Zadyszka start-upów czy koniec eldorado w IT?

Jakub Chabik

28 listopada 2022 (artykuł sprzed 1 roku)

Opinie (176)

Fala zwolnień przechodzi przez największe firmy z sektora IT, które nie zawsze działały w oparciu o przejrzyste zasady biznesowe, takie jak konieczność regularnego wykazywania zysku.

Mianem "jednorożców" określa się nowo założone firmy - przede wszystkim technologiczne - których wartość osiągnęła więcej niż miliard dolarów. Stanie się jednorożcem było zawsze obiektem marzeń przedsiębiorców, zaś dla pracowników - praca dla takiej firmy. Dziś jednak to giganci zwalniają jako pierwsi w tej branży - pisze Jakub Chabik.

W Polsce jest kilka firm, które aspirują do tego miana - m.in. DocPlanner (znany z serwisu ZnanyLekarz.pl), kilku producentów gier (CD Projekt w swoim czasie, Huuuge Games), Booksy i Allegro. Choć żadna z nich nie ma siedziby w Trójmieście i tak można pracować dla technologicznych firm z najwyższej półki i mieszkać w Gdyni, Gdańsku czy Sopocie.

IT w Trójmieście: kraina miodem i mlekiem płynąca

Z największych światowych firm technologicznych obecne są u nas Amazon, Intel, Sii, Asseco, EPAM i wiele innych. Wiele firm nietechnologicznych będących liderami swojej branży - LPP, Polpharma, Bayer, Nike, Lotos czy Energa - ma działy technologiczne zatrudniające setki i tysiące osób. Ale przede wszystkim Trójmiasto to ekosystem dziesiątek, jeśli nie setek małych i średnich firm, zatrudniających od kilku do kilkudziesięciu pracowników sektora wysokich technologii.

Pracownicy tego sektora to jedna z tych grup zawodowych, z których Trójmiasto może być szczególnie dumne. I którym, dodajmy, wielu zazdrości. Stabilne, dobrze płatne zatrudnienie, wysoka kultura pracy, duże możliwości na rynku i inspirujące otoczenie - te zalety wymieniane są najczęściej jako korzyści z pracy w informatyce.

Trwa rzeź jednorożców

A przynajmniej powyższe zalety były wymieniane. Od kilku tygodni trwa bowiem "rzeź jednorożców". Firmy informatyczne zwalniają na potęgę. Głównie w kolebce nowoczesnych technologii - czyli w kalifornijskiej Krzemowej Dolinie. Liczby, które podaje serwis layoffs.fyi, przyprawiają o zawrót głowy. Meta (czyli Facebook) - 11 tys. osób. Amazon (obecny także w Trójmieście) - 10 tys. Powyżej tysiąca zwalniają takie znane firmy, jak Booking.com, Grupon, Twitter czy Peleton.

Intel tnie koszty i szykuje zwolnienia

Ale problem dotyczy nie tylko najbardziej znanych marek ze świata technologii, prędzej czy później dotknie także firm mniejszych i już "rozlewa się" na Polskę. Na razie wygląda na to, że "cięcia" dotyczą raczej tzw. funkcji wspierających - np. działów zakupowych, administracyjnych, personalnych, a także menedżerów niezwiązanych bezpośrednio z technologią. Ale nie ma się co łudzić - czas może przyjść i na inżynierów. Światowy kryzys - najpierw pandemia, potem załamanie łańcuchów logistycznych, wreszcie wojna za wschodnią granicą - zmniejszyły inwestycje w technologie, a więc popyt na specjalistów.

Kryzys uderza w biznesy oparte na hypie

Ale jest coś jeszcze. W ostatnich latach, a może nawet dekadach, wykształcił się pewien patologiczny model działalności biznesowej, którego start-upy były owocem. Charyzmatyczny lider wychodził na scenę, zjednywał sobie wyznawców, robił, owszem, jakiś produkt, ale przede wszystkim tzw. hype - czyli nakręcone oczekiwania.

Wraz z oczekiwaniami płynęły od inwestorów miliardy, które służyły do budowy biznesu. W dużej mierze kosztem konkurencji, która oparta była na zdrowszych podstawach i niosła z sobą inne, lokalne wartości.

Mistrzem biznesów opartych na hypie jest Elon Musk. Obecne niemal cały biznesowy świat śledzi, częściowo z rozbawieniem, jego niekonsekwentne działania z pracownikami przejętego Twittera.

Tak sklepy wysyłkowe i platformy handlu online "wykończyły" centra miast i poturbowały galerie handlowe. Uber i Bolt pokonały korporacje taksówkowe (choć można dyskutować, czy klienci na tym na pewno stracili). Platformy streamingowe odsunęły w cień kina.

Do pewnego stopnia były to faktyczne innowacje (np. streaming) lub zmiany przyzwyczajeń konsumentów. Ale często były to czcze obietnice, wsparte narcystyczną, ale charyzmatyczną osobowością lidera - i płynącymi za nią "łatwymi" pieniędzmi z rynków finansowych.

