Jak często pracodawca musi dostarczać nam RMUA, ile musimy na nie czekać i co się stanie jeśli chcemy się zgłosić do lekarza bez aktualnego dokumentu? To pytania, na które warto znać odpowiedzi, choć niektórych nie znajdziemy nawet w obowiązujących przepisach.
-
Mam zawsze problem z otrzymaniem druku RMUA. Pracuję w firmie 11 miesięcy, mam umowę o pracę do końca roku, ani razu nie byłam jeszcze na zwolnieniu lekarskim, więc nie wiem skąd te problemy z RMUA. Firma nie zatrudnia dużo osób, więc nie wierzę, że księgowa się nie wyrabia. Gdy składam podanie o RMUA to dostaję po 2 tyg. jeśli się po drodze kilka razy przypomnę, jak się nie przypominałam to wcale nie dostałam, co mam zrobić? - pyta nasza czytelniczka.
Na pytanie odpowiada Andrzej Fortuna, Kancelaria Radcy Prawnego Fortuna.W pierwszej kolejności należy zwrócić uwagę, iż od dnia 1 stycznia 2012 r., na mocy art. 11 pkt 2 i 24 ustawy z dnia 16 września 2011 r. o redukcji niektórych obowiązków obywateli i przedsiębiorców, zmianie uległy zasady wydawania pracownikom druków RMUA.
Obecnie pracodawca