Jak zostać menadżerem? Stały rozwój i jasny plan według Marcina Frozyny

"Menadżerki" uczył się w praktyce, jednak nauka i stały rozwój zawodowy są dla niego równie ważne. O tym, jak stawiać sobie i zespołowi czytelne i osiągalne cele i jak ważne przy osiąganiu sukcesu jest poczucie spełnienia, rozmawiamy z Marcinem Frozyną, dyrektorem ds. inwestycji w firmie Torus. W poprzednim odcinku rozmawialiśmy z Piotrem Bąboniem, head of execution leaders 5 w Nordea AB. Kolejna rozmowa już w przyszłym miesiącu.

Czy każdy musi mieć plan kariery zawodowej? Jak go zbudować?

Marcin Frozyna: - Ja nie miałem szczegółowego planu kariery, wiedziałem po prostu, co chcę robić w życiu. Mój ojciec jest budowlańcem, ja też od dzieciństwa chciałem pracować w tej branży i do tego uparcie dążyłem. Ważne, żeby lubić to, co się robi. Tak to się właśnie potoczyło w moim przypadku. Zawsze chciałem pracować po stronie realizacyjnej, a nie projektowej. Moją obecną funkcję w Torusie wymusiły po trochu zbieg okoliczności, dynamiczny rozwój i ambitne plany firmy na rozwój. Objęcie stanowiska menadżerskiego oznaczało dla mnie zmierzenie się z nowymi zadaniami, które przy kierowaniu budową nie są tak istotne, jak np. zarządzanie wieloma zespołami ludzi i odpowiedzialność za nich, odpowiedzialność za cały projekt, nauka technik zarządzania. Pomogły mi w tym dodatkowe kursy i szkolenia. Bycie menadżerem wymaga nieustannego doskonalenia swoich umiejętności.

Czy warto robić to już na etapie studiów, szkoły średniej? Jak?

- Szkoła czy studia są czasem, w którym powinniśmy odpowiedzieć sobie na pytania: co chcę robić w życiu? Jaki zawód wybieram? Na pewno nie warto tracić go na rzeczy, które nie pozwalają nam podążać w tym wybranym, wymarzonym kierunku. Już na etapie edukacji warto realnie myśleć o rozwoju zawodowym, ale nie można też zapominać o tak ważnych rzeczach, jak hobby. Balans w życiu jest bardzo istotny. Są różne etapy - łatwiejsze, trudniejsze - ale pasje, hobby to coś, do czego zawsze z przyjemnością wracamy, nawet po latach, dlatego warto je rozwijać już w młodości.

Trzeba mieć zdrowy balans pomiędzy pracą a życiem codziennym, coś na tzw. drugą nogę: planszówki, sport, zbieractwo, wszystko jest ok, co sprawia radość i stanowi odskocznię.

Jak długo szukał Pan pierwszej pracy? Jaka była to praca?

- Pierwsza praca sama mnie znalazła. Już na V roku studiów pracowałem na 4/5 etatu w firmie budowlanej. Dużo się wtedy nauczyłem. Najpierw przez kilka miesięcy byłem w biurze i pracowałem jako asystent kosztorysanta - robiłem przedmiary wycen. Później, jako majster, dostałem małą budowę w Sopocie. Krótko potem, w ramach tej samej firmy, zostałem wysłany do Niemiec, gdzie z przerwami pracowałem cztery lata jako kierownik robót stanu surowego. Było to niezwykle cenne doświadczenie. Bardzo miło wspominam ten okres mojej kariery zawodowej. Poznawałem w praktyce technologie wykonawstwa, uczyłem się planowania pracy i zarządzania pracownikami fizycznymi oraz kontaktu z klientem. "Na kontrakcie" zostałem rzucony na głęboką wodę i było trudno. Od samego początku byłem odpowiedzialny za wszystkie techniczne kwestie. Po czterech latach wróciłem do kraju, w międzyczasie założyłem rodzinę, a niedługo potem pojawiła się nowa praca.

Czy pamięta Pan swoją pierwszą wypłatę?

- Moja pierwsza wypłata była symboliczna. To był 2000 rok, zupełnie inne realia zarobkowe i rynkowe. Człowiek się wtedy cieszył, że ma pracę. Pamiętam, że pierwsza wypłata nawet w połowie nie pokrywała ówczesnych kosztów zamieszkania w Gdańsku.

