W prasie i internecie pojawia się coraz więcej ogłoszeń dotyczących szkoleń biznesowych. Branża szkoleniowa przeżywa dynamiczny rozwój. Osoba prowadząca szkolenia, nazywana trenerem lub z angielskiego coachem, ma pomagać innym podnieść poziom kwalifikacji, a tym samym osiągnąć sukces w biznesie. Jaka jest różnica między profesjonalnym trenerem, a "zwykłym" szkoleniowcem?
to moje marzenie - chciał(a)bym ją w przyszłości wykonywać
33%
jest interesująca, ale nie chciał(a)bym jej wykonywać
11%
to na pewno nie jest zawód dla mnie
34%
Szkoleniowiec, trener czy coach?W Polsce brakuje przepisów regulujących zawód trenera. Profesja ta nie jest w żaden sposób usankcjonowana i usystematyzowana. Dlatego często do jednego worka usług szkoleniowych wrzuca się działalność coachów, mentorów, szkoleniowców czy konsultantów. Jedyną zbliżoną działalnością wyróżnioną w
Klasyfikacji Zawodów i Specjalności jest specjalista do spraw szkoleń zawodowych i rozwoju kadr. Takie osoby zajmują się planowaniem, opracowywaniem, wdrażaniem i ocenianiem programów szkoleń i ścieżek rozwoju zawodowego pracowników, mających na celu kształtowanie umiejętności i kompetencji pracowniczych niezbędnych do osiągnięcia celów organizacyjnych.
Obok stosowanych od dawna i prowadzonych przez trenerów szkoleń, kursów i warsztatów stosunkowo nowym działaniem w biznesie jest coaching. Jest to proces mający na celu poprawienie efektywności i rozwinięcie umiejętności osoby coachowanej, który opiera się na ścisłej i systematycznej współpracy klienta z coachem.
Wąska granica między szkoleniem, coachingiem czy treningiem utrudnia oszacowanie rzeczywistej liczby osób trudniących się tą profesją. Działalność trenerską prowadzą osoby reprezentujące różne środowiska. Są to zarówno psycholodzy, konsultanci w firmach doradczych, jak i osoby specjalizujące się w danej dziedzinie, np. w zakresie technik sprzedaży, negocjacji, komunikacji czy przywództwa. Przewiduje się jednak, że w Polsce zawód ten wykonuje około 10 tysięcy osób.
Trudne początkiTrener wielu osobom kojarzy się z prestiżem, atrakcyjną pensją, różnorodną, ciekawą pracą. W błędzie są jednak ci, którzy uważają, że to
praca łatwa. Wbrew pozorom nie każdy ma predyspozycje, by ją wykonywać.
Zawodu trzeba uczyć się od zera, a nacisk na praktykę i zdobywanie doświadczenia jest większy niż w przypadku innych profesji. Decydując się na taką działalność, trzeba być wytrwałym, elastycznym, przygotowanym na wyrzeczenia i gotowym poświęcić swój czas wolny.
Osoba zainteresowana pracą w roli zewnętrznego szkoleniowca musi pożegnać się z bezpieczeństwem zatrudnienia.
Trenerzy najczęściej działają indywidualnie, prowadząc własną działalność gospodarczą. Kursy i warsztaty mają zwykle charakter jednorazowy i rozliczane są na podstawie umów o dzieło. Jest to typowy freelancing, w którym liczy się pomysł na pozyskiwanie klientów.
W przypadku doświadczonych szkoleniowców bardzo pomocne okazują się rekomendacje firm lub osób zadowolonych z prowadzonych zajęć.
Początkujący na rynku zgadzają się nierzadko na nieodpłatne zajęcia, zadowalając się zdobytym doświadczeniem. Dobrym sposobem jest także "oddanie się" pod opiekę starszego i bardziej doświadczonego mentora. W zamian za pomoc młodzi otrzymują niezbędne szlify trenerskie oraz zdobywają kontakty cenne w późniejszej pracy. Inną formą startu w zawodzie jest zatrudnienie lub współpraca z jedną z wielu firm oferujących usługi szkoleniowe na rynku.
