• Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport

Czy pracodawca może dowolnie zmienić grafik pracy?

Andrzej Fortuna
17 października 2022 (artykuł sprzed 1 roku) 
Najnowszy artykuł na ten temat Szkolenie po nocnej zmianie. Czy to legalne?
Pracodawca jest zobowiązany przekazać pracownikowi harmonogram co najmniej na tydzień przed rozpoczęciem pracy w okresie, na który został sporządzony dany grafik. Pracodawca jest zobowiązany przekazać pracownikowi harmonogram co najmniej na tydzień przed rozpoczęciem pracy w okresie, na który został sporządzony dany grafik.

Czy pracodawca może dowolnie zmienić grafik pracy? Nie każdy zawód da się wykonywać w ściśle określonych godzinach, dlatego odpowiednio wcześniej sporządzony grafik pracy pozwala pogodzić potrzeby pracodawcy z dyspozycyjnością pracowników. Ile wcześniej powinniśmy go znać i czy pracodawca może go w każdej chwili dowolnie modyfikować?



Porady prawne w serwisie Praca



Czy pracodawca może dowolnie zmieniać harmonogram pracy?



Pracuję na umowie o pracę. Mój grafik jest tak ułożony, że niektóre dni w tygodniu mam wolne. Ostatnio mój pracodawca wysłał mi za pomocą SMS-a wiadomość, że "grafik się zmienił i jutro jestem w pracy". Czy miał do tego prawo?
Na pytanie odpowiada Andrzej Fortuna - radca prawny z kancelarii Radcy Prawnego Fortuna

Andrzej Fortuna, radca prawny Andrzej Fortuna, radca prawny
Rozkład czasu pracy, zwany powszechnie harmonogramem lub grafikiem, określa, w jakich dniach i godzinach pracownik ma świadczyć pracę w ramach swojego wymiaru czasu pracy. W praktyce ma on znaczenie w zakładach pracy, gdzie przewidziano pracę zmianową lub gdzie pracę z założenia świadczy się także w soboty, niedziele i święta - wówczas bowiem konieczne jest dokonanie niejako podziału czasu pracy na pracowników, z uwzględnieniem wszelkich norm prawa pracy - w tym przeciętnie pięciodniowego tygodnia pracy oraz prawa do nieprzerwanego odpoczynku dobowego i tygodniowego.

Pracodawca powinien ustalić grafik co najmniej tydzień wcześniej



Grafiki ustala pracodawca, w formie pisemnej lub elektronicznej, na okres nie krótszy niż 1 miesiąc. Na mocy art. 129 § 3 Kodeksu pracy pracodawca jest zobowiązany przekazać pracownikowi harmonogram co najmniej na 1 tydzień przed rozpoczęciem pracy w okresie, na który został sporządzony dany grafik.

Czy masz stałe dni i godziny pracy?

W przepisach Kodeksu pracy wprost nie przewidziano, co prawda, jednostronnych zmian przez pracodawcę ustalonego już harmonogramu czasu pracy, jednakże możliwość taka jest powszechnie dopuszczana - jeśli przyczyny modyfikacji są obiektywne. Najczęściej jako powód zmiany harmonogramu przytacza się np. chorobę innego pracownika, jego urlop na żądanie, czy też urlop okolicznościowy (związany np. ze śmiercią bliskiej osoby) albo natychmiastowe rozwiązanie stosunku pracy z innym pracownikiem. Powyższe potwierdziło m.in. Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej w swoim stanowisku z dnia 18 października 2013 r. (Rzeczposp. PiP 2013, nr 9673, str. 5.). Niemniej w tym kontekście w praktyce za istotne uznaje się to, aby kwestie zmian harmonogramów pracy pracowników były przewidziane w przepisach wewnątrzzakładowych, tj. układzie zbiorowym pracy, regulaminie pracy lub w obwieszczeniu pracodawcy, jeśli pracodawca nie ma obowiązku wydawania regulaminu pracy (art. 150 kodeksu pracy).

Uprawnienie pracodawcy do zmiany harmonogramu w doktrynie prawa wywodzone jest z wykładni systemowej. Uznaje się bowiem, że skoro podstawowym obowiązkiem pracownika jest dbałość o dobro pracodawcy (art. 100 § 2 pkt 4 kodeksu pracy), a pracodawca celem ochrony swoich uzasadnionych interesów ma wyraźne prawo do jednostronnej, znaczącej ingerencji w stosunek pracy w taki sposób, że np. może powierzyć pracownikowi inny rodzaj pracy, nieokreślony w umowie (art. 42 § 4 kodeksu pracy), pracę w godzinach nadliczbowych (art. 151 kodeksu pracy) czy też przesunąć urlop pracownika (art. 167 kodeksu pracy) lub nawet odwołać podwładnego z urlopu (art. 164 § 2 kodeksu pracy) - to nie znajduje uzasadnienia odmawianie pracodawcy prawa do mniejszej z założenia ingerencji, jaką jest zmiana grafiku - jeśli oczywiście istnieje w tym zakresie obiektywna potrzeba leżąca po stronie zakładu pracy (tak: K. Jaśkowski [w:] E. Maniewska, K. Jaśkowski, Komentarz aktualizowany do Kodeksu pracy, LEX/el. 2022, art. 129).