Jak przygotować się do swojej pierwszej rozmowy o pracę?

- Ja osobiście nie miałem wielu takich rozmów jako kandydat, ale to, co dzisiaj zwraca moją szczególną uwagę, to determinacja i widoczna chęć do podjęcia pracy. To da się wyczuć, czy ktoś naprawdę szuka pracy, chce się rozwijać i jest konkretnie naszą firmą zainteresowany, czy po prostu sonduje rynek, szuka tylko lepszych finansów. Choć w obecnej sytuacji na rynku pracy może to brzmieć nieprawdopodobnie, nadal są ludzie, którzy piszą, dzwonią, pytają, chcą się umówić, którym bardzo zależy na konkretnej pracy i w konkretnym miejscu. Taka determinacja na samym początku to zazwyczaj dobry prognostyk. Później jest oczywiście okres próbny, który weryfikuje dopasowanie osoby do zespołu, jej sumienność, wiedzę zawodową zdobytą w szkole lub w poprzedniej firmie, osobiste predyspozycje itd.

Ważniejsze są studia i liczne kursy czy wiedza praktyczna?

- Dobre wykształcenie na pewno jest ważne, pozwala zawodowo wiele osiągnąć, ale w moim przypadku, obecnie - na stanowisku menadżerskim - praktyczne przygotowanie zawodowe okazuje się ważniejsze niż studia. Znam branżę budowlaną, wiem, jak się buduje, ale zarządzania ludźmi na studiach o kierunku budowlanym nie uczą. Poznaję to teraz na odpowiednich kursach i w praktyce. Dobry menadżer, odpowiadający np. za projekt budowy samolotu, nie musi znać się na lotnictwie, aby dobrze i z sukcesem zrealizować projekt. Powinien wiedzieć, jak zbudować odpowiedni zespół, jak nim zarządzać, a także ryzykiem, projektem itd. Na rynku dość często można spotkać typowych menadżerów, odnoszących duże sukcesy i sprawdzających się w różnych branżach. Niemniej jednak, z perspektywy mojej wiedzy zawodowej i doświadczeń budowlanych, na pewno łatwiej jest mi dzisiaj zarządzać projektami, łatwiej mi rozmawiać z ekspertami czy rzeczowo argumentować swoje rozwiązania.

Do członków zespołu trzeba podejść indywidualnie. Znaleźć ich mocne strony poprzez rozmowy i słuchanie. W ten sposób spada prawdopodobieństwo konfliktów, nieporozumień i poznaje się indywidualne potrzeby współpracowników.

Co może jeszcze pomóc we wspinaczce na kolejne szczeble kariery zawodowej?

- Znowu mogę powtórzyć: trzeba lubić to, co się robi, ale też nieustannie się rozwijać. Świat się dynamicznie zmienia, nie można więc stać w miejscu. Warto słuchać i poznawać ludzi, rozwijać relacje w środowisku, poszerzać wiedzę i horyzonty. Obok ciężkiej pracy w tym wszystkim przydaje się też trochę szczęścia. W moim przypadku "menadżerki" musiałem się nauczyć sam w praktyce, i w sumie cały czas się uczę. Każdy ma też jakiś swój styl zarządzania. Ważne są efekty, ale nie bez znaczenia jest droga, którą zmierzamy do obranego celu.

Skąd wiadomo, czy nadajemy się na stanowisko kierownicze? Jak to sprawdzić?

- Uważam, że niektórzy ludzie mają naturalnie cechy przywódcze. Czasami uaktywniają się one dużo wcześniej: w samorządzie uczniowskim, uczelnianym, podczas uczestnictwa w projektach takich jak Odyseja Umysłu itp. Dlatego warto też aktywizować się na różnych polach. Samorządy, harcerstwo, wolontariat to naturalne środowiska, w których jeszcze na etapie nauki można się sprawdzać i szkolić. W moim przypadku było nieco inaczej. Uczę się menadżerskiego fachu dopiero teraz.

Jakie ma Pan kryteria sukcesu? Co jest najważniejsze, aby go osiągnąć?

