Pomoc w podnoszeniu kwalifikacji zawodowych to jeden ze sposobów pracodawców, żeby zatrzymać przy sobie dobrego pracownika. Czy taki pracownik jest zobowiązany do zostania w firmie? To zależy.
Pracodawca opłacił dwa semestry moich studiów, nie wymagając ode mnie podpisania umowy lojalnościowej. Moja nauka zbliża się już do końca. Czy pracodawca może teraz poprosić mnie o jej podpisanie?Na pytanie odpowiada Mariusz Królczyk, prawnik z Kancelarii Prawnej Griffin.
Pracodawca, który decyduje się wesprzeć finansowo pracownika w podnoszeniu kwalifikacji zawodowych, ma prawo, pod pewnymi warunkami, poprosić go o podpisanie umowy lojalnościowej.
Jednak co do zasady podpisanie takiej umowy powinno odbyć się przed szkoleniem, a najpóźniej przed opłacaniem przez pracodawcę nauki. Bardzo ważne jest również to, żeby taka umowa została zawarta na piśmie, przykładowo ustalenia ustne pomiędzy pracodawcą a pracownikiem nie będą wiążące.
W przedstawionej przez czytelnika sytuacji nie ma on obowiązku jej podpisywać -
post factum.
Istotne jest również to, że pracownik nie ma obowiązku zawierania umowy lojalnościowej, gdy pracodawca nie zamierza zatrudniać pracownika po ukończeniu podnoszenia kwalifikacji zawodowych (art. 103 (4) § 3 Kodeksu pracy).
Warto też wspomnieć, jak Kodeks pracy definiuje pojęcie "podnoszenie kwalifikacji zawodowych".
Podnoszenie kwalifikacji zawodowych oznacza zdobywanie lub uzupełnianie wiedzy i umiejętności przez pracownika z inicjatywy pracodawcy albo za jego zgodą. Porady prawne w naszym serwisie
Pracodawca może wyrazić zgodę na podnoszenie kwalifikacji zawodowych przez pracownika także w sytuacji, gdy pracownik uczący się we własnym zakresie ujawni to pracodawcy dopiero w trakcie nauki i wystąpi o zgodę pracodawcy.
aktualnie jestem na studiach
23%
tak, w przyszłości chcę poszerzać moje kwalifikacje
25%
nie chcę studiować, ale planuję kursy i szkolenia
16%
nie, nie mam już ochoty na naukę
16%
nie, moje wykształcenie mi wystarcza
20%
Po uzyskaniu takiej zgody pracownik będzie kontynuował naukę już jako podnoszenie kwalifikacji zawodowych na podstawie przepisów Kodeksu pracy, ze wszystkimi tego konsekwencjami, w postaci m.in. prawa do zwolnień z całości lub części dnia pracy na udział w obowiązkowych zajęciach czy prawa do urlopu szkoleniowego.
W związku z powyższym pracownikowi podnoszącemu kwalifikacje zawodowe z inicjatywy pracodawcy lub za jego zgodą przysługują z mocy prawa:
- płatne zwolnienie z całości lub części dnia pracy oraz
- płatny urlop szkoleniowy.
Co ważne wymiar i zasady przyznawania ww. świadczeń są takie same, bez względu na to, czy podnoszenie kwalifikacji zawodowych przez pracownika odbywa się z inicjatywy pracodawcy, czy za zgodą pracodawcy.
Dla przykładu urlop szkoleniowy przysługuje w wymiarze:
- 6 dni - dla pracownika przystępującego do egzaminów eksternistycznych,
- 6 dni - dla pracownika przystępującego do egzaminu maturalnego,
- 6 dni - dla pracownika przystępującego do egzaminu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe,
- 21 dni w ostatnim roku studiów - na przygotowanie pracy dyplomowej oraz przygotowanie się i przystąpienie do egzaminu dyplomowego.
Dni urlopu powinny być przyznawane w dni pracy - według obowiązującego pracownika harmonogramu, w tym okresie pracownik oczywiście nie traci prawa do wynagrodzenia.
Czytelnikom może również nasuwać się pytanie, czy pracodawca może zawsze żądać zwrotu całkowitych kosztów szkolenia - w sytuacji gdy umowa została zawarta prawidłowo, zgodnie z przepisami Kodeksu pracy.
Pracodawca ma prawo zażądać zwrot kosztów szkolenia i dodatkowych świadczeń
w wysokości proporcjonalnej do okresu zatrudnienia po ukończeniu podnoszenia kwalifikacji zawodowych lub okresu zatrudnienia w czasie ich podnoszenia.
Pracodawca ma również prawo do zwrotu kosztów szkolenia, gdy pracownik, który podpisał umowę o podnoszenie kwalifikacji zawodowych, bez uzasadnionych przyczyn nie podejmie podnoszenia kwalifikacji zawodowych albo przerwie podnoszenie tych kwalifikacji. Zwrot jest należny również w sytuacji, gdy pracodawca rozwiąże stosunek pracy bez wypowiedzenia z winy pracownika w trakcie podnoszenia kwalifikacji zawodowych lub po jego ukończeniu.
Wyjątkiem są sytuacje, gdzie pracownik zwalnia się z winy pracodawcy, który nie dotrzymuje swoich obowiązków względem pracownika, przykładowo nie wypłaca pensji czy stosuje mobbing.
Podsumowując, pracownik nie ma obowiązku podpisywania umowy lojalnościowej w trakcie trwania studiów. Pracodawca, który chce "przywiązać do siebie" pracownika, winien w tej sytuacji dążyć do podpisania takiej umowy przed jej opłaceniem lub przed rozpoczęciem nauki.
Porady prawnika
Masz wątpliwości dotyczące działań firmy, która cię zatrudnia? Nie wiesz jak postąpić w sporze z pracodawcą, jakie możliwości pozostawia ci prawo pracy? A może po prostu jest temat, który cię nurtuje i chcesz poznać zastosowanie bieżących przepisów? Prześlij swoje pytania mailem: serwispraca@trojmiasto.pl. Na pytania czytelników odpowiadać będą radcy z trójmiejskich kancelarii. Odpowiedzi na wybrane pytania publikowane będą w Serwisie Praca portalu Trojmiasto.pl