Odpowiednie predyspozycjeDo zawodu trenera prowadzi bardzo wiele ścieżek. Niezależnie od obranej drogi warto skupić się na kompetencjach i cechach, które powinna posiadać taka osoba.
Wśród nich najważniejsze są umiejętności społeczne. Komunikacja i sposób przekazywania posiadanej wiedzy są kluczowe dla efektywności szkoleń.
Trener powinien zwracać na siebie uwagę, skutecznie przyciągać słuchaczy, wykazywać się barwną osobowością, posiadać umiejętność szybkiej adaptacji do zachodzących zmian. Nie wszyscy mogą pochwalić się takimi predyspozycjami. Jednak z pomocą spieszą kursy rozwijające tzw. kompetencje miękkie.
Dobry trener musi mieć też coś z psychologa. Praktyczna wiedza i umiejętności w tej materii służą głównie do usprawnienia komunikacji między klientami uczestniczącymi w szkoleniach. Trudno też wyobrazić sobie prowadzenie treningów w zakresie asertywności, negocjacji czy przywództwa bez doświadczenia i wiedzy z zakresu psychologii.
Wiarygodność w oczach klientów buduje się jednak poprzez doświadczenia biznesowe. Żadna teoretyczna wiedza z zakresu marketingu czy zarządzania zasobami ludzkimi nie jest w stanie zastąpić indywidualnych praktyk. Dlatego
uczestnicy szkoleń cenią sobie osobiste opinie, przykłady, anegdoty i rozwiązania w określonych obszarach biznesowych.Potwierdź swoje kwalifikacjeMnogość ofert szkoleniowych na polskim rynku sprawia, że osoby bądź firmy zainteresowane przeprowadzeniem profesjonalnych szkoleń zwracają
coraz mniejszą uwagę na koszty, a bardziej przyglądają się ocenie, kwalifikacjom i doświadczeniu trenerów. Według badań przeprowadzonych przez Polską Agencję Rozwoju Przedsiębiorczości potencjalni uczestnicy szkoleń najbardziej cenią sobie
uczciwość, solidność i odpowiedzialność trenerów. Nie mniej istotne są wiedza i doświadczenie zawodowe oraz umiejętności dydaktyczne.
Powyższe wyniki pokazują, że dla klientów ukończone szkoły trenerskie i certyfikaty uprawniające do wykonywania usług szkoleniowych pozostają mniej istotne.
Jednak wśród samych specjalistów z tej branży świadomość posiadanych uprawnień, szkoleń czy certyfikatów do wykonywania zawodu jest wysoka. Legitymowanie się dyplomem renomowanej szkoły trenerskiej to nie tylko prestiż, ale także sposób na wyróżnienie się spośród wielu konkurentów na rynku.
Oferta szkół kształcących trenerów jest bardzo bogata. Na rynku działa bardzo wiele szkół trenerskich. Niektóre z nich mają akredytacje międzynarodowych instytucji i stowarzyszeń takich jak:
International Coach Federation czy International Coaching Community. Trudno jednak oceniać rangę i wartość poszczególnych szkół. Każda z nich kładzie nacisk na odmienną formę edukacji, wyróżniając się indywidualnym programem, liczbą godzin i zakresem merytorycznym. Przy wyborze odpowiedniej instytucji warto zwrócić uwagę na dotychczasowe osiągnięcia, przeanalizować szczegółowy program, cele i metody nauczania, a także opinie absolwentów.
Koszt studiów w tym zakresie waha się od kilku do kilkudziesięciu tysięcy zł.W ostatnich latach dużą rolę w wyszkoleniu kadry trenerskiej w Polsce odegrały również fundusze unijne. Dzięki nim kwalifikacje w tym zakresie zdobyło wiele osób, które nie mogły sobie pozwolić na tak duży wydatek.
