Dodatkowe obowiązki bez zmiany płacy? Co na to przepisy

Andrzej Fortuna

10 stycznia 2022 (artykuł sprzed 2 lat)

Opinie (76)

Pracodawca zwalnia jednego z pracowników, a drugiego obciąża jego obowiązkami i nie daje mu podwyżki. Takie sytuacje zdarzają się często. Przepisy jasno nie precyzują, co w takiej sytuacji, ale... zawsze można podjąć z pracodawcą negocjacje w zakresie warunków płacowych.

- W firmie, której pracuję, pracowały na takim samym stanowisku dwie osoby. Stanowiska specjalistów/inżynierów do spraw rozwoju dostawców. 30 czerwca 2021 r. mój kolega dostał wypowiedzenie bez świadczenia pracy. Od tamtego czasu wszystkie obowiązki przypisano mnie. W związku z tym pracę za dwie osoby wykonuję sam. Proszę o podpowiedź, czy należy mi się jakieś dodatkowe wynagrodzenie? Czy i w jaki sposób mogę bronić się przed ewentualnymi konsekwencjami w opóźnieniach w wykonywaniu pracy? - pyta nasz czytelnik.

Porady prawne w serwisie Praca

Na pytanie odpowiada Andrzej Fortuna - radca prawny z kancelarii Radcy Prawnego Fortuna.

Zgodnie z art. 78 § 1 Kodeksu pracy "Wynagrodzenie za pracę powinno być tak ustalone, aby odpowiadało w szczególności rodzajowi wykonywanej pracy i kwalifikacjom wymaganym przy jej wykonywaniu, a także uwzględniało ilość i jakość świadczonej pracy". Jak zatem można zauważyć, ilość wykonywanej pracy co do zasady nie powinna pozostawać bez znaczenia dla wysokości wynagrodzenia pracownika. Niestety jednak przywołana regulacja nie rodzi bezpośredniego roszczenia pracownika o zwiększenie wynagrodzenia w związku ze zwiększeniem ilości zadań. Innymi słowy, na podstawie tej normy sądy pracy nie są uprawnione do ukształtowania większego wynagrodzenia pracownika tylko z uwagi na zwiększenie ilości obowiązków pracownika (tak m.in. Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 7 listopada 1977 r. o sygn. akt I PZP 44/77 czy też Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 października 2012 r. I PK 82/12). Wyłączną rolę w kształtowaniu wysokości wynagrodzenia przyznano co do zasady zgodnej woli stron stosunku pracy, tj. pracownika i pracodawcy. Wynagrodzenie za pracę ustalane jest w umowie o pracę, a często także na podstawie szczególnych przepisów płacowych obowiązujących u danego pracodawcy, np. regulaminu wynagradzania czy też zakładowego układu zbiorowego pracy.

Zmiana wymiaru etatu a prawo do otrzymania odprawy

Od powyższego istnieją oczywiście pewne wyjątki. W szczególności wynagrodzenie pracownika nie może być mniejsze niż obowiązujące w danym czasie wynagrodzenie minimalne. Jeśli ta zasada byłaby naruszona - pracownik miałby prawo dochodzić stosownej dopłaty przed sądem pracy. Możliwe jest również dochodzenie roszczeń od pracodawcy w sytuacji wykazania dyskryminacji płacowej na tle innych pracowników. Z zapytania czytelnika nie wynika jednak, abyśmy w tej sprawie mieli do czynienia z takimi okolicznościami.

Nie doszło tutaj także do powierzenia dodatkowej pracy rodzajowo innej niż określona w umowie o pracę - co uzasadniałoby możliwość sądowego domagania się zwiększenia wynagrodzenia. Jak bowiem wskazał Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 11 lutego 2010 r., sygn. akt I PK 185/09 - powierzenie pracownikowi dodatkowego rodzaju pracy (nieobjętego treścią umowy o pracę) wymagało od pracodawcy albo podwyższenia wynagrodzenia, stosownie do rozmiaru dodatkowych obowiązków wykraczających poza te przewidziane w umowie, z uwzględnieniem wymiaru czasu pracy przewidzianego na realizację obu rodzajów pracy, albo dokonania wypowiedzenia zmieniającego pracownikowi warunki zatrudnienia (co mogłoby umożliwić powierzenie dodatkowych obowiązków bez odpowiedniego podwyższenia wynagrodzenia).

