Zmiany w zakładzie pracy mogą sprawić, że konieczna jest też zmiana stanowiska, na którym jesteśmy zatrudnieni. Czy pracownik musi zgodzić się na to zgodzić oraz jakie konsekwencje to niesie za sobą?
Pracując na pełnym etacie, dostałem propozycję "nie do odrzucenia", zgodnie z którą mam zostać na dotychczasowym stanowisku na pół etatu, a na pół przejść na nowe. W związku z tym straciłem wysługę lat i zmniejszono mi urlop. Czy jest to zgodne z kodeksem pracy? Czy przejście na nowe stanowisko musi odbyć się za porozumieniem stron, bo wystąpił o to zakład?Odpowiedzi na to pytanie udzielił mecenas Wojciech Kawczyński z Kancelarii Prawnej Kawczyński i Kieszkowski Adwokaci i Radcowie Prawni Sp.p. w Gdańsku.
Pytanie 1: Pracując na pełnym etacie, dostałem propozycję "nie do odrzucenia", zgodnie z którą mam zostać na dotychczasowym stanowisku na pół etatu, a na pół przejść na nowe. W związku z tym straciłem wysługę lat i zmniejszono mi urlop. Czy jest to zgodne z kodeksem pracy?
Czy pracodawca może zmienić stanowisko pracy bez zgody pracownika?
Wysługa latOdpowiadając na to pytanie na wstępie zauważyć należy, że nie do końca jasnym jest, co Czytelnik ma na myśli pisząc "propozycja nie do odrzucenia" i czy jest to wypowiedzenie zmieniające, czy porozumienie stron dot. zmiany warunków pracy. Mając na uwadze drugie pytanie Czytelnika, przypuszczalnie chodzi tutaj o zmianę umowy o pracę na mocy porozumienia stron. Takie też założenie zostało przyjęte w niniejszym artykule.
Czytelnik nie wskazał, na jakim stanowisku został zatrudniony i jaki rodzaj pracy wykonuje. Z pytania nie wynika również, w jaki sposób pracodawca uzasadnił zmniejszenie wysługi lat.
Wobec powyższego, nie sposób jednoznacznie odnieść się do
pytania dot. wysługi lat. Należy bowiem odróżnić 'wysługę lat' wskazaną wprost w ustawach regulujących pewne kategorie pracowników w sektorze publicznym (m.in. nauczycieli, urzędników czy pracowników służby cywilnej), gdzie dodatek za 'wysługę lat' jest obowiązkowy, od 'wysługi lat' która może, lecz nie musi, być dobrowolnie uregulowana w przepisach wewnętrznych każdego pracodawcy w sektorze prywatnym. Dla każdego zawodu kwestia 'wysługi lat' może być uregulowana odrębnie - inaczej dla urzędników, inaczej dla nauczycieli, a jeszcze inaczej w poszczególnych zakładach pracy w sektorze prywatnym jeśli został tam wprowadzony taki dodatek za wysługę lat.
tak, musiałem zgodzić się na jego warunki
41%
tak, ale się nie zgodziłem i udało nam się znaleźć inne wyjście
9%
tak, nie zgodziłem się i już tam nie pracuję
20%
nie, nie spotkała mnie taka sytuacja
30%
Dla przykładu, w przypadku nauczycieli, zgodnie z art. 33 ustawy z dnia 26.01.1982 r. Karta Nauczyciela (t.j. Dz. U. z 2017 r. poz. 1189; dalej jako "Karta Nauczyciela") oraz § 7 ust. 1 Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu ws. wysokości minimalnych stawek wynagrodzenia zasadniczego nauczycieli, ogólnych warunków przyznawania dodatków do wynagrodzenia zasadniczego oraz wynagradzania za pracę w dniu wolnym od pracy z dnia 31.01.2005 r. (t.j. Dz. U. z 2014 r. poz. 416), dodatek za wysługę lat przysługuje w wysokości 1% wynagrodzenia zasadniczego za każdy rok pracy (z tymże nie więcej niż 20%), przy czym chodzi tu nie tylko pracę w charakterze nauczyciela, a tym bardziej nie tylko w danym zakładzie pracy. Z kolei u pracodawcy nie objętego ustawowym obowiązkiem wypłacania dodatku za wysługę lat, kwestia tego dodatku może być uregulowana zupełnie inaczej - inna może być wysokość dodatku, wymagany staż pracy, jak również inne warunki nabycia do niego prawa, np. może być uzależniony od stażu pracy wyłącznie u danego pracodawcy czy wyłącznie na określonych stanowiskach.
