- 1 Czy jesteśmy gotowi na jawność płac? (149 opinii)
- 2 Każdy będzie na etacie? A zaczęło się od kurierów (125 opinii)
- 3 Ubezpieczeni w ZUS. Są nawet Kolumbijczycy (155 opinii)
- 4 Kelner: zawód, którego (już) nie ma? (109 opinii)
- 5 Sprawdź, czy zarabiasz przeciętną krajową (185 opinii)
Czy pracodawca może dowolnie zmienić grafik pracy?
Czy pracodawca może dowolnie zmienić grafik pracy? Nie każdy zawód da się wykonywać w ściśle określonych godzinach, dlatego odpowiednio wcześniej sporządzony grafik pracy pozwala pogodzić potrzeby pracodawcy z dyspozycyjnością pracowników. Ile wcześniej powinniśmy go znać i czy pracodawca może go w każdej chwili dowolnie modyfikować?
Porady prawne w serwisie Praca
Czy pracodawca może dowolnie zmieniać harmonogram pracy?
Pracuję na umowie o pracę. Mój grafik jest tak ułożony, że niektóre dni w tygodniu mam wolne. Ostatnio mój pracodawca wysłał mi za pomocą SMS-a wiadomość, że "grafik się zmienił i jutro jestem w pracy". Czy miał do tego prawo?
Na pytanie odpowiada Andrzej Fortuna - radca prawny z kancelarii Radcy Prawnego Fortuna
Rozkład czasu pracy, zwany powszechnie harmonogramem lub grafikiem, określa, w jakich dniach i godzinach pracownik ma świadczyć pracę w ramach swojego wymiaru czasu pracy. W praktyce ma on znaczenie w zakładach pracy, gdzie przewidziano pracę zmianową lub gdzie pracę z założenia świadczy się także w soboty, niedziele i święta - wówczas bowiem konieczne jest dokonanie niejako podziału czasu pracy na pracowników, z uwzględnieniem wszelkich norm prawa pracy - w tym przeciętnie pięciodniowego tygodnia pracy oraz prawa do nieprzerwanego odpoczynku dobowego i tygodniowego.
Pracodawca powinien ustalić grafik co najmniej tydzień wcześniej
Grafiki ustala pracodawca, w formie pisemnej lub elektronicznej, na okres nie krótszy niż 1 miesiąc. Na mocy art. 129 § 3 Kodeksu pracy pracodawca jest zobowiązany przekazać pracownikowi harmonogram co najmniej na 1 tydzień przed rozpoczęciem pracy w okresie, na który został sporządzony dany grafik.
Uprawnienie pracodawcy do zmiany harmonogramu w doktrynie prawa wywodzone jest z wykładni systemowej. Uznaje się bowiem, że skoro podstawowym obowiązkiem pracownika jest dbałość o dobro pracodawcy (art. 100 § 2 pkt 4 kodeksu pracy), a pracodawca celem ochrony swoich uzasadnionych interesów ma wyraźne prawo do jednostronnej, znaczącej ingerencji w stosunek pracy w taki sposób, że np. może powierzyć pracownikowi inny rodzaj pracy, nieokreślony w umowie (art. 42 § 4 kodeksu pracy), pracę w godzinach nadliczbowych (art. 151 kodeksu pracy) czy też przesunąć urlop pracownika (art. 167 kodeksu pracy) lub nawet odwołać podwładnego z urlopu (art. 164 § 2 kodeksu pracy) - to nie znajduje uzasadnienia odmawianie pracodawcy prawa do mniejszej z założenia ingerencji, jaką jest zmiana grafiku - jeśli oczywiście istnieje w tym zakresie obiektywna potrzeba leżąca po stronie zakładu pracy (tak: K. Jaśkowski [w:] E. Maniewska, K. Jaśkowski, Komentarz aktualizowany do Kodeksu pracy, LEX/el. 2022, art. 129).
Zmiany w harmonogramie pracy z dnia na dzień są możliwe
Powstaje jednak pytanie, jakie wyprzedzenie jest wymagane dla takiej jednostronnej zmiany harmonogramu, a w szczególności, czy możliwe jest dokonanie zmiany z dnia na dzień. Odpowiedź brzmi: tak. Należy bowiem zwrócić uwagę, że termin tygodniowy, o jakim mowa w art. 129 § 3 Kodeksu pracy, odnosi się jedynie do tworzenia harmonogramu, ale już nie do jego zmian. Jak wspomniano wyżej - zmiana grafiku odnosi się do sytuacji raczej nagłych, gdzie termin tygodniowego wyprzedzenia byłby w praktyce nierealny.
