• Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport

Praca w sobotę, a sprawowanie opieki nad dzieckiem

Tomasz Siemoński
3 kwietnia 2023 (artykuł sprzed 1 roku) 
Opinie (17)
Kodeks pracy chroni rodziców opiekujących się dziećmi do 4 r.ż., jednak trwają pracę nad zmianami, które wydłużyłyby ten okres do 8 r.ż. Kodeks pracy chroni rodziców opiekujących się dziećmi do 4 r.ż., jednak trwają pracę nad zmianami, które wydłużyłyby ten okres do 8 r.ż.

Praca w sobotę bywa dużym utrudnieniem dla osób samodzielnie sprawujących opiekę nad dziećmi. Aktualne przepisy prawa pracy chronią przed pracą nadliczbową rodziców dzieci do 4. roku życia. A co w przypadku dzieci starszych?



Porady prawne w serwisie Praca



Od trzech lat pracuję w tej samej firmie na pełen etat przez pięć dni w tygodniu. Do tej pory dodatkowo zmuszano nas do pracy w sobotę za 80 zł wynagrodzenia. Postawiłam się szefostwu i zostałam poinformowana, że za pracę w sobotę będę dostawała dzień wolny w tygodniu. Cieszy mnie to, ale obawiam się, czy pracodawca może teraz zmusić mnie do pracy w każdą sobotę, rekompensując to dniem wolnym? Czy mogę odmówić pracy w sobotę, jeśli mam 5-letnie dziecko i nie mam dla niego opieki?
Na pytanie odpowiada Tomasz Siemoński, radca prawny z Kancelarii Radcy Prawnego - Tomasz Siemoński.

Tomasz Siemoński, radca prawny Tomasz Siemoński, radca prawny
W pierwszej kolejności należy wskazać, iż zgodnie z art. 151 § 1 Kodeksu pracy praca wykonywana ponad obowiązujące pracownika normy czasu pracy, a także praca wykonywana ponad przedłużony dobowy wymiar czasu pracy, wynikający z obowiązującego pracownika systemu i rozkładu czasu pracy, stanowi pracę w godzinach nadliczbowych. Praca w godzinach nadliczbowych jest dopuszczalna w razie:
  1. konieczności prowadzenia akcji ratowniczej w celu ochrony życia lub zdrowia ludzkiego, ochrony mienia lub środowiska albo usunięcia awarii;
  2. szczególnych potrzeb pracodawcy.

Nadmienić należy, iż szczególnymi potrzebami pracodawcy nie można uzasadnić powierzenia
pracy w godzinach nadliczbowych w stosunku do pracowników zatrudnionych na stanowiskach pracy, na których występują przekroczenia najwyższych dopuszczalnych stężeń lub natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia. Ponadto liczba godzin nadliczbowych przepracowanych w związku z zaistnieniem powyższej okoliczności nie może przekroczyć dla poszczególnego pracownika 150 godzin w roku kalendarzowym z tym zastrzeżeniem, że powyższy limit może zostać zmodyfikowany w umowie układzie zbiorowym pracy lub regulaminie pracy albo w umowie o pracę.


Zgodnie z treścią art. 1513 Kodeksu pracy pracownikowi, który ze względu na okoliczności przewidziane w art. 151 § 1 Kp wykonywał pracę w dniu wolnym od pracy wynikającym z rozkładu czasu pracy w przeciętnie pięciodniowym tygodniu pracy, przysługuje w zamian inny dzień wolny od pracy udzielony pracownikowi do końca okresu rozliczeniowego, w terminie z nim uzgodnionym. Nieudzielenie przez pracodawcę takiego dnia wolnego stanowi co do zasady wykroczenie z art. 281 pkt 5 Kp zagrożone karą grzywny od 1 do 3 tys. zł. W wyjątkowych sytuacjach w wypadku obiektywnego braku możliwości udzielenia pracownikowi dnia wolnego można uznać za dopuszczalne zrekompensowanie pracownikowi pracy w sobotę dodatkiem do wynagrodzenia w wysokości 100 proc. za każdą godzinę pracy, z tym że powstałe w tym dniu nadgodziny (praca powyżej 8 godzin) rozliczane są już według stawki 50 proc. W tym miejscu warto zaznaczyć, iż pracodawca obowiązany jest udzielić pracownikowi dzień wolny w zamian za pracę w sobotę niezależnie od liczby godzin faktycznie przepracowanych w tym dniu. W praktyce oznacza to, że pracownikowi przysługuje dzień wolny nawet wtedy, gdy w pracował przykładowo 2 godziny.

Czy łączysz pracę z opieką nad małym dzieckiem?

Nadmienić należy, iż szczególną ochroną przepisów prawa pracy objęci są pracownicy opiekujący się dzieckiem do ukończenia przez nie 4. roku życia. Zgodnie z art. 178 § 2 Kodeksu pracy pracownika opiekującego się dzieckiem do ukończenia przez nie 4. roku życia nie wolno bez jego zgody zatrudniać w godzinach nadliczbowych, w porze nocnej, w systemie czasu pracy, o którym mowa w art. 139 (system przerywanego czasu pracy), jak również delegować poza stałe miejsce pracy. Co istotne, na dzień sporządzenia niniejszej odpowiedzi trwają zaawansowane prace legislacyjne, które mają rozszerzyć podmiotowy zakres ochronny powyższego przepisu do pracowników opiekujących się dzieckiem do ukończenia przez nie 8. roku życia. Należy oczekiwać, iż omawiany przepis w zmienionym kształcie wejdzie w życie jeszcze w kwietniu 2023 r.

Biorąc pod uwagę powyższe, czytelniczka na dzień dzisiejszy nie podlega ochronie przewidzianej w art. 178 § 2 Kodeksu pracy, niemniej jednak w niedalekiej przyszłości zostanie tą ochroną objęta. W takim wypadku pracodawca, chcąc powierzyć jej wykonywanie pracy w sobotę, będzie zobowiązany uzyskać zgodę przewidzianą w tym przepisie.


Odnosząc się natomiast do legalności powierzania pracownikom przez wskazanego pracodawcę pracy w sobotę należy podkreślić, iż nie sposób ocenić podejmowanych przez niego działań bez znajomości specyfiki branży. Należy jednak przyjąć, że w przypadku zaistnienia szczególnych potrzeb pracodawcy powierzenie pracy w sobotę nie narusza przepisów prawa pracy, o ile liczba przewidzianych godzin nadliczbowych mieści się w ustalonym w danym zakładzie pracy limicie. W takim wypadku pracownik ma obowiązek wykonywać pracę również w sobotę.

O autorze

autor

Tomasz Siemoński

radca prawny, Kancelaria Radcy Prawnego Tomasz Siemoński

Miejsca

Opinie wybrane

Wszystkie opinie (17)

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Pracodawcy w Trójmieście

Forum

Najczęściej czytane