W latach 90. XX wieku wypalenie zawodowe zostało w Polsce wpisane jako jednostka chorobowa. Od tego czasu wiele się zmieniło w jego postrzeganiu, ale choć przestaje być tematem wstydliwym obrosło w wiele mitów.
Początkowo zakładano, że na wypalenie zawodowe narażone są osoby związane z branżami, w których pomaganie innym - wymagające emocjonalnego zaangażowania - z czasem doprowadza do wyczerpania. Dziś wiadomo już, że wypalenie dotyczy nie tylko nauczycieli, personelu medycznego czy pracowników socjalnych, problem może równie dobrze dotknąć przedstawiciela handlowego, informatyka lub sekretarkę.
Z zamieszczonej przez nas ankiety wyłania się mało optymistyczny wniosek. Wypalenie zawodowe to coraz powszechniejsze zjawisko.
tak, w firmie są problemy z komunikacją i złe podejście do pracowników
66%
sytuacja zalezy od poszczególnego działu i jego kierownika, firma jest bardzo podzielona
22%
nie, działania pracodawcy pomagają walczyć z wypaleniem zawodowym pracowników
12%
-
Pogoń za karierą zawodową, niestabilna sytuacja na rynku pracy oraz zbyt duże wymagania pracodawców coraz częściej są przyczyną stresu oraz mniejszej satysfakcji z wykonywanych działań. Ten stres może łatwo doprowadzić do wypalenia zawodowego, które obecnie jest jednym z najczęstszych i najbardziej wymagających zagadnień - tłumaczy
Przemysław Kruszewski - psycholog w poradni Ab Intra - Pomoc Psychologiczna i Rozwój Osobisty.
Kto najbardziej jest narażony na wypalenie? Nadal wiele osób myśli, że wypalenie pojawia się, gdy przypadkowo wybrany zawód nie daje nam satysfakcji i tak naprawdę chcielibyśmy robić coś zupełnie innego. Nic bardziej mylnego. -
Żeby się wypalić, najpierw trzeba się zapalić - mówi dr Dorota Szczygieł. -
Im bardziej ktoś się angażuje, tym większe jest jego rozczarowanie przy kolejnych niepowodzeniach. Do wypalenia nie potrzebny jest też długi czas funkcjonowania zawodowego. Wręcz przeciwnie, z badań wynika, że szczególnie narażone są osoby młode, z idealistycznym podejściem, często zupełnie nieprzystającym do faktycznego obrazu przyszłej pracy. Osoby młode nie wiedzą też, jak sobie radzić z problemami i pojawiającym się stresem.-
Młodzi nauczyciele, którzy przychodzą do szkoły, nie wiedzą, czego się spodziewać. Praktyki na studiach trwają zbyt krótko, zdarza się, że w ich trakcie osoba, która ma być w przyszłości nauczycielem nie zostaje nawet sama z dziećmi w klasie - potwierdza
Marzena Miś, wicedyrektor Zespołu Szkół Ogólnokształcących I w Pruszczu Gdańskim.
Młody wiek i idealistyczne zacięcie to nie jedyne czynniki zwiększające szanse na wypalenie. -
Brak umiejętności zarządzania własnymi emocjami, poczucie obniżenia własnych dokonań, zmniejszona satysfakcja z wykonywanej pracy czy chociażby cechy osobowości takie jak niska samoocena, brak poczucia wpływu na wydarzenia czy unikanie trudnych sytuacji. To, jacy jesteśmy, determinuje czy wypalenie nas dotknie i jak intensywnie będzie przebiegać - wyjaśnia Kruszewski.
Większe prawdopodobieństwo wypalenia zawodowego mają też osoby, dla których
praca jest najważniejsza, a życie prywatne zredukowane do minimum. Sprzyjające wypaleniu cechy pracownika to nie wszystko. Nie bez znaczenia pozostaje rola pracodawcy.
-
Człowiek nie funkcjonuje w oderwaniu od całego systemu. Organizacja pracy, zależna od pracodawcy, ma tu bardzo duże znaczenie - mówi
Paweł Ellwart ze Stowarzyszenia Projekt Pomarańcza. -
Co najbardziej zawodzi? Magiczne słowo: komunikacja.
Pracodawcy, zamiast budować zespoły, dbać o wsparcie dla nowych pracowników i promować współpracę nadal stawiają na rywalizację. Sprzyjający lub deprymujący klimat organizacji zależy przede wszystkim od kierownictwa. -
Ryba psuje się od głowy - jeśli kierownik ma problem z komunikacją, otwartością, słuchaniem, a pojawiające się problemy "zamiata pod dywan", trudno liczyć na to, że pracowników uda się ochronić przed wypaleniem - zauważa Ellwart.
Żeby mówić o wypaleniu zawodowym muszą wystąpić trzy syndromy: wyczerpanie emocjonalne, depersonalizacja i obniżone poczucie własnych dokonań. Nawet subtelne zachowania mogą nam dać do myślenia. Nauczyciel wołający do ucznia po nazwisku lub numerze w dzienniku, doradca, który odsuwa krzesło, żeby zwiększyć dystans dzielący go od klienta, personel medyczny, pozbawiony empatii i zaangażowania. Można stwierdzić, że wypalony pracownik zaczyna funkcjonować trochę jak maszyna.
-
Uwagę może zwrócić również częste zmęczenie, problemy ze skupieniem się na zadaniach, wyczerpanie emocjonalne, niechęć do kontaktów z klientami czy współpracownikami, wybuchy gniewu, irytacja i brak motywacji do działania - wymienia Kruszewski.
Same objawy wypalenia zawodowego mogą być szybciej dostrzeżone przez otoczenie niż przez osobę wypaloną. -
Osoby dotknięte wypaleniem zawodowym mogą widzieć przyczynę zupełnie gdzie indziej. Ciężko samemu się zdiagnozować, szczególnie jeśli nie wiemy, że takie zjawisko jak wypalenie w ogóle istnieje - zauważa Ellwart.
Uświadamianie to pierwszy krok do radzenia sobie ze zjawiskiem wypalenia. Na uczelniach wyższych nadal brakuje praktycznych zajęć, pokazujących na czym polega wypalenie i jak sobie z nim radzić. Praktyki i staże trwają za krótko, a sam student nie może na nich wykazać się samodzielnością, nie ma szans, by poznać plusy, ale też minusy przyszłego zawodu. Biura Karier nie angażują się w wystarczającym stopniu na etapie wyboru specjalizacji, a raczej służą jako baza ofert zgłoszonych pracodawców. Nie mniej pracy niż uczelnie czeka również pracodawców.
-
Otwarta komunikacja, wsparcie młodych pracowników, docenianie sukcesów i przede wszystkim pasja i zapał do pracy u kierownictwa, wtedy łatwiej o taką samą energię w zespole - podsumowuje Marzena Miś.
Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii. 
