Kodeks Pracy gwarantuje nam 15-minutową przerwę przy co najmniej sześciogodzinnym dniu pracy, ale kto decyduje kiedy ta przerwa powinna nastąpić? Pracodawca.
tyle co przewiduje Kodeks Pracy - 15 minut
17%
mam dłuższą przerwę i jest ona wliczana w czas pracy
43%
mam dłuższą przerwę, ale muszę przez to dłużej pracować
16%
mam krótszą przerwę lub nie mam żadnej
24%
Czy pracując w systemie zmianowym pracodawca może zrobić przerwę po dwóch godzinach od rozpoczęcia pracy? Dodam, że pracuję na linii produkcyjnej - pyta nasz czytelnik.
Na pytanie naszego czytelnika odpowiada Katarzyna Ludwichowska, radca prawny z Kancelarii Koprowski Gąsior Gierzyńska & Partnerzy sc. Kodeks pracy reguluje szereg systemów czasu pracy, stosowanych w zależności od rodzaju pracy. Przepisy prawa pracy stanowią również o tym, co należy rozumieć przez pracę zmianową. Jest to wykonywanie pracy według ustalonego rozkładu czasu pracy przewidującego zmianę pory wykonywania pracy przez poszczególnych pracowników po upływie określonej liczby godzin, dni lub tygodni (tak art. 128 § 2 pkt. 1 Kodeksu Pracy).
Praca zmianowa jest dopuszczalna w niedziele i w święta. Praktycznie każdy rodzaj pracy może być wykonywany w systemie pracy zmianowej. Cechą charakterystyczną pracy zmianowej jest wymienianie się pracowników na tych samych stanowiskach. Pracą zmianową nie jest natomiast praca, w której pracownik w zależności od dnia czy tygodnia rozpoczyna pracę o innej godzinie. Do wymiany pracowników dochodzi zgodnie z wcześniej ustalonym rozkładem czasu pracy, który jako element zbiorowego prawa pracy powinien wynikać z układu zbiorowego pracy, z regulaminu pracy, albo z innych obwieszczeń stosowanych w zakładzie pracy. Zmianowy system czasu pracy ma charakter uniwersalny. Znajduje on zastosowanie we wszystkich przewidzianych przepisami prawa systemach czasu pracy.
Przy pracy zmianowej należy stosować co do zasady ogólne przepisy o udzielaniu przerw w pracy, które mają zastosowanie także przy innych systemach czasu pracy. Przede wszystkim należy zwrócić uwagę na treść art. 134 Kodeksu Pracy, który stanowi, że jeżeli dobowy wymiar czasu pracy pracownika stanowi co najmniej 6 godzin, pracownik ma prawo do przerwy w pracy trwającej co najmniej 15 minut, wliczonej do czasu pracy. Zgodnie z poglądem wyrażonym przez Ł. Pisarczyka w Komentarzu do Kodeksu Pracy, wyd. LEX 2009 "piętnastominutowa przerwa przysługuje niezależnie od innych przerw wynikających z rozkładu czasu pracy. Pracownik jest więc do niej uprawniony zarówno w systemie przerywanego czasu pracy, jak i wówczas, gdy rozkład czasu pracy przewiduje niewliczaną do czasu pracy przerwę na spożycie posiłku lub załatwienie spraw osobistych. W tych ostatnich przypadkach o przyznaniu pracownikowi przerwy powinien decydować łączny wymiar czasu pracy w dobie pracowniczej (art. 134 mówi o dobowym wymiarze czasu pracy), a nie czas pracy w ramach jednego z bloków przedzielonych przerwą. Zgodnie z zasadą uprzywilejowania pracownika przerwa wliczana do czasu pracy może być dłuższa niż 15 minut, jeśli przewidują to autonomiczne źródła prawa pracy lub umowa o pracę."
Przepisy prawa nie stanowią natomiast o tym, w którym momencie dnia przerwa powinna być udzielona. Wydaje się, że kwestia ta powinna wynikać ze sposobu organizacji pracy i dążenia do efektywnego zarządzania linią produkcyjną. To pracodawca decyduje o tym kiedy pracownik może wykorzystać przerwę. Natomiast w sytuacji, gdy pracodawca w ogóle nie udzielił pracownikowi obowiązkowej co najmniej 15 minutowej przerwy w pracy, o której stanowi art. 134 Kodeksu Pracy, wówczas dochodzi do naruszenia przepisów o czasie pracy. W takiej sytuacji pracownikowi przysługuje roszczenie o odszkodowanie (tak wyrok Sądu Najwyższego z dnia 16 stycznia 1973 r., I PR 25/73).
Ponadto, zgodnie z przepisami Kodeksu Pracy pracownikowi przysługuje w każdej dobie prawo do co najmniej 11 godzin nieprzerwanego odpoczynku. Oznacza to, że odpoczynek trwający co najmniej 11 godzin w całości ma przepadać w czasie 24 godzin od rozpoczęcia przez pracownika wykonywania pracy. Co więcej, pracownikowi przysługuje w każdym tygodniu 35 godzin nieprzerwanego odpoczynku, obejmującego co najmniej 11 godzin nieprzerwanego odpoczynku dobowego. Z reguły nieprzerwany tygodniowy odpoczynek w wymiarze 35 godzin buduje się wokół niedzieli (chyba, że u danego pracodawcy inny dzień tygodnia został określony jako dzień wolny od pracy w miejsce niedzieli). Niedziela w tej sytuacji stanowi już 24 godziny odpoczynku, do których należy doliczyć 11 godzin nieprzerwanego dobowego odpoczynku z poprzedniej doby, albo z doby następnej po niedzieli. Natomiast w przypadku pracy zmianowej, w tygodniu, w którym pracownik przechodzi na inną zmianę, zgodnie z ustalonym uprzednio rozkładem pracy, tygodniowy nieprzerwany odpoczynek może być krótszy niż 35 godzin, jednak nie może stanowić mniej niż 24 godziny.
Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii. 