W chwili, gdy piszę te słowa, opada kurz po bankructwie giełdy kryptowalut FTX, która w ogóle nie zarządzała ryzykiem, prowadziła podejrzane transakcje i angażowała się w nieczytelne relacje między podmiotami zależnymi od jednego właściciela, aby w mętnej strukturze ukryć braki kapitałowe i miałkość zabezpieczeń.

Kilka lat wcześniej runęła piramida WeWork, a ostatnio do więzienia poszła Elizabeth Holmes, założycielka i prezeska firmy Theranos, która obiecywała tanie i dostępne w każdej aptece testy krwi i moczu. Elon Musk, król hype'u i od niedawna właściciel Twittera, próbuje właśnie ocalić tę platformę - ale kwestia, czy mu się uda, nadal pozostaje otwarta. W tym czasie w ciszy umierają wcześniejsze jego przedsięwzięcia, jak SolarCity (dachówki z fotowoltaiką) i Hyperloop (transport w rurach próżniowych), a Neuralink (połączenie między mózgiem a komputerem) od lat nie pokazał żadnego przełomu.

Z jednej strony to zdrowe, z drugiej strony pada pytanie - kto za to zapłaci? Raczej nie miliarderzy, prędzej zwykli ludzie, w tym pracownicy start-upów.

Trudno przewidzieć, jak to się dla nas skończy

Dla nas w Trójmieście główny ból głowy to dalsza konkurencyjność i atrakcyjność lokalnego rynku pracy. Chcemy, by miejsc pracy było dużo, były dobrze płatne oraz przyciągały kreatywnych i utalentowanych ludzi do nadmorskiej metropolii. Jeśli tak zostanie, z czasem pewnie dorobimy się własnych jednorożców, tyle że opartych na zdrowych postawach, a nie czczych obietnicach, nakręconych oczekiwaniach i toksycznych, patologicznych liderach.

Być może więc nastąpi pewne spowolnienie i urealnienie rozgrzanego do czerwoności rynku pracownika, ale bądźmy dobrej myśli. Piękna i atrakcyjna metropolia, dobre uczelnie, raczej sprawne władze i agencje oraz prężnie działające środowisko biznesowe i technologiczne powinno wystarczyć, aby kryzys okazał się przejściowy i byśmy wyszli z niego silniejsi.

O autorze

Jakub Chabik - inżynier, menedżer, publicysta, naukowiec. Zajmuje się technologiami informatycznymi. Od ponad 20 lat popularyzuje naukę, technikę oraz biznes w mediach. Od ponad 20 lat bezgranicznie zakochany w Trójmieście i Pomorzu. Od 5 lat wykładowca Politechniki Gdańskiej.

Opinie (176) 4 zablokowane

Sortowanie
- Od najstarszych
- Od najnowszych

Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2022-11-28 20:08

Jest się z czego cieszyć.

Programista to jak niewolnik na plantacji bawełny. Ani plantacja, ani bawełna nie należą do niego. Ma "za miskę ryżu ....." jak powiedział PMM i tyle. Jako społeczność nic na tym nie zyskujemy w każdej perspektywie. Produkty i rynki nie należą do nas. Z kraju o dużym potencjale zrobiono żerowisko dla zachodu likwidując, skutecznie, własny przemysł i naukę.
Co okazało się kolejnym "zwycięstwem".

1 rok
- 11 1
Twoja opinia

Zmień treść

Programista to jak niewolnik na plantacji bawełny. Ani plantacja, ani bawełna nie należą do niego. Ma "za miskę ryżu ....." jak powiedział PMM i tyle. Jako społeczność nic na tym nie zyskujemy w każdej perspektywie. Produkty i rynki nie należą do nas. Z kraju o dużym potencjale zrobiono żerowisko dla zachodu likwidując, skutecznie, własny przemysł i naukę. Co okazało się kolejnym "zwycięstwem".
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2022-11-28 20:47

Kasyno zawsze wygrywa jestem spokojny

1 rok
- 6 0
Twoja opinia

Zmień treść

Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2022-11-28 21:25

Pokażcie mi lepsza branże niż it, reszta to dopiero wyzysk

1 rok
- 5 4
Twoja opinia

Zmień treść

Pokażcie mi lepsza branże niż it, reszta to dopiero wyzysk
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2022-11-28 21:26

"Piękna i atrakcyjna metropolia, dobre uczelnie, raczej sprawne władze i agencje oraz prężnie działające środowisko biznesowe

Bajkopisarstwo.
Żadne z tych stwierdzeń nie jest prawdziwe.
Typowe zaklinanie rzeczywistości...