- Sukces ma wiele płaszczyzn. Na tej zawodowej, myślę, że ważnym kryterium sukcesu jest poczucie spełnienia. Trzeba czuć, że cały czas idzie się do przodu, wyznaczać sobie oraz podejmować kolejne wyzwania zawodowe. Papierkiem lakmusowym wyzwań zakończonych sukcesem, a co za tym idzie - dobrze wykonanej pracy, jest zadowolony klient, użytkownik produktu. U mnie tym produktem jest biurowiec, hotel, hala magazynowa itd. Sukcesu zawodowego nie postrzegam przez pryzmat korzyści materialnych. Chciałbym dodać, że sukces na płaszczyźnie zawodowej nie oznacza pełni szczęścia. Pozostałe aspekty życia, jak rodzinna czy pasje, są w tym wszystkim bardzo ważne. Wszystkie te czynniki składają się na całokształt szeroko rozumianego sukcesu w życiu.

Mój ojciec jest budowlańcem, ja też od dzieciństwa chciałem pracować w tej branży i do tego uparcie dążyłem. Ważne, żeby lubić to, co się robi.

Jak szybko rozwinąć swój potencjał i się nie wypalić?

- Na pewno trzeba mieć zdrowy balans pomiędzy pracą a życiem codziennym, coś na tzw. drugą nogę: planszówki, sport, zbieractwo, wszystko jest ok, co sprawia radość i stanowi odskocznię. Każdy z nas ma lub miał jakąś pasję, hobby. W moim przypadku sport jest odskocznią od stresu zawodowego i pozwala mi znaleźć balans. Ogromne znaczenie ma dla mnie rodzina i jej wsparcie, szczególnie w trudnych okresach. Gdybym znał na wszystko receptę, szczególnie w kontekście ostatnich dwóch pytań, to napisałbym pewnie światowy bestseller. Każdy ma swój styl życia i sposoby na siebie, bo każdy jest inny. Każdy szuka swojej drogi.

Ważniejsza jest pewność siebie i odwaga czy wrażliwość i talent?

- Nie ma jednej, właściwej odpowiedzi. Każdy jest inny, ma inny temperament, inne talenty. Ważne, aby umieć dobrze wykorzystać swoje cechy i silne strony.

Jakie są najgorsze cechy menadżera?

- Myślę, że brak planu, ale również brak umiejętności komunikacyjnych, co utrudnia pracę ze swoim zespołem, także nieumiejętność słuchania. Stwarzanie złego "klimatu" w pracy, który sprawia, że ludzie nie chcą się angażować.

Czy ważniejsze jest zadowolenie z pracy, czy z życia prywatnego? Jak to pogodzić?

- Znowu balans, choć mimo wszystko ważniejsze jest życie prywatne. Człowiek nie żyje dla samej pracy, a łatwiej się też rozwija zawodowo, gdy wszystko w życiu prywatnym jest poukładane.

Dobry menadżer, odpowiadający np. za projekt budowy samolotu, nie musi znać się na lotnictwie, aby dobrze i z sukcesem zrealizować projekt. Powinien wiedzieć, jak zbudować odpowiedni zespół, jak zarządzać nim, projektem, a także, jak szacować ryzyko.

Jak motywuje Pan siebie, a jak swój zespół?

- Najważniejsze jest wyznaczyć jasny cel, do którego się dąży, określić wymaganą jakość, termin i budżet. Krystaliczne, czytelne i osiągalne cele. Do członków zespołu trzeba natomiast podejść indywidualnie. Znaleźć ich mocne strony poprzez rozmowy i słuchanie. W ten sposób spada prawdopodobieństwo konfliktów, nieporozumień i poznaje się indywidualne potrzeby współpracowników. Jedni są bardziej podatni na reprymendę, inni pochwały, jednych trzeba prowadzić za rękę, innym dawać swobodę. Trzeba też pamiętać, że każdy z członków zespołu jest na jakimś etapie swojej kariery i z biegiem czasu to też może się zmieniać.

W jaki sposób radzi sobie Pan z problemami, stresem?

- Staram się odcinać, odsuwać sprawy zawodowe od prywatnych i trzymać ram czasowych. Jest czas, który poświęcam na pracę, a później czas przeznaczony tylko na rodzinę i hobby, choć w mojej branży są oczywiście momenty, kiedy trzeba tę granicę nieco przesunąć. Powody są zawsze te same: wymagający klient, końcówka projektu... itd. Jednak gdy jestem poza pracą, stawiam sobie szlaban na pocztę mailową czy telefony służbowe, co powoduje, że czas spędzony z moją rodziną, przyjaciółmi przeżywam w pełni.