Zmiany w harmonogramie pracy z dnia na dzień są możliwe



Powstaje jednak pytanie, jakie wyprzedzenie jest wymagane dla takiej jednostronnej zmiany harmonogramu, a w szczególności, czy możliwe jest dokonanie zmiany z dnia na dzień. Odpowiedź brzmi: tak. Należy bowiem zwrócić uwagę, że termin tygodniowy, o jakim mowa w art. 129 § 3 Kodeksu pracy, odnosi się jedynie do tworzenia harmonogramu, ale już nie do jego zmian. Jak wspomniano wyżej - zmiana grafiku odnosi się do sytuacji raczej nagłych, gdzie termin tygodniowego wyprzedzenia byłby w praktyce nierealny.

Niemniej należy także mieć na uwadze, że odrębną możliwość polecenia pracownikowi pracy w dniu, który harmonogramowo nie stanowi dnia jego pracy, zawierają przepisy o pracy w godzinach nadliczbowych, a konkretnie art. 1513 Kodeksu pracy, stanowiący, że "Pracownikowi, który ze względu na okoliczności przewidziane w art. 151 § 1 wykonywał pracę w dniu wolnym od pracy wynikającym z rozkładu czasu pracy w przeciętnie pięciodniowym tygodniu pracy, przysługuje w zamian inny dzień wolny od pracy udzielony pracownikowi do końca okresu rozliczeniowego, w terminie z nim uzgodnionym." Przyczyny powierzenia pracownikowi takiej pracy nadliczbowej w dniu, który miał być dla niego wolny to (art. 151 § 1  kodeksu pracy): 1) konieczność prowadzenia akcji ratowniczej w celu ochrony życia lub zdrowia ludzkiego, ochrony mienia lub środowiska albo usunięcia awarii; 2) szczególne potrzeby pracodawcy.

Poznaj trójmiejskich pracodawców



Dodatkowy dzień pracy - dodatkowy dzień wolny



Odpowiadając zatem już wprost na pytanie czytelnika, należy wskazać, że pracodawca miał prawo polecić pracownikowi z dnia na dzień przyjście do pracy w dniu, który miał być dla pracownika wolnym, jeśli:
  1. zmiana ta spowodowana była okolicznością obiektywną (np. choroba innego pracownika), a dopuszczalność zmian grafiku wynika z przepisów wewnątrzzakładowych obowiązujących u pracodawcy - wówczas pracodawca ustala zmianę grafiku i informuje o tym pracownika;
  2. istnieją szczególne potrzeby pracodawcy (gdy dla realizacji normalnych zadań pracodawcy konieczne jest ponadwymiarowe zatrudnienie pracownika) albo zachodzi konieczność prowadzenia akcji ratowniczej lub usunięcia awarii - wówczas pracodawca poleca pracownikowi przyjście do pracy w dzień wolny, a w zamian za to ustala z pracownikiem, kiedy pracownik "odbierze" sobie ten dzień.

Powyższe potwierdza Departament Prawny Głównego Inspektoratu Pracy w swoim piśmie z dnia 6 kwietnia 2009 r., sygn. GPP-417-4560-19/09/PE/RP (Rzeczposp. DF 2009, nr 94, str. 3), wskazując, iż "(...)zmiana godzin pracy pracownika w poszczególnych dniach okresu rozliczeniowego stanowi zmianę harmonogramu czasu pracy tej osoby. Harmonogram czasu pracy nie może być jednak dowolnie zmieniany w czasie trwania okresu rozliczeniowego. Zmiany są dopuszczalne jedynie w sytuacjach określonych w zakładowych źródłach prawa pracy (np. długotrwała nieobecność lub choroba innego pracownika) oraz w Kodeksie pracy (art. 1513 i art. 15111). Jeśli zatem dopuszczalność zmiany harmonogramu czasu pracy pracownika nie wynika z tych przepisów, jest ona niedopuszczalna."

O autorze

autor

Andrzej Fortuna

radca prawny z kancelarii Radcy Prawnego Fortuna

Miejsca

Opinie (48) 8 zablokowanych

Wszystkie opinie

  • (1)

    Tak podwarunkiem że dużo będzie płacić

    • 8 6

    • Sam sobie

      jak najbardziej.