1 rok
- 9 2
Twoja opinia

Zmień treść

Bajkopisarstwo. Żadne z tych stwierdzeń nie jest prawdziwe. Typowe zaklinanie rzeczywistości...
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2022-11-28 22:35

Ooo Pan Kuba Chabik z krytyki politycznej

Widzę że piszę Pan na akord i do gadzinówki i do czerwonego sztandaru o tym samym :) Pozdrawiam!

1 rok
- 6 3
Twoja opinia

Zmień treść

Widzę że piszę Pan na akord i do gadzinówki i do czerwonego sztandaru o tym samym :) Pozdrawiam!
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2022-11-29 00:21

(4)

Mieszkam w Gdańsku od 40 lat, ale już od wielu lat nie ograniczam swoich usług do klientów z Trójmiasta. I tak robi wielu fachowców w IT. Dlatego nie ma co płakać, specjaliści zawsze znajdą robotę w IT, a chętni na nasze usługi pojawiają się z całego świata. Trójmiasto to nawet nie kałuża, to kropla w morzu.

1 rok
- 25 3
Twoja opinia

Zmień treść

Mieszkam w Gdańsku od 40 lat, ale już od wielu lat nie ograniczam swoich usług do klientów z Trójmiasta. I tak robi wielu fachowców w IT. Dlatego nie ma co płakać, specjaliści zawsze znajdą robotę w IT, a chętni na nasze usługi pojawiają się z całego świata. Trójmiasto to nawet nie kałuża, to kropla w morzu.
Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2022-11-29 07:47
  
  Hindusi też tak mówią.. (3)
  
  Usługi IT są przewartościowane. Sam zatrudniam i wole zatrudnić fachowców z Indii, Ukrainy, Białorusi.
  
  Od kilku miesięcy(od kiedy też nie ma finansowania z UE) stawki spadają i odzywają się fachowcy co nagle akceptują 60-80zł/h zamiast roszczeniowych 150-200 2 lata temu.
  
  M
  1 rok
  - 5 9
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  Usługi IT są przewartościowane. Sam zatrudniam i wole zatrudnić fachowców z Indii, Ukrainy, Białorusi. Od kilku miesięcy(od kiedy też nie ma finansowania z UE) stawki spadają i odzywają się fachowcy co nagle akceptują 60-80zł/h zamiast roszczeniowych 150-200 2 lata temu.
  Regulamin dodawania opinii
  - Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
    2022-11-29 08:54
    
    dokładnie, IT to najbardziej roszczeniowa grupa zawodowa w historii chyba (2)
    
    Robią coś czego nie da się zweryfikować. Podają 20 h, a robią coś w 15 min.
    
    Trybo
    1 rok
    
    0 16
    
    Twoja opinia
    
    Zmień treść
    
    Robią coś czego nie da się zweryfikować. Podają 20 h, a robią coś w 15 min.
    Regulamin dodawania opinii
    - Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
      
      2022-11-29 10:22
      
      Wszystko da się zweryfikować (1)
      
      a jak ktoś nie umie tego zrobić to niech płaci za 20 godzin roboty
      
      1 rok
      
      5 1
      
      Twoja opinia
      
      Zmień treść
      
      a jak ktoś nie umie tego zrobić to niech płaci za 20 godzin roboty
      Regulamin dodawania opinii
      - Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
        
        2022-11-29 10:29
        
        jak mam weryfikowac, pilnowac i sprawdzac...
        
        To rownie dobrze moge to zrobic samodzielnie...
        
        Jesli moge odwrocic sie plecami do dostawcy, to zle dostawce wybralem...
        
        1 rok
        
        2 4
        
        Twoja opinia
        
        Zmień treść
        
        To rownie dobrze moge to zrobic samodzielnie... Jesli moge odwrocic sie plecami do dostawcy, to zle dostawce wybralem...
        Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2022-11-29 10:16

zwalniaja?! To dobrze, beda zatrudniac.

To tak cytujac klasyka...

1 rok
- 6 0
Twoja opinia

Zmień treść

To tak cytujac klasyka...
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2022-11-29 10:58

Jakie produkty

Wspomniane SII & EPAM to podwykony, które same też zatrudniają podwykony, czyli tzw B2B. Te firmy nie mają swoich produktów. Jakie są powody do dumy? Chcemy więcej prawdziwych firm, a nie podwykonow

Inżynier
1 rok
- 2 1
Twoja opinia

Zmień treść

Wspomniane SII & EPAM to podwykony, które same też zatrudniają podwykony, czyli tzw B2B. Te firmy nie mają swoich produktów. Jakie są powody do dumy? Chcemy więcej prawdziwych firm, a nie podwykonow
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2022-11-30 08:12

Bzdury

W jakim celu pisze się takie bzdury?
W Trójmieście rynek pracownika jest jednym z najlepszych w całej Polsce

Krystian
1 rok
- 1 0
Twoja opinia

Zmień treść

W jakim celu pisze się takie bzdury? W Trójmieście rynek pracownika jest jednym z najlepszych w całej Polsce
Regulamin dodawania opinii