W związku z powyższymi okolicznościami, na zadane pytanie nie da się odpowiedzieć jednoznacznie. Zakładając, że zaprzestanie wypłaty dodatku za wysługę lat wynikało z przeniesienia pracownika na stanowisko, które nie było objęte obowiązkiem wypłaty dodatku za wysługę lat (np. z nauczycielskiego na inne), to co do zasady zaprzestanie wypłacania dodatku za wysługę lat mogłoby być uzasadnione. Kwestię tą należałoby jednak szczegółowo zbadać, z uwzględnieniem przepisów regulujących 'wysługę lat' w danym zawodzie lub przepisów wewnętrznych obowiązujących w tym zakresie u pracodawcy.UrlopOdpowiadając zaś na
pytanie dot. zmniejszenia urlopu, należy stwierdzić, że co do zasady urlop wypoczynkowy regulowany w Kodeksie pracy jest zależny wyłącznie od wymiaru czasu pracy pracownika i jego całkowitego stażu pracy . Art. 154 k.p. nie wprowadza w tym zakresie żadnych dodatkowych wymogów i nie uzależnia wymiaru urlopu wypoczynkowego od m.in. zajmowanego stanowiska czy innych warunków pracy. I tak, jeśli pracownik jest zatrudniony na pełen etat, to przysługuje mu urlop wypoczynkowy w wysokości odpowiednio 20 (przy zatrudnieniu krótszym niż 10 lat) lub 26 dni (przy zatrudnieniu co najmniej 10 lat) rocznie. Warto w tym miejscu zwrócić uwagę, iż w orzecznictwie przyjmuje się, iż w razie wykonywania na rzecz pracodawcy kilku rodzajów pracy podporządkowanej należy domniemywać, że strony łączy jeden stosunek pracy. W związku z powyższym, co do zasady bez znaczenia jest, czy pracownik pracuje u danego pracodawcy na jednym stanowisku na pełen etat, czy też na dwóch stanowiskach, na każdym na pół etatu. Ostatecznie wymiar czasu pracy pracownika u danego pracodawcy jest w obu przypadkach taki sam, wobec tego - co do zasady - pracownikowi przysługuje urlop w rocznym wymiarze odpowiednio 20 lub 26 dni.
Powyższe może jednak ulec pewnym modyfikacjom w zależności od zajmowanego stanowiska czy rodzaju wykonywanej pracy, Czytelnikowi może bowiem przysługiwać
dodatkowy urlop wypoczynkowy wynikający z ustawy lub z przepisów wewnętrznych obowiązujących u pracodawcy. Ewentualna możliwość "zmniejszenia" tego urlopu mogłaby zatem wynikać z tych regulacji prawnych. I tak, dla przykładu, zgodnie z art. 64 ust. 1 Karty Nauczyciela, nauczycielowi zatrudnionemu w szkole, w której w organizacji pracy przewidziano ferie letnie i zimowe, przysługuje urlop wypoczynkowy w wymiarze odpowiadającym okresowi ferii i w czasie ich trwania. W przypadku jednak, jeśli nauczyciel będzie pracował na pół etatu jako nauczyciel, a na pół etatu na innym stanowisku niepedagogicznym nie objętym postanowieniami Karty Nauczyciela, to urlop wypoczynkowy o którym mowa w ww. przepisie będzie przysługiwał jedynie w zakresie stanowiska nauczycielskiego.
Mając na uwadze powyższe, w szczególnych przypadkach gdzie jest przyznawany dodatkowy urlop wypoczynkowy mógłby on zostać "zmniejszony" - jednak nigdy poniżej wymiaru urlopu przysługującego na podstawie Kodeksu pracy, tj. odpowiednio 20 lub 26 dni.
Pytanie 2: Czy przejście na nowe stanowisko musi odbyć się za porozumieniem stron, bo wystąpił o to zakład?Rozwiązanie umowy o pracę, jak również zmiana jej istotnych warunków za porozumieniem stron wymaga zgody obu stron stosunku pracy. Oznacza to, iż przejście na nowe stanowisko pracy nie musi odbyć się za porozumieniem stron, jeśli pracownik nie zgadza się na warunki zaproponowane przez pracodawcę. Brak zgody pracownika na zawarcie takiego porozumienia zmieniającego oznacza, iż pracodawca w celu zmiany istotnych warunków pracy lub płacy powinien złożyć pracownikowi wypowiedzenie zmieniające.
Warto dodatkowo wyjaśnić, że sytuacja pracownika jest bardziej korzystna w przypadku otrzymania takiego jednostronnego wypowiedzenia zmieniającego, niż w przypadku zawarcia porozumienia zmieniającego na warunkach nieodpowiadających pracownikowi. W szczególności należy wskazać, iż do wypowiedzenia zmieniającego odpowiednie zastosowanie mają przepisy dotyczące "zwykłego" wypowiedzenia umowy o pracę. W szczególności, ewentualna zmiana warunków zatrudnienia może nastąpić dopiero po okresie wypowiedzenia, który jest analogiczny jak przy wypowiedzeniu definitywnym i który może wynieść nawet 3 miesiące (przy zatrudnieniu powyżej 3 lat u danego pracodawcy). Nadto, takie wypowiedzenie powinno nastąpić na piśmie w odpowiedniej formie, a także - w przypadku umowy o pracę na czas nieokreślony - powinno zostać uzasadnione i poprzedzone uzyskaniem opinii związku zawodowego reprezentującego pracownika. Do wypowiedzenia zmieniającego mają również zastosowanie przepisy dotyczące ochrony przed wypowiedzeniem niektórych grup pracowników, m.in. pracownika w czasie jego usprawiedliwionej nieobecności czy też pracownika w wieku przedemerytalnym.
Od wypowiedzenia zmieniającego pracownik może się odwołać do sądu pracy, jeśli jest ono niezgodne z prawem, nieuzasadnione (lub podana przyczyna jest pozorna) czy nawet formalnie niepoprawne. Uwzględnienie odwołania może prowadzić do stwierdzenia bezskuteczności wypowiedzenia, a w przypadku jeśli upłynął już termin wypowiedzenia, do przywrócenia pracownika do pracy na dotychczasowym stanowisku pracy, albo do uzyskania przez pracownika odszkodowania.
Czy pracodawca może zmienić stanowisko pracy bez zgody pracownika?
Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii. 