      • 9 0

  • Opinia wyróżniona

    Nic na siłę... (4)

    ...moim zdaniem wypadałoby żeby taki SMS był w formie pytania: Czy możesz przyjść jutro do pracy bo mamy sytuację podbramkową. Kilka takich smsów typu: masz być jutro i kropka i pracownicy przestaną odbierać smsy i połączenia od pracodawcy, bo przecież nie muszą tego robić w czasie wolnym.

    • 124 5

    • ,, Czuj sie zwolniony '' , ,, własnie bankrutuję ,odbierz za urlop i szukaj pracy '' itp ,itd

      • 7 7

    • Ja mam podejscie takie ze jak szef chce bym odbierala od niego telefony po godzinach pracy to prosze mi zapewnic Telefon sluzbowy. Nie ma? To prosze poleconych wyslac zapytania. Maja mnie za gbura ale chociaz mam spokoj z "propozycjami nie do odrzucenia".

      • 19 1

    • Co?? Kodeks pracy czyli obowiązujące prawo w Polsce jasno określa, że pracownik jest do dyspozycji pracodawcy (1)

      Jeśli pracodawca wzywa pracownika do pracy to obowiązkiem pracownika jest się stawić. Brak stawiennictwa oznacza możliwość nałożenia kary bądź zwolnienia dyscyplinarnego.
      To nie jest że ktoś kogoś prosi żeby się zjawił. To jest polecenie.
      Smutne, niefajne? Pewnie tak, ale to nie pracodawca wymyślił prawo. Zawsze można zawrzeć umowę zlecenie czy o dzieło gdzie takich rzeczy nie ma, ale umowa o pracę przez wiele lat była u nas lansowana jako odpowiedź na każdy problem :)
      Oczywiście należą się za to pieniądze za nadgodziny, jeśli takie by wystąpiły.

      • 1 18

      • Jak chcesz być popychadłem, to tak możesz myśleć.

        Są obowiązki pracownika i pracodawcy. Są przepisy, które lubią łamać pracodawcy, bo to jego firma i że on może wszystko.

        • 12 2

  • Jak chce to moze

    • 4 4

  • Oo

    Teraz jest tak że nikt prawie nie daje zakresu obowiązków do podpisania co jest wymagane a że nikomu na tym nie zależy nikt tego nie kontroluje więc jest wolna amerykanka w tych pracach.
    W zakresie obowiązków zawsze u każdego pracodawcy ostatni punkt pod tytułem inne obowiązki i prace zlecone przez przełożonego a najważniejsze jak dojdzie do wypadku lub wykroczenia każdy prawnik ,radca lub inspekcja pracy
    pracy ci powie macie jak w banku to powiedzenie była pani pan świadomy co robi jesteście pełnoletni i wiedzieliście że to co każe przełożony jest niezgodne z przepisami i na tym szefowie bazują pracownik wykona bo się boi że straci pracę a inspekcja nie da ci odszkodowania bo wiedziałeś co robisz.

    • 9 3

  • W moim zawodzie pracodawca może zmieniać grafik jak mu się podoba (2)

    Ale jak mi się takie zachowanie nie spodoba to poprostu ide sobie do lekarza i mam 3 dni wolnego. Dlatego zawsze przed zmianą grafiku pracodawca pyta czy mi pasuje zamiana i wszyscy są happy.

    • 26 1

    • Chorujesz na zawołanie czy jestes oszustem i bierzesz lewe zwolnienia?

      • 5 5

    • Doskonała metoda

      Trzeba wytresować typa by za dużo sobie nie pozwalał, inaczej na głowę by chcieli człowiekowi wejść

      • 7 1

  • Pracodawca teraz może wszystko z rodakiem zrobić szczególnie teraz gdy jest tyle ludzi ze wschodu

    • 15 6

  • Hm...

    dlatego wróciłem z sektora prywatnego do państwowego, mam stałe godziny pracy i względny spokój, a z racji braków kadrowy dość sporą pensję i najpewniej pracę do emerytury.

    • 17 0

  • Pole do nadużyć tu jest spore

    Oczywiście inspekcja pracy nic nie widzi.

    • 27 1

  • Co może pracownik w tej sytuacji?

    To jest niezwykle proste. Szefie, nie mogę jutro przyjść do pracy, bo na dzień wolny zaplanowałem podróż i w tej chwili znajduję się 800km od miejsca pracy, sorry Batory.

    • 57 1

  • To zdjecie mecenasa

    to pedzlem nakrapiane???

    • 7 0

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Pracodawcy w Trójmieście

Forum

  • Praca Ostatni post: 1 tydzień temu
    (1 post)

Najczęściej czytane