Kontrakt menadżerski to większe zyski dla pracownika przy takich samych kosztach dla pracodawcy, co sprawia, że coraz więcej pracowników zaczyna rozważać zmianę formy zatrudnienia. Co na ten temat mówi prawo?
tak i zdecydowałe(a)m się na takie rozwiązanie
18%
tak, i będę chciał(a) z tego skorzystać
15%
chciał(a)bym przejść na takie rozliczanie, ale mój pracodawca się nie zgodził
9%
tak, ale w ostateczności się nie zdecydwałe(a)m
6%
nie, wolę umowę o pracę
52%
Od 22 lat pracuję na stanowisku kierownika wydziału w spółce z o.o. (umowa na czas nieokreślony). Jest to firma produkcyjna. Jednocześnie prowadzę własną działalność gospodarczą (niezwiązaną z zatrudnieniem - handel). Jaka jest możliwość zmiany umowy o pracę na kontrakt menadżerski? (lub inną formę zatrudnienia) - pyta nasz czytelnik.
Na pytanie odpowiada radca prawny Katarzyna Ludwichowska z Kancelarii Prawniczej Koprowski, Gąsior, Gierzyńska & Partnerzy sc.Przepisy Kodeksu pracy stanowią, że przy wykonywaniu pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę, za wynagrodzeniem, niedopuszczalne jest zastępowanie umowy o pracę inną umową cywilnoprawną. Na gruncie tych przepisów prawa Sąd Najwyższy dotychczas podnosił, że przepisy te nie stanowią prawnego domniemania zawarcia umowy o pracę. O rodzaju zawartej umowy rozstrzyga zgodna wola stron (tak wyrok z dnia 23 września 1998 r., II UKN 229/98 (OSNP 1999, Nr 19, poz. 627, czy z dnia 24 listopada 2011 r., I PK 62/11, LEX nr 1109362). W razie wątpliwości co do charakteru zawartej umowy decydujący jest zgodny zamiar stron i cel umowy o pracę.
Idąc dalej, Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 18 lipca 2012 r., I UK 90/12 wskazał, że "dopuszczalne jest także wykonywanie tych samych obowiązków zarówno w ramach zatrudnienia pracowniczego lub cywilnoprawnego, o ile nie sprzeciwiają się temu inne okoliczności. Zadecydować o podstawie zatrudnienia mogą strony umowy. Wynika z tego, że wola stron może zmienić podstawę zatrudnienia z umowy o pracę na umowę cywilnoprawną". Podobnie wypowiedział się Sąd Najwyższy także w dniu 29 czerwca 2010 r. w wyroku I PK 44/10.
Z kolei w wyroku z dnia 18 listopada 2011, I PK 63/11 Sąd Najwyższy orzekł, że "zatrudnienie nie musi w każdych warunkach nosić znamion zatrudnienia pracowniczego. Korzystając z zasady swobody umów, strony mogą bowiem dowolnie, według swego uznania, ukształtować treść i cel stosunku prawnego, byleby nie sprzeciwiały się one właściwości (naturze) tego stosunku, bezwzględnie obowiązującym przepisom prawa lub zasadom współżycia społecznego. Jednakże kwalifikacja danej umowy jako umowy o pracę lub jako umowy prawa cywilnego zależy od okoliczności konkretnego przypadku."
Mając na uwadze przytoczone poglądy Sądu Najwyższego, należy wskazać, że w sprawie czytelnika istnieje możliwość zmiany umowy o pracę na inną umowę o charakterze cywilnoprawnym, jeżeli tylko jest taka wola stron, a charakter i sposób wykonywania pracy na to pozwala. Przez umowę o charakterze cywilnoprawnym w tym przypadku należy rozumieć przede wszystkim umowę zlecenia, na mocy której zleceniobiorca zobowiązuje się do wykonywania określonych czynności dla zleceniodawcy. Umowa zlecenia polega na
stałym świadczeniu określonej pracy, opartym na stosunku zaufania. Zbliżony do umowy zlecenia charakter ma także wykonywanie określonych czynności na podstawie umowy o świadczenie usług. Stosowany często w praktyce kontrakt menedżerski, z prawnego punktu widzenie jest niczym innym jak taką właśnie umową o świadczenie usług. Przy czym nazwę "kontrakt menedżerski" stosuje się przeważnie do umów zawieranych z członkami zarządu w spółkach kapitałowych. Do cywilnoprawnych umów, na podstawie których można wykonywać pracę, należy także umowa o dzieło. W tym przypadku jednak
praca winna polegać na osiągnięciu określonego efektu. W doktrynie prawa umowę o dzieło nazywa się umową rezultatu.
Należy jednak zawsze pamiętać, że zawarcie umów cywilnoprawnych nie może prowadzić do obejścia przepisów prawa pracy. Przede wszystkim należy pamiętać, że niedopuszczalnym jest wykonywanie pracy na podstawie umów cywilnoprawnych, przy jednoczesnym zachowaniu stosunku podległości zleceniodawcy nad zleceniobiorcą. Jest to kwestia bardzo niejednoznaczna, a jej ocena winna się odbywać tylko w warunkach konkretnej sprawy.
W opisywanej sprawie czytelnik może wykonywać pracę na podstawie umowy cywilnoprawnej zarówno w ramach już prowadzonej działalności gospodarczej, jak również w ramach tzw. działalności wykonywanej osobiście. W praktyce sytuacje takie mogą przysporzyć wielu problemów w ocenie, czy dana praca jest wykonywana w ramach działalności gospodarczej, czy też w ramach działalności osobistej. Rozróżnienie jednak jest konieczne w celu przyporządkowania wydatków do danego źródła przychodu. Zgodnie bowiem z przyjętym poglądem judykatury "koszty uzyskania przychodów należy przyporządkować do tego źródła przychodów, z którymi dane wydatki są związane" (tak wyrok NSA z dnia 10 grudnia 1999 r., I SA/Lu 921/98, LEX nr 40371).
W celu zawarcia umowy cywilnoprawnej w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, przedmiot prowadzonej działalności gospodarczej powinien być spójny z charakterem i zakresem świadczonej - na podstawie umowy cywilnoprawnej - pracy.
Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii. 