W opisanej sprawie jednakże doszło do zwiększenia ilości pracy dotychczasowej, rodzajowo określonej w umowie o pracę - co zasadniczo nie rodzi roszczenia o wzrost wynagrodzenia, a co najwyżej może uzasadniać podjęcie z pracodawcą negocjacji w zakresie warunków płacowych.

Natomiast należy zwrócić uwagę, że powyższe rozważania odnoszą się do sytuacji, gdy pomimo zwiększenia ilości obowiązków istnieje możliwość wywiązania się z nich w czasie normatywnym przypisanym do etatu. Jeśli zaś aby sprostać ilości pracy, zachodziłaby konieczność świadczenia pracy w godzinach nadliczbowych - pracownikowi oczywiście przysługiwałoby prawo żądania stosownego rozliczenia za takie nadgodziny - czy to w postaci zapłaty dodatkowego wynagrodzenia wraz ze stosownym dodatkiem, czy też rozliczenia tego poprzez czas wolny od pracy. Zastrzec jednak należy, że - w świetle przepisów prawa pracy - niedopuszczalna jest stała organizacja czasu pracy w taki sposób, żeby wymagała ona świadczenia pracy w nadgodzinach. Taka sytuacja powinna być przejściowa, uzasadniona szczególnymi potrzebami pracodawcy.

Odnosząc się natomiast do ewentualnych konsekwencji opóźnień w zakresie wykonywanej pracy, zauważyć trzeba, iż to pracodawca zobowiązany jest do właściwego zorganizowania pracy w zakładzie pracy i ponosi ryzyko nieprawidłowej organizacji, np. ryzyko związane z obarczeniem pracownika zbyt dużą ilością pracy, niemożliwą do wykonywania przez jedną osobę zasadniczo w normatywnym jej czasie pracy. Jednakże nie oznacza to, że pracownik w tej sytuacji jest zwolniony z wszelkiej odpowiedzialności za swój wycinek pracy i opóźnienia na nim. Przede wszystkim bowiem podstawowym obowiązkiem pracownika jest dbanie o dobro zakładu pracy - jeśli zatem zachodzi ryzyko nieterminowości realizacji obowiązków czy też ryzyko wystąpienia szkód po stronie pracodawcy - pracownik zobowiązany jest uprzedzić o tym pracodawcę i np. choćby zawnioskować o wskazanie kolejności wykonania zadań pilnych, nakładających się w czasie, zawnioskować o zatrudnienie nowej osoby czy też o zmiany organizacyjne. Brak adekwatnej reakcji pracodawcy na powyższe może zwolnić pracownika z odpowiedzialności. Niemniej kwestie te ciężko ocenić abstrakcyjnie, każdorazowo niezbędna jest analiza odrębnego przypadku i ustalenie szczegółowych okoliczności sprawy.

O autorze

Andrzej Fortuna

radca prawny z kancelarii Radcy Prawnego Fortuna

Miejsca

Radca Prawny Kancelaria Fortuna Gdańsk, Zawiszy Czarnego 6/1

Opinie (76) 1 zablokowana

Sortowanie
- Od najstarszych
- Od najnowszych

Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2022-01-10 11:23

***** tvn (2)

Po jakiego grzyba ktoś produkuje "opinię prawną " na kilka ekranów. Jest to bełkot prawniczy który nic nie pomaga.

2 lata
- 1 5
Twoja opinia

Zmień treść

Po jakiego grzyba ktoś produkuje "opinię prawną " na kilka ekranów. Jest to bełkot prawniczy który nic nie pomaga.
Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2022-01-10 11:33
  
  (1)
  
  Jest to konkretne i w punkt. Dyskryminacja płacowa? Warto o tym pamiętać, szczególnie w Polsce, gdzie wynagrodzenia są niejawne.
  
  2 lata
  - 2 0
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  Jest to konkretne i w punkt. Dyskryminacja płacowa? Warto o tym pamiętać, szczególnie w Polsce, gdzie wynagrodzenia są niejawne.
  Regulamin dodawania opinii
  - Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
    2022-01-10 11:51
    
    ciekawe jak sie ma etyka w hr
    
    2 lata
    
    1 0
    
    Twoja opinia
    
    Zmień treść
    
    ciekawe jak sie ma etyka w hr
    Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2022-01-10 11:24

Jak masz jakis fach i doswiadczenie to rzuc wypowiedzeniem

Pracodawca jak nie jest głupi to dostaniesz podwyżkę. Jak nie to pójdziesz do innej pracy

Jak ci znalazł mocno za skórę to sie zastanów czy nie warto iść na zwolnienie z powodu stresu jaki cie tam spotyka. Pewnie masz też niewykorzystany urlop więc pracodawca sam się będzie musiał martwić o wdrożenie nowej osoby . No i oczywiście dla dobra kolegów, którzy tam zostaną dobrze udokumentowane zgłoszenie do PIP

Nie daj się gnoic bo stracisz szacunek sam do siebie

2 lata
- 7 1
Twoja opinia

Zmień treść

Pracodawca jak nie jest głupi to dostaniesz podwyżkę. Jak nie to pójdziesz do innej pracy Jak ci znalazł mocno za skórę to sie zastanów czy nie warto iść na zwolnienie z powodu stresu jaki cie tam spotyka. Pewnie masz też niewykorzystany urlop więc pracodawca sam się będzie musiał martwić o wdrożenie nowej osoby . No i oczywiście dla dobra kolegów, którzy tam zostaną dobrze udokumentowane zgłoszenie do PIP Nie daj się gnoic bo stracisz szacunek sam do siebie
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2022-01-10 11:28

Pracownicy to niewolnicy

Każde stanowisko powinno być okreslone ze szczegółami. Teraz to jest jak z nienormowanym pracem czasy - pracuj 24 godziny na dobę.

Nowak
2 lata
- 10 0
Twoja opinia

Zmień treść

Każde stanowisko powinno być okreslone ze szczegółami. Teraz to jest jak z nienormowanym pracem czasy - pracuj 24 godziny na dobę.
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2022-01-10 11:32

Xx

Związki zawodowe w tym kraju na zasadzie pokorne cielę dwie matki ssie
tak manewrują by im było dobrze najpierw rozmowy z pracodawcą by im iść na rękę potem z pracownikiem takie fikcje w polskim wydaniu.

2 lata
- 6 0
Twoja opinia

Zmień treść

Związki zawodowe w tym kraju na zasadzie pokorne cielę dwie matki ssie tak manewrują by im było dobrze najpierw rozmowy z pracodawcą by im iść na rękę potem z pracownikiem takie fikcje w polskim wydaniu.
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2022-01-10 12:12

W Polsce nie istnieje coś takiego jak organizacja pracy. w tym temacie tkwimy wszyscy ; tak pracownicy jak i pracodawcy w głębokiej komunie.
Robiłem w kwietniu, na prośbę gościa zatrudniającego 21 osób tzw. fotografię pracy.
W efekcie; 5 pracowników okazało się zbędnych czyli do do zwolnienia, reorganizacja technologii. skutkiem tego nastąpił; wzrost wydajności dwukrotny i takiż sam wzrost przychodów.
Są specjaliści od logistyki, są wzorce do zastosowania, korzystajcie z tego szanowni przedsiębiorcy.
To naprawdę działa.

