Praca w Święta Wielkanocne. Czy jest dodatkowo płatna?

Zbliżają się Święta Wielkanocne, które dla niektórych pracowników będą oznaczać dodatkowy dzień wolny od pracy. Jednak nie dla wszystkich. Czy za pracę w niedzielę albo dni świąteczne należy nam się dodatkowy dzień wolny lub większe wynagrodzenie? Z takim pytaniem zwróciła się do nas czytelniczka.

Pracuję w zajezdni autobusowej na umowę o pracę od poniedziałku do piątku. Otrzymuję za to wynagrodzenie w wysokości minimalnej krajowej. Oprócz tego praca przypada w jeden lub dwa weekendy i niektóre dni świąteczne. Za wszystkie te dni otrzymuję stałe wynagrodzenie w wyżej wymienionej kwocie. Zbliża się Poniedziałek Wielkanocny, który będę musiała spędzić w pracy. W związku z tym chciałam zapytać, czy za pracę w weekendy lub święta należy mi się dodatkowy dzień wolny albo dodatek do wynagrodzenia?
Na pytanie odpowiada Andrzej Fortuna - radca prawny z kancelarii Radcy Prawnego Fortuna

Zgodnie z podstawowymi normami określonymi w art. 129 § 1 Kodeksu pracy czas pracy nie może przekraczać 8 godzin na dobę i przeciętnie 40 godzin w przeciętnie pięciodniowym tygodniu pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym nieprzekraczającym 4 miesięcy. Ostatnia z norm czasu pracy określa przeciętną liczbę dni w tygodniu, w trakcie których pracownik może wykonywać pracę. Z powyższego wynika, że na każdy tydzień w obowiązującym pracownika okresie rozliczeniowym powinny przypadać przeciętnie dwa dni wolne od pracy. Słowo "przeciętnie" oznacza, że w danym tygodniu pracownik może wykonywać pracę np. przez 6 dni, ale musi to być równoważone ze zwiększoną liczbą dni wolnych w innym tygodniu pracy.

Wielkanocne cateringi. Zamów jedzenie na święta
Najczęstszą praktyką w zakładach pracy jest wyznaczenie dni wolnych w sobotę i niedzielę. Nie ma jednak przeszkód, aby dzień wolny przypadał w innym dniu niż sobota. Co do zasady niedziela jest dniem wolnym, ale jeżeli w danym zakładzie praca może być świadczona w niedzielę (a zgodnie z art. 151(10) pkt 5 Kodeksu pracy jest to dopuszczalne m.in. w transporcie i komunikacji), to dzień wolny może przypadać również w innym dniu niż niedziela - choć w tym zakresie przepisy wprowadzają jeszcze pewne ograniczenia (m.in. obowiązek zapewnienia co czwartej niedzieli wolnej). Konkretne dni pracy oraz dni wolne od pracy mogą zostać wyznaczone w układzie zbiorowym, regulaminie pracy lub umowie o pracę, ewentualnie postanowienia tych aktów mogą ograniczać się do określenia ogólnych ram organizacji czasu pracy, a wówczas ich uszczegółowienie w danym okresie rozliczeniowym następuje w ramach harmonogramu czasu pracy.

Zgodnie z art. 147 Kodeksu pracy, niezależnie od tego, w jakim systemie i rozkładzie czasu pracy pracownik jest zatrudniony, jeżeli zgodnie z tym rozkładem pracownik ma świadczyć pracę w niedziele i święta, to pracodawca ma obowiązek zapewnić temu pracownikowi w danym okresie rozliczeniowym łączną liczbę dni wolnych od pracy odpowiadającą co najmniej liczbie niedziel, świąt oraz dni wolnych od pracy w przeciętnie pięciodniowym tygodniu pracy przypadających w tym okresie (czyli tzw. sobót).

Należy pamiętać, że pracodawca ma obowiązek udzielić zamiennego dnia wolnego w odpowiednim terminie. Zgodnie z art. 151(11) Kodeksu pracy, w przypadku świadczenia pracy w niedzielę pracodawca jest obowiązany zapewnić inny dzień wolny od pracy w okresie 6 dni kalendarzowych poprzedzających lub następujących po takiej niedzieli. Jeżeli nie jest możliwe wykorzystanie w tym terminie dnia wolnego, to pracownikowi przysługuje dzień wolny od pracy do końca okresu rozliczeniowego. Za pracę w święto pracodawca ma obowiązek udzielić innego dnia wolnego do końca okresu rozliczeniowego.


Z pytania czytelniczki wynikałoby jednak, że czytelniczka jest zobowiązana do pracy w weekendy i święta, oprócz standardowej pracy od poniedziałku do piątku. To z kolei może skutkować powstaniem roszczeń po stronie pracownika.

Jeżeli za pracę w niedzielę lub święto pracodawca nie udzieli innego dnia wolnego, zgodnie z opisanymi wyżej zasadami, to za każdą godzinę pracy w tych dniach pracownikowi przysługuje, oprócz zwykłego wynagrodzenia, dodatek do wynagrodzenia w wysokości 100 proc. (art. 15111 §2 i 3 Kodeksu pracy w związku z art. 1511 §1 pkt 1 Kodeksu pracy).

Taki sam skutek może wystąpić, jeśli pracownik - poza standardowo zaplanowaną pracą od poniedziałku do piątku - musiał dodatkowo świadczyć pracę również w sobotę, a pracodawca nie udzielił pracownikowi w zamian za to innego dnia wolnego do końca okresu rozliczeniowego. Niewykorzystanie innego dnia wolnego skutkowałoby przekroczeniem normy przeciętnie pięciodniowego tygodnia pracy, co również uprawniałoby do dodatku 100 proc. za każdą godzinę pracy w sobotę (art. 1511 §2 Kodeksu pracy w zw. z art. 1513 Kodeksu pracy).


Należy pamiętać, że naruszenie przepisów o czasie pracy, niewypłacanie pracownikowi wynagrodzenia lub jego bezpodstawne obniżanie może stanowić wykroczenie przeciwko prawom pracownika zagrożone karą grzywny do 30 tys. zł.