Pracodawca może rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia w trybie natychmiastowym w razie ciężkiego naruszenia przez pracownika podstawowych obowiązków pracowniczych, popełnienia przez pracownika przestępstwa albo w razie zawinionej przez pracownika utraty uprawnień potrzebnych do wykonywania obowiązków na danym stanowisku.
Pracowałam jako kelnerka w sopockiej restauracji na pełen etat w oparciu o umowę o pracę. Pewnego dnia, kiedy przygotowywałam salę do zamknięcia, podszedł do mnie gość i powiedział, że zostawił na stole pieniądze, wyszedł do toalety i jak wrócił, pieniędzy już nie było. Podejrzenie o kradzież padło na mnie, bo byłam jedyną osobą na sali. Zaprzeczyłam tym pomówieniom. Klient jednak nie odpuścił, poszedł do szefa i oskarżył mnie o kradzież. Dodam, że sala nie jest monitorowana. Przełożony wezwał mnie na rozmowę, stwierdził, że stracił do mnie zaufanie i wręczył mi wypowiedzenie z winy pracownika. Jak mogę dochodzić swoich praw, jeśli oskarżenie było niesłuszne? Kiedy pracodawca może rozwiązać umowę z winy pracownika - zastanawia się nasza czytelniczka.
Na pytanie odpowiada Andrzej Fortuna - radca prawny z kancelarii Radcy Prawnego Fortuna.
tak, wiele razy padały różne nieuzasadnione oskarżenia w moim kierunku
28%
tak, kilka razy i nigdy nie próbował tego wyjaśniać
29%
tak, kilka razy, ale zostało to wyjaśnione i zostałem(am) przeproszony
7%
W zadanym pytaniu czytelniczka wskazała, że otrzymała wypowiedzenie z winy pracownika. Nie jest jasne, czy doszło do rozwiązania umowy o pracę z winy pracownika w trybie natychmiastowym - o czym stanowi artykuł 52 Kodeksu pracy, czy też otrzymała ona wypowiedzenie umowy o pracę, gdzie jako powód wypowiedzenia wskazano winę pracownika oraz utratę zaufania, co oznacza, że umowa rozwiąże się z upływem okresu wypowiedzenia.
Pracodawca może rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika w trybie natychmiastowym w razie:1) ciężkiego
naruszenia przez pracownika podstawowych obowiązków pracowniczych;
2) popełnienia przez pracownika w czasie trwania umowy o pracę
przestępstwa, które uniemożliwia dalsze zatrudnianie go na zajmowanym stanowisku, jeżeli przestępstwo jest oczywiste lub zostało stwierdzone prawomocnym wyrokiem;
3)
zawinionej przez pracownika utraty uprawnień koniecznych do wykonywania pracy na zajmowanym stanowisku.
Powyższy katalog ma charakter zamknięty, co oznacza,
że nie można rozwiązać w trybie natychmiastowym umowy o pracę z innych niż wskazane w nim przyczyn.
Na rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika pracodawca ma określony ustawowo termin.
Wynosi on 1 miesiąc, który jest liczony od chwili uzyskania przez pracodawcę wiadomości o okoliczności uzasadniającej rozwiązanie umowy o pracę (art. 52 § 2 Kodeksu pracy). Przekroczenie tego terminu powoduje bezskuteczność rozwiązania umowy o pracę. Pracodawca w okresie tym ma obowiązek
sprawdzić, czy uzyskane informacje o przewinieniu pracownika są wiarygodne. Podkreślenia wymaga, że obowiązek udowodnienia przyczyny rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika
obciąża pracodawcę. Tym samym musi on szczegółowo opisać, z jakiej przyczyny złożył oświadczenie o rozwiązaniu umowy o pracę.