Niemniej należy także mieć na uwadze, że odrębną możliwość polecenia pracownikowi pracy w dniu, który harmonogramowo nie stanowi dnia jego pracy, zawierają przepisy o pracy w godzinach nadliczbowych, a konkretnie art. 1513 Kodeksu pracy, stanowiący, że "Pracownikowi, który ze względu na okoliczności przewidziane w art. 151 § 1 wykonywał pracę w dniu wolnym od pracy wynikającym z rozkładu czasu pracy w przeciętnie pięciodniowym tygodniu pracy, przysługuje w zamian inny dzień wolny od pracy udzielony pracownikowi do końca okresu rozliczeniowego, w terminie z nim uzgodnionym." Przyczyny powierzenia pracownikowi takiej pracy nadliczbowej w dniu, który miał być dla niego wolny to (art. 151 § 1 kodeksu pracy): 1) konieczność prowadzenia akcji ratowniczej w celu ochrony życia lub zdrowia ludzkiego, ochrony mienia lub środowiska albo usunięcia awarii; 2) szczególne potrzeby pracodawcy.
Poznaj trójmiejskich pracodawców
Dodatkowy dzień pracy - dodatkowy dzień wolny
Odpowiadając zatem już wprost na pytanie czytelnika, należy wskazać, że pracodawca miał prawo polecić pracownikowi z dnia na dzień przyjście do pracy w dniu, który miał być dla pracownika wolnym, jeśli:
- zmiana ta spowodowana była okolicznością obiektywną (np. choroba innego pracownika), a dopuszczalność zmian grafiku wynika z przepisów wewnątrzzakładowych obowiązujących u pracodawcy - wówczas pracodawca ustala zmianę grafiku i informuje o tym pracownika;
- istnieją szczególne potrzeby pracodawcy (gdy dla realizacji normalnych zadań pracodawcy konieczne jest ponadwymiarowe zatrudnienie pracownika) albo zachodzi konieczność prowadzenia akcji ratowniczej lub usunięcia awarii - wówczas pracodawca poleca pracownikowi przyjście do pracy w dzień wolny, a w zamian za to ustala z pracownikiem, kiedy pracownik "odbierze" sobie ten dzień.
Powyższe potwierdza Departament Prawny Głównego Inspektoratu Pracy w swoim piśmie z dnia 6 kwietnia 2009 r., sygn. GPP-417-4560-19/09/PE/RP (Rzeczposp. DF 2009, nr 94, str. 3), wskazując, iż "(...)zmiana godzin pracy pracownika w poszczególnych dniach okresu rozliczeniowego stanowi zmianę harmonogramu czasu pracy tej osoby. Harmonogram czasu pracy nie może być jednak dowolnie zmieniany w czasie trwania okresu rozliczeniowego. Zmiany są dopuszczalne jedynie w sytuacjach określonych w zakładowych źródłach prawa pracy (np. długotrwała nieobecność lub choroba innego pracownika) oraz w Kodeksie pracy (art. 1513 i art. 15111). Jeśli zatem dopuszczalność zmiany harmonogramu czasu pracy pracownika nie wynika z tych przepisów, jest ona niedopuszczalna."
O autorze
Andrzej Fortuna
radca prawny z kancelarii Radcy Prawnego Fortuna
Miejsca
Opinie wybrane
-
2022-10-17 11:10
nagminne (2)
jest to nagminnie stosowane przez pracodawców jestem kasjerem /sprzedawcą i czasami to mam naprawdę dość potrafią grafik 2 razy w tygodniu zmienić bo ktoś zwolnienie bo ktoś to bo ktoś tamto a ja chcąc utrzymać pracę nic nie mogę zaplanować , zmiana grafiku że zaczynam prace o 7 a zaczynam o 14 jest naprawdę wielką różnicą
- 77 2
-
2022-10-17 16:41
Wyzysk (1)
I tu pojawia się prawo pracownika, nie masz obowiązku odbierać od pracodawcy, na nawet czytać smsa po wyjściu z pracy.
Jednak niestety pracownicy dają się ru***ć na każdej linii, zaś pracodawcy nagminnie to wykorzystują, zgodnie z prawem zresztą :)- 17 1
-
2022-10-17 17:12
Jak dał pracownik numer swojego telefonu,
to pracodawca będzie z tego korzystał. Ja powiedziałem że mojego numeru zgodnie z prawem nikomu nie podaję.
