W czasie pandemii koronawirusa przesyłki kurierskie w sprawach pracowniczych były na porządku dziennym. Choć ten czas już minął, niektórzy pracodawcy wciąż preferują tę formę kontaktu. Czy jest ona zgodna z prawem i na czym polega tzw. fikcja doręczenia?
Pracodawca wysłał mi wypowiedzenie umowy o pracę za pomocą firmy kurierskiej, bez potwierdzenia odbioru. Czy to zgodne z prawem? Czy takie wypowiedzenie jest ważne?Na pytanie odpowiada Andrzej Fortuna - radca prawny z kancelarii Radcy Prawnego Fortuna
Zgodnie z art. 30 § 3 Kodeksu pracy oświadczenie każdej ze stron stosunku pracy o wypowiedzeniu lub rozwiązaniu umowy o pracę bez wypowiedzenia powinno nastąpić na piśmie. Przepisy prawa pracy nie stanowią jednak, w jaki sposób pisemne oświadczenie powinno być przekazane drugiej stronie. Niemniej wypowiedzenie umowy o pracę jest oświadczeniem woli, do którego - na mocy odesłania zawartego w art. 300 Kodeksu pracy - stosuje się odpowiednio przepisy Kodeksu cywilnego. Tym samym zastosowanie znajdzie tu art. 61 § 1 Kodeksu cywilnego, zgodnie z którym
oświadczenie woli, jakie ma być złożone innej osobie, jest złożone z chwilą, gdy doszło do niej w taki sposób, że mogła ona zapoznać się z jego treścią.
Pismo z wypowiedzeniem umowy o pracę może być zatem wręczone na spotkaniu, przekazane za pośrednictwem innej osoby czy też wysłane przesyłką pocztową lub przesyłką kurierską. W chwili zaś, gdy pismo dociera do pracownika w taki sposób, że pracownik ma możliwość zapoznania się z jego treścią, wypowiedzenie odnosi swój skutek i powoduje, że zaczyna biec okres wypowiedzenia. Nie ma zatem znaczenia, czy pracownik posiadając możliwość zapoznania się z pismem, faktycznie to zrobił, a więc czy w ogóle przyjął pismo albo czy zapoznał się z jego treścią. Nie jest też ważne, kiedy otworzył przesyłkę i przeczytał pismo. Liczy się chwila, kiedy miał możliwość zapoznania się z oświadczeniem woli drugiej strony. W tym zakresie zatem obowiązuje tzw.
fikcja doręczenia, sprowadzająca się do przyjmowania, że pozostawienie adresatowi informacji o przesyłce (awizo) co do zasady oznacza stworzenie mu możliwości zapoznania się z treścią tejże przesyłki.
tak, raz miałe(a)m taką sytuację
26%
nie, zawsze sam z niej rezygnowałe(a)m
33%
nie, nie mam takiego doświadczenia
25%
Na marginesie zaznaczyć także trzeba, że
zrównane z formą pisemną jest oświadczenie przekazane drogą elektroniczną - jeśli jest ono opatrzone kwalifikowanym podpisem elektronicznym (choć oczywiście oświadczenie nieopatrzone takim podpisem również wywrze skutek doprowadzający do rozwiązania umowy o pracę, aczkolwiek - jako niespełniające wymogów formalnych - może być kwestionowane na drodze sądowej).
Natomiast odnosząc się do przedstawionej sytuacji -
uznać należy, że skoro przesyłka zawierająca wypowiedzenie umowy o pracę faktycznie dotarła do pracownika, to wypowiedzenie zostało przez pracodawcę skutecznie złożone, a zatem po upływie okresu wypowiedzenia stosunek pracy rozwiąże się.
Odrębną kwestią jest natomiast to, że w razie sporu sądowego w przedmiocie tego, czy lub kiedy wypowiedzenie umowy o pracę dotarło do pracownika w taki sposób, że pracownik mógł się zapoznać z oświadczeniem pracodawcy, z zasady to pracodawca winien móc wykazać wspomniane okoliczności. Brak zwrotnego potwierdzenia odbioru może zatem w praktyce powodować trudności po stronie pracodawcy - niemniej wszystko zależy od okoliczności sprawy.
Więcej porad prawnych w naszym serwisie
Należy mieć na uwadze, że przesyłki kurierskie w sprawach pracowniczych zyskały większą popularność w czasie stanu epidemii i zagrożenia epidemiologicznego - a to z tej przyczyny, iż art. 98 ustawy z dnia 16 kwietnia 2020 r. o szczególnych instrumentach wsparcia w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-COV-2 zawieszał ww. fikcję doręczenia przesyłek pocztowych. Zgodnie bowiem z przywołanym przepisem art. 98
"nieodebranych pism podlegających doręczeniu za potwierdzeniem odbioru przez operatora pocztowego w rozumieniu ustawy z dnia 23 listopada 2012 r. - Prawo pocztowe, których termin odbioru określony w zawiadomieniu o pozostawieniu pisma wraz z informacją o możliwości jego odbioru przypadał w okresie stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii, nie można uznać za doręczone w czasie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii oraz przed upływem 14 dni od dnia zniesienia tych stanów".
Przepis nie dotyczył wymienionych w ustawie postępowań prowadzonych przez właściwe organy. Natomiast miał on zastosowanie w korespondencji pomiędzy pracownikiem a pracodawcą. Innymi słowy, niepodjęcie przez pracownika awizo we wskazanych w przywołanej normie okresach - pomimo wysyłki pisma na właściwy adres - nie oznaczało skuteczności złożonego oświadczenia woli. Jednakże należy mieć na uwadze, że stan zagrożenia epidemiologicznego został zniesiony 1 lipca 2023 r., zatem
obecnie przesyłki wysyłane za pośrednictwem poczty, po dwukrotnym awizowaniu, co do zasady uznaje się za skutecznie doręczone, choć oczywiście adresat może starać się to założenie obalić - wykazując np. że korespondencja nie miała szans faktycznie do niego dotrzeć.