Kuszące zarobkiKoszty materialne poniesione na początku zawodowej kariery zwracają się po krótkim czasie. Zawód trenera postrzegany jest jako dobrze opłacane zajęcie. Potwierdzają to wyniki Ogólnopolskiego Badania Wynagrodzeń firmy Sedlak & Sedlak. W 2010 roku mediana płac trenerów konsultantów wyniosła
4 500 zł. Oznacza to, że połowa badanych osób zarabiała powyżej, a połowa poniżej podanej kwoty. Co czwarty trener mógł liczyć na zarobki powyżej
6 300 zł miesięcznie. U co dziesiątego miesięczne wynagrodzenie przekraczało
8 300 zł.
Stawki wynagrodzeń trenerów są jednak bardziej zróżnicowane, niż może wynikać z badań płacowych. Najlepsi potrafią zarobić kilka tysięcy zł w jeden dzień. Inni zadowolą się dniówką w wysokości kilkudziesięciu lub kilkuset złotych. Wynagrodzenia ustalają sami trenerzy, a koszt szkoleń zależy od rodzaju, intensywności i czasu trwania treningu.
Warto zaznaczyć, że trendy w wynagrodzeniu szkoleniowców w ostatnich latach kształtowały również fundusze unijne. Spowodowało to spadek cen, ale także obniżenie jakości usług edukacyjnych. Klienci przyzwyczajeni do kształcenia w ramach programów dofinansowanych z Unii Europejskiej nie byli skorzy do akceptacji wygórowanych oczekiwań płacowych trenerów.
Trenerska przyszłośćRynek usług szkoleniowych pozostaje zróżnicowany i rozdrobniony. Według badań
85 proc. instytucji szkoleniowych działających w Polsce to firmy małe oraz mikro. Większość szkoleń oferowanych w Polsce kładzie nacisk na zdobycie tzw. kompetencji twardych, wiedzy i umiejętności w określonej dziedzinie. Tymczasem pracodawcy coraz częściej wskazują na braki pracowników w zakresie tzw. miękkich kompetencji - interpersonalnych, kierowniczych, negocjacyjnych.
W te potrzeby doskonale wpisuje się ciągle niepowszechny w Polsce coaching, który w odróżnieniu od "zwykłych" szkoleń pomaga rozwijać i kształtować wszelkiego rodzaju umiejętności psychospołeczne.Trendy zza Oceanu i z Europy Zachodniej coraz śmielej wkraczają do Polski. Można stwierdzić, że
przed działalnością trenerską w kraju rysuje się całkiem niezła przyszłość. Rosnąca konkurencja na rynku usług szkoleniowych będzie z pewnością procentować w odniesieniu do profesjonalizacji zawodu trenera, jak również jakości świadczonych usług. W dobrą stronę zmierzają także prace w celu usystematyzowania i zhierarchizowania szkoleniowych kompetencji i umiejętności.
Według zaleceń Unii Europejskiej do 2012 roku wszystkie kraje Wspólnoty powinny wdrożyć standardy Europejskich Ram Kwalifikacji. Dzięki nim możliwe będzie wiarygodne porównanie certyfikatów zdobytych w różnych szkołach i państwach.
Barierą w rozwoju działalności szkoleniowej w Polsce może być jednak wciąż niska świadomość przedsiębiorców o korzyściach z podnoszenia kwalifikacji i umiejętności personelu. Głównym powodem rezygnacji z inwestycji w rozwój kadr jest także
brak środków. Popyt na usługi szkoleniowe silnie determinowany jest przez bieżącą sytuację sektora przedsiębiorstw. Dlatego wyraźny spadek inwestycji w edukację zasobów ludzkich zanotowano w okresie ostatniego spowolnienia gospodarczego.
Opr. JW
Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii. 
