Dbanie o stanowisko pracy jest jednym z obowiązków pracownika. Wątpliwości może jednak budzić zakres tego pojęcia. Czy pracodawca może wymagać od nas np. odkurzania lub mycia okien?
Pracuję na stanowisku "starszy specjalista do spraw administracyjno-czynszowych". Dodatkowo muszę sama sprzątać biuro. Czy pracodawca powinien mi za to dodatkowo zapłacić? Na pytanie odpowiada Tomasz Siemoński, radca prawny z Kancelarii Radcy Prawnego - Tomasz Siemoński.
Zgodnie z art. 211 pkt 3 Kodeksu Pracy przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy jest podstawowym obowiązkiem pracownika. W szczególności pracownik jest obowiązany dbać o należyty stan maszyn, urządzeń, narzędzi i sprzętu oraz o porządek i ład w miejscu pracy. Niemniej jednak, zgodnie z § 14 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (t. jedn. Dz. U. z 2003 r. poz. 169, Nr 1650 z późn. zm.) to na pracodawcy ciąży obowiązek utrzymania pomieszczenia pracy w czystości i porządku oraz zapewnienie okresowych ich remontów i konserwacji w celu zachowania wymagań bezpieczeństwa i higieny pracy.
Biorąc pod uwagę powyższe, obowiązek utrzymania pomieszczeń pracy w czystości i porządku jest obowiązkiem wspólnym zarówno pracodawcy, jak i pracowników, z tym że obowiązek pracownika jest w zasadzie ograniczony do dbania o czystość swojego najbliższego otoczenia pracy - tj. biurka, komputera, szafek itp. Nie oznacza to jednak, że pracownik może przedmiotowy obowiązek zlekceważyć. Należy pamiętać, iż przestrzeganie przepisów i zasad bhp jest podstawowym obowiązkiem pracownika, a jego naruszenie uprawnia pracodawcę do zastosowania kary upomnienia, kary nagany lub nawet kary pieniężnej. Poważniejsze zaś naruszenie może stanowić podstawę rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia.
Odnosząc się natomiast do pytania naszej czytelniczki, należy zwrócić uwagę, iż zostało ono sformułowane w sposób lakoniczny, w szczególności czytelniczka nie wyjaśnia, co rozumie pod pojęciem sprzątania biura. W mojej ocenie, jeżeli czynności wykonywane przez czytelniczkę mieszczą się w ramach obowiązku wskazanego w art. 211 pkt 3 Kodeksu pracy sytuacja z punktu widzenia prawa jest prawidłowa. Jeżeli jednak czytelniczka zobowiązana jest do regularnego mycia okien, prania dywanów lub wykładzin lub dokonywania drobnych napraw, to z pewnością wykracza to poza wspomniany obowiązek i może wiązać się z koniecznością wypłacenia dodatkowego wynagrodzenia.
tak, bo wymaga tego ode mnie szef
12%
tak, bo lubię mieć wokół siebie czysto
61%
nie zawsze mi to wychodzi, ale się staram
15%
nie, nie czuję się w obowiązku sprzątać
8%
nie, nie znoszę sprzątania
4%
Warto podkreślić, iż podstawowym źródłem praw i obowiązków w relacji pracodawcy z pracownikiem jest umowa o pracę. Pracodawca nie jest uprawniony do żądania, a pracownik zobowiązany do wykonywania czynności wykraczających poza jej postanowienia. Pracodawcy w umowach o pracę dosyć często zamieszczają zwrot, iż pracownik będzie zobowiązany do wykonywania również innych czynności niż wskazane w umowie z równoczesnym brakiem wskazania tych czynności. Takie postanowienie jest co do zasady dopuszczalne, ale polecenie wydane na jego podstawie musi odpowiadać charakterowi pracy. Na tej zasadzie nie powinno się powierzać pracownikowi umysłowemu dodatkowych zadać polegających np. na wykonywaniu pracy fizycznej.
W takim wypadku pracownik może odmówić wykonania polecenia, nawet wtedy, gdy pracodawca proponuje za jego wykonanie przyznanie dodatkowego wynagrodzenia. Zgodnie z wyrokiem Sądu Najwyższego z dnia 11 lutego 2010 r. sygn. akt I PK 185/09 "pracodawca, który nie ma pisemnej zgody pracownika na wykonywanie dodatkowych obowiązków bez podwyżki, może zostać zmuszony przez sąd do wypłaty dodatkowego wynagrodzenia" Zdaniem sądu powierzenie pracownikowi dodatkowego rodzaju pracy (nieobjętego treścią umowy o pracę) wymaga od pracodawcy albo podwyższenia wynagrodzenia stosownie do rozmiaru dodatkowych obowiązków wykraczających poza te przewidziane w umowie o pracę albo dokonania wypowiedzenia zmieniającego warunki zatrudnienia (w przypadku powierzenia dodatkowych obowiązków bez odpowiedniego podwyższenia wynagrodzenia).
Porady prawnika
Masz wątpliwości dotyczące działań firmy, która cię zatrudnia? Nie wiesz jak postąpić w sporze z pracodawcą, jakie możliwości pozostawia ci prawo pracy? A może po prostu jest temat, który cię nurtuje i chcesz poznać zastosowanie bieżących przepisów? Prześlij swoje pytania mailem: serwispraca@trojmiasto.pl. Na pytania czytelników odpowiadać będą radcy z trójmiejskich kancelarii. Odpowiedzi na wybrane pytania publikowane będą w Serwisie Praca portalu Trojmiasto.pl
Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii. 
