Umowa o pracę powinna być zawarta w formie pisemnej, jednak niezawarcie umowy o pracę w takiej formie nie oznacza, że stosunek pracy nie został nawiązany. Z tego też względu pracownik, który spowodował wypadek, odpowiada w pełnym stopniu za popełnione szkody.
Zacząłem pracę w firmie budowlanej. Pracodawca obiecywał mi umowę o pracę. Po tygodniu dał mi samochód służbowy, aby dojeżdżać z innymi osobami do pracy. Wszystkie moje dokumenty zostały wcześniej złożone. Po miesiącu dalej nie otrzymałem tej umowy, a gdy się upominałem, mówił, że później dostanę. Pewnego ranka w drodze do pracy pech chciał, że na skrzyżowaniu skręcając w lewo uderzył we mnie samochód. Ja byłem na zielonym, a drugi kierowca jechał na pomarańczowym, który właśnie zmieniał się w czerwony. Policja stwierdziła, że to moja wina i otrzymałem mandat. Pracodawca żąda odszkodowania z mojej strony za ten samochód. Pytanie jest następujące: czy jestem zobowiązany do zapłaty pracodawcy za ten samochód? Czy to jest jakaś forma naciągnięcia mnie finansowo ze strony pracodawcy, gdzie między nami nie było żadnej umowy pisemnej, a do dnia dzisiejszego nie chce mi oddać moich dokumentów? Co mam z tym zrobić - pyta nasz czytelnik.
Na pytanie odpowiada Agata Mikucka, ekspert ds. prawa pracy z Kancelarii Kawczyński i Kieszkowski Adwokaci i Radcowie Prawni.
W pierwszej kolejności należy zwrócić uwagę, że
niezawarcie umowy o pracę w formie pisemnej nie oznacza, że stosunek pracy nie został nawiązany. Zgodnie z Kodeksem pracy przez
nawiązanie stosunku pracy pracownik zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę, a pracodawca do zatrudniania pracownika za wynagrodzeniem (art. 22 k.p.). Kodeks pracy przewiduje jednocześnie, że
umowa o pracę powinna być zawarta w formie pisemnej, jednakże niezachowanie wymaganej formy nie skutkuje tym, że umowa jest nieważna. Wynika to m.in. z tego, że jeśli umowa nie została zawarta w formie pisemnej, pracodawca powinien najpóźniej w pierwszym dniu pracy potwierdzić na piśmie ustalenia co do stron stosunku pracy, rodzaj umowy i jej warunki.
Jeśli tego nie zrobi, pracownikowi przysługuje uprawnienie do żądania sądowego ustalenia stosunku pracy na podstawie art. 189 Kodeksu postępowania cywilnego. Nie ulega bowiem wątpliwości, że pracownik ma interes prawny w ustaleniu, że wiąże (lub wiązał) go z pracodawcą stosunek pracy. Umowa o pracę stanowi nie tylko potwierdzenie uzyskania mniejszego bądź większego doświadczenia zawodowego przez pracownika, ale także dowód przepracowania określonego czasu, czy też podstawę odprowadzania należności publicznoprawnych (składki na ubezpieczenia społeczne i podatki).
tak, do tej pory pracuję bez umowy
24%
tak, ale tylko kilka dni
24%
tak i dlatego zrezygnowałe(a)m z tej pracy
20%
nie, umowę dostałe(a)m właściwie od razu
32%
Ponadto
niezachowanie formy pisemnej umowy o pracę i niepotwierdzenie pracownikowi warunków pracy stanowi podstawę do uznania, że pracodawca popełnił wykroczenie z art. 281 pkt 2 k.p. zagrożone karą grzywny w wysokości od 1 tys. do 30 tys. zł. W związku z tym, że pracodawca odmawia czytelnikowi wydania oryginałów dokumentów, czytelnik może szukać pomocy w Państwowej Inspekcji Pracy, która powinna w takim przypadku interweniować.
Odnosząc się do dalszej części pytania, należy przyjąć, że
czytelnik otrzymał samochód w ramach swojego zatrudnienia. Jednocześnie z informacji, które przesłał czytelnik wynika, że
samochód został mu powierzony w sposób skuteczny, bowiem pracodawca wydał mu ten samochód, a czytelnik wyrażając na wydanie zgodę, objął samochód w posiadanie. Powierzenie mienia z obowiązkiem zwrotu odbywa się najczęściej w formie pisemnej,
niemniej jednak brak takiego dokumentu nie powoduje, że pracownik zostaje zwolniony z odpowiedzialności, jeśli wyrażenie zgody na objęcie samochodu w posiadanie i jego używanie nie budzi wątpliwości. Tym samym pracownik, któremu powierzono mienie z obowiązkiem jego zwrotu,
odpowiada w pełnej wysokości za ewentualną szkodę.
W przypadku powstania szkody,
pracownik może uwolnić się od odpowiedzialności, jeśli wykaże, że szkoda powstała z przyczyn od niego niezależnych. W przypadku czytelnika, który w ocenie funkcjonariuszy policji był sprawcą kolizji drogowej, o takich przyczynach raczej nie można mówić. Zawinienie drugiego kierowcy jest wyłącznie subiektywną oceną czytelnika.
Jeśli czytelnik przyjął mandat, oznacza to, że przyznał się do winy. Wówczas nie przysługuje mu prawo do odwołania się do sądu. W takiej sytuacji czytelnik ponosi pełną odpowiedzialność za szkodę w powierzonym mu samochodzie.
Porady prawnika
Masz wątpliwości dotyczące działań firmy, która cię zatrudnia? Nie wiesz jak postąpić w sporze z pracodawcą, jakie możliwości pozostawia ci prawo pracy? A może po prostu jest temat, który cię nurtuje i chcesz poznać zastosowanie bieżących przepisów? Prześlij swoje pytania mailem: serwispraca@trojmiasto.pl. Na pytania czytelników odpowiadać będą radcy z trójmiejskich kancelarii. Odpowiedzi na wybrane pytania publikowane będą w Serwisie Praca portalu Trojmiasto.pl
Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii. 