2 lata
- 0 2
Twoja opinia

Zmień treść

W Polsce nie istnieje coś takiego jak organizacja pracy. w tym temacie tkwimy wszyscy ; tak pracownicy jak i pracodawcy w głębokiej komunie. Robiłem w kwietniu, na prośbę gościa zatrudniającego 21 osób tzw. fotografię pracy. W efekcie; 5 pracowników okazało się zbędnych czyli do do zwolnienia, reorganizacja technologii. skutkiem tego nastąpił; wzrost wydajności dwukrotny i takiż sam wzrost przychodów. Są specjaliści od logistyki, są wzorce do zastosowania, korzystajcie z tego szanowni przedsiębiorcy. To naprawdę działa.
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2022-01-10 12:39

To jest

Bardzo ważne jeśli decydujemy się na pracę kasjerki w sklepie trzeba o tym wiedzieć że na umowie masz kasjerka o ile dadzą umowę bo z tym mało kto się spieszy takie czasy prawo tylko w jedną stronę działa będziesz: rozładowywać ciężki towar , sprzątać sklep , siedzieć na kasie i według grafiku sprzątać pomieszczenia sanitarne w tym toalety a w zimę i odśnieżać przy sklepie i wózkach mało kto
o tym mówi ale to teraz norma w sklepach.

2 lata
- 3 0
Twoja opinia

Zmień treść

Bardzo ważne jeśli decydujemy się na pracę kasjerki w sklepie trzeba o tym wiedzieć że na umowie masz kasjerka o ile dadzą umowę bo z tym mało kto się spieszy takie czasy prawo tylko w jedną stronę działa będziesz: rozładowywać ciężki towar , sprzątać sklep , siedzieć na kasie i według grafiku sprzątać pomieszczenia sanitarne w tym toalety a w zimę i odśnieżać przy sklepie i wózkach mało kto o tym mówi ale to teraz norma w sklepach.
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2022-01-10 13:33

FAKT (2)

Fakt konieczności powoływania się na uchwałę z 1977 roku czy nawet wyrok z 2012 r. świadczy tylko jakże te przepisy idą z duchem czasu... i życiowe są :)

Pan Gwizdek
2 lata
- 5 0
Twoja opinia

Zmień treść

Fakt konieczności powoływania się na uchwałę z 1977 roku czy nawet wyrok z 2012 r. świadczy tylko jakże te przepisy idą z duchem czasu... i życiowe są :)
Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2022-01-10 13:42
  
  (1)
  
  Zeszłotygodniowe gazetki z biedry też wyrzucasz?
  
  2 lata
  - 0 0
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  Zeszłotygodniowe gazetki z biedry też wyrzucasz?
  Regulamin dodawania opinii
  - Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
    2022-01-10 14:25
    
    Kiedys tak robilem. Teraz dogrzewam nimi mieszkanie
    
    Takie czasy..
    
    2 lata
    
    1 0
    
    Twoja opinia
    
    Zmień treść
    
    Takie czasy..
    Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2022-01-10 14:38

W dzisiejszych czasach tylko frajer robi nadgodziny za darmo

Ludzie nie badzcie frajerami

2 lata
- 2 0
Twoja opinia

Zmień treść

Ludzie nie badzcie frajerami
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2022-01-10 17:24

Ada

To samo dzieje się w supermarketach, obcinają etat i praca którą wykonywały 3 osoby robi 2 albo i 1

2 lata
- 1 0
Twoja opinia

Zmień treść

To samo dzieje się w supermarketach, obcinają etat i praca którą wykonywały 3 osoby robi 2 albo i 1
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2022-01-10 18:54

Miałem tak u poprzedniego p[racodawcy. Zwiększenie obowiązków więc negocjowałem podwyżkę. Jak zaproponowali jakieś śmieszne pieniądze to złożyłem wypowiedzenie. Mina szefa bezcenna.

2 lata
- 2 0
Twoja opinia

Zmień treść

Miałem tak u poprzedniego p[racodawcy. Zwiększenie obowiązków więc negocjowałem podwyżkę. Jak zaproponowali jakieś śmieszne pieniądze to złożyłem wypowiedzenie. Mina szefa bezcenna.
Regulamin dodawania opinii