpić w sporze z pracodawcą, jakie możliwości pozostawia ci prawo pracy? A może po prostu jest temat, który cię nurtuje i chcesz poznać zastosowanie bieżących przepisów? Prześlij swoje pytania mailem: serwispraca@trojmiasto.pl. Na pytania czytelników odpowiadać będą radcy z trójmiejskich kancelarii. Odpowiedzi na wybrane pytania publikowane będą w Serwisie Praca portalu Trojmiasto.pl
O autorze
Marcin Muza
radca prawny, MGS LAW Kancelaria Radców prawnych Mądry, Sznycer, Sambożuk Spółka Partnerska Sp. p.
Miejsca
Opinie (64) 1 zablokowana
-
2018-03-01 12:03
Eldorado sie konczy.wielu januszo biznesmenow to odczuje
- 14 0
-
2018-03-01 12:28
(4)
Pip tylko czeka na zgloszenia o nieuczciwych pracodawcach oj duuuzo kasy wplynie do budzetu a kary sa od 1000 do 30.000
- 14 0
-
2018-03-01 16:10
(1)
I tak dużo niższe niż gdziekolwiek na Zachodzie
- 5 0
-
2018-03-01 16:17
kwestia czasu,w Niemczech kary 5 razy wyzsze to i 5 razy wiekszy porządek
- 3 1
-
2018-03-02 06:29
Oj mało wiesz synek o życiu (1)
Przychodzi taka kobita z pipu do firmy, czeka już na nią koperta. I w firmie gdzie jest ze 100 grubych naruszeń, pada tylko stwierdzenie "proszę trochę odświeżyć toaletę, i pomalować jedną ściane, i dokupić jakiś grzejnik". A tam rudera ledwo co kupy się trzyma a w środku ludzie tyraja w warunkach uwłaczajacych człowiekowi w temp zbliżonej do tej na dworze.
- 2 2
-
2018-03-02 07:55
Koperta jeszcze w nagrade mowisz
- 1 0
-
2018-03-01 16:47
Wszystko byloby ok gdyby nie fakt, ze pracodawcy unikaja placenia jak moga a wyrownanie w urlopie znaczy tyle, ze i tak nie wezmiesz go wtedy kiedy bedziesz chcial tylko wtedy, kiedy bedzie to pasowac pracodawcy. Za urlopy nadgodzin nie robie i trzymam sie tego od lat. Dziwnym zbiegiem okolicznosci przestano mi je "oferowac" :)
- 10 1
-
2018-03-01 18:07
pracodawcy jakby mniej pewni siebie...
- 6 0
-
2018-03-01 21:51
Co kara
To jakaś kpina...nadgodziny odmawiam zawsze niewolnikiem nie jestem.
- 4 1
-
2018-03-02 13:45
Absurdy kodeksu i prawniczego bełkotu (1)
Nie można dawać robić z siebie niewolnika. Przypomniał mi się jeden dowcip:
Dzwoni szef do pracownika na urlopie:
-hej, musisz dzisiaj przyjść do pracy!!!
-ale Szefie, nie mogę..
-a to niby czemu? przecież musisz!
-jestem w trakcie libacji..
-eeeee,no dobra przyjdź jutro..
-jutro będę jeszcze pijany..
-eeeee, no to pojutrze
-Szefuńciu, pojutrze to ja będę trzeźwiał!!!- 3 0
-
2018-03-02 13:56
hehe
-..no to masz przyjść jak wytrzeźwiejesz!!!
-ale Szefie, mam jeszcze tydzień urlopu...
-musisz przyjść bo tak nakazuje kodeks!!!
-musisz że co??? halo...!hallllo!!! ....cholera nie mam chyba zasięgu.... piiiiiiiiiiiiiiiiiiii- 3 0
-
2018-03-02 14:23
Śmieszny artykuł
U nas w hotelu jak powiedziałam, że nie mogę więcej robić nadgodzin to prezesowa powiedziała,że mam sobie pracy szukać.Ona ma 100 ukrainek na moje miejsce. Zrobiłam 280 godzin w miesiącu! Głupi artykuł.
- 10 0
-
2018-03-02 15:48
Nadgodziny = nadwyplata :) nazwa smieszna jesli szef tego nie pojmuje musi brac korepetycje w Panstwowym Inspektoracie Pracy.
- 4 0
-
2018-03-02 17:18
Co za porada ;)
A o tym jakie są limity godzinowe, to już nie wspomina.
150 godzin rocznie i 48 tygodniowo- 3 0
-
2018-03-02 22:08
Prosze popatrzec na stocznie (1)
w stoczniach w wielu firmach zmusza się ludzi do pracy po 10h ,12h a czasem wiecej godzin,nikt nawet nie mysli o dodatkach,nawet za prace w niedziele nie ma dodatku.bez ubezpieczen i skłdek,bez urlopów.smieciówki-innych ofert nie ma.korupcja taka jak dawniej,zamkniecie stoczni niczego nie zmieniało poza paroma świniami przy korycie.siedzi od lat stara banda i wyzyskuje ludzi.dlatego tak uciekaja na zachód.zróbcie cos z tym do
- 9 0
-
2018-03-24 10:58
dopóki znajdują sie ludzie co przychodzą i robią to góra nie widzi problemu
druga sprawa ludzie nie pozywają takich firm to czemu te firmy miały by działać zgodnie z prawem? ludzie sami sobie to robią i jeden drugiemu na wzajem- 0 1
Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.