- 11 1
-
2022-10-17 10:19
Już zszedłem z popołudniowej zmiany (3)
i przyszedłem na rano bo szef mi kazał. :)
- 26 0
-
2022-10-17 14:27
Z przepisów prawa pracy wynika, że dobowy odpoczynek nie może krótszy, niż 11 godzin (2)
W myśl art. 133 § 1 Kodeksu pracy pracownikowi przysługuje odpoczynek dobowy, który wynosi najmniej 11 godzin nieprzerwanego odpoczynku. Jako dobę przyjmuje się dobę pracowniczą. Udzielenie pracownikowi 11 godzin nieprzerwanego odpoczynku oznacza, że dobowy czas pracy pracownika wraz z godzinami nadliczbowymi nie może przekroczyć 13 godzin. W
W myśl art. 133 § 1 Kodeksu pracy pracownikowi przysługuje odpoczynek dobowy, który wynosi najmniej 11 godzin nieprzerwanego odpoczynku. Jako dobę przyjmuje się dobę pracowniczą. Udzielenie pracownikowi 11 godzin nieprzerwanego odpoczynku oznacza, że dobowy czas pracy pracownika wraz z godzinami nadliczbowymi nie może przekroczyć 13 godzin. W zależności od przyjętego systemu i rozkładu czasu pracy pracownik będzie mógł przepracować do 5 godzin nadliczbowych.
Tak więc schodząc ze zmiany popołudniowej np. o 22:00 do pracy można przyjść najwcześniej o godzinie 9:00.- 6 4
-
2022-10-17 15:45
(1)
Przepisy prawne możesz sobie w .... wsadzić. Konflikt z pracodawcą w utłaczającą większością kończy się zmianą pracy, a jak wiadomo, nie każda zmiana wychodzi na lepsze.
- 11 4
-
2022-10-17 21:43
Ja zmieniałem aż znalazlem super pracę ty płacz i rób dla pana haha
- 2 4
-
2022-10-17 08:58
Nic na siłę... (4)
...moim zdaniem wypadałoby żeby taki SMS był w formie pytania: Czy możesz przyjść jutro do pracy bo mamy sytuację podbramkową. Kilka takich smsów typu: masz być jutro i kropka i pracownicy przestaną odbierać smsy i połączenia od pracodawcy, bo przecież nie muszą tego robić w czasie wolnym.
- 124 5
-
2022-10-17 14:38
Co?? Kodeks pracy czyli obowiązujące prawo w Polsce jasno określa, że pracownik jest do dyspozycji pracodawcy (1)
Jeśli pracodawca wzywa pracownika do pracy to obowiązkiem pracownika jest się stawić. Brak stawiennictwa oznacza możliwość nałożenia kary bądź zwolnienia dyscyplinarnego.
To nie jest że ktoś kogoś prosi żeby się zjawił. To jest polecenie.
Smutne, niefajne? Pewnie tak, ale to nie pracodawca wymyślił prawo. Zawsze można zawrzeć umowęJeśli pracodawca wzywa pracownika do pracy to obowiązkiem pracownika jest się stawić. Brak stawiennictwa oznacza możliwość nałożenia kary bądź zwolnienia dyscyplinarnego.
To nie jest że ktoś kogoś prosi żeby się zjawił. To jest polecenie.
Smutne, niefajne? Pewnie tak, ale to nie pracodawca wymyślił prawo. Zawsze można zawrzeć umowę zlecenie czy o dzieło gdzie takich rzeczy nie ma, ale umowa o pracę przez wiele lat była u nas lansowana jako odpowiedź na każdy problem :)
Oczywiście należą się za to pieniądze za nadgodziny, jeśli takie by wystąpiły.- 1 18
-
2022-10-17 17:25
Jak chcesz być popychadłem, to tak możesz myśleć.
Są obowiązki pracownika i pracodawcy. Są przepisy, które lubią łamać pracodawcy, bo to jego firma i że on może wszystko.
- 12 2
-
2022-10-17 11:57
Ja mam podejscie takie ze jak szef chce bym odbierala od niego telefony po godzinach pracy to prosze mi zapewnic Telefon sluzbowy. Nie ma? To prosze poleconych wyslac zapytania. Maja mnie za gbura ale chociaz mam spokoj z "propozycjami nie do odrzucenia".
- 19 1
-
2022-10-17 11:47
,, Czuj sie zwolniony '' , ,, własnie bankrutuję ,odbierz za urlop i szukaj pracy '' itp ,itd
- 7 7
Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.