Przyczyna musi być konkretna i rzeczywista oraz mieścić się we wskazanym wyżej katalogu. Już na tej podstawie stwierdzić można, że utrata zaufania nie może stanowić przyczyny rozwiązania umowy o pracę w trybie natychmiastowym. Tym samym pracodawca, aby wykazać zasadność rozwiązania umowy w tym trybie musiałby udowodnić, że
faktycznie doszło do kradzieży pieniędzy przez pracownika.Zwracam jednak uwagę, że
bezpodstawne rozwiązanie umowy o pracę może być zakwestionowane dopiero w przypadku, gdy pracownik odwoła się do sądu pracy, który dokona oceny złożonego przez pracodawcę oświadczenia. Żądanie przywrócenia do pracy lub odszkodowania
wnosi się do sądu pracy w ciągu 14 dni od dnia doręczenia zawiadomienia o rozwiązaniu umowy o pracę bez wypowiedzenia, o czym powinien pracodawca powiadomić pracownika w złożonym oświadczenia.
W przypadku, gdy w wyniku opisanego przez czytelniczkę zdarzenia doszło
nie do natychmiastowego rozwiązania umowy o pracę, a jej wypowiedzenia, to rozwiązanie umowy o pracę następuje z upływem okresu wypowiedzenia.
Dokument w formie pisemnej, zawierający oświadczenie pracodawcy o wypowiedzeniu umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony,
powinien wskazywać przyczynę uzasadniającą wypowiedzenie. Przyczyna również powinna być
wyraźnie wskazana, konkretna i rzeczywista. Niewystarczającym jest podanie w wypowiedzeniu
jako przyczyny jedynie w sposób ogólny utraty zaufania czy naruszenia obowiązków pracowniczych.
Nieprawidłowości w tym zakresie nie powodują jednak nieważności wypowiedzenia umowy zawartej na czas nieokreślony. Są one jedynie
podstawą dla pracownika wniesienia odwołania do sądu pracy od niezgodnego z prawem wypowiedzenia stosunku pracy, w terminie 7 dni od daty otrzymania wypowiedzenia. Sąd w takim wypadku dokona oceny czy utrata zaufania, naruszenie obowiązków pracowniczych znajduje oparcie w przesłankach natury obiektywnej oraz racjonalnej i nie jest wynikiem arbitralnych ocen lub subiektywnych uprzedzeń (wyrok SN z 25 listopada 1997 r., I PKN 385/97).
Nie sposób w niniejszym artykule szczegółowo opisać bogatego orzecznictwa i komentarzy związanych z utratą zaufania jako przyczyną wypowiedzenia umowy o pracę, najlepiej jednak oddaje to orzeczenie Sądu Najwyższego z 31 marca 2009 r., sygn. akt II PK 251/08 zgodnie z którym "Istotna jest nie sama utrata zaufania pracodawcy do pracownika,
lecz przyczyny, które ją spowodowały.
Utrata zaufania do pracownika sama w sobie nie może być przyczyną wypowiedzenia przez pracodawcę umowy o pracę. Utrata zaufania uzasadnia wypowiedzenie, jeżeli wynika z obiektywnych i racjonalnych przyczyn, które same w sobie usprawiedliwiają wypowiedzenie. Utrata zaufania musi z czegoś wynikać - np. z określonego zachowania pracownika, obiektywnie wadliwego. I to te przyczyny utraty zaufania uzasadniają w istocie wypowiedzenie. Inaczej mówiąc,
jeżeli przyczyny utraty zaufania do pracownika są prawdziwe, obiektywne i racjonalne, to mogą uzasadniać wypowiedzenie."
Porady prawnika
Masz wątpliwości dotyczące działań firmy, która cię zatrudnia? Nie wiesz jak postąpić w sporze z pracodawcą, jakie możliwości pozostawia ci prawo pracy? A może po prostu jest temat, który cię nurtuje i chcesz poznać zastosowanie bieżących przepisów? Prześlij swoje pytania mailem: serwispraca@trojmiasto.pl. Na pytania czytelników odpowiadać będą radcy z trójmiejskich kancelarii. Odpowiedzi na wybrane pytania publikowane będą w Serwisie Praca portalu Trojmiasto.pl
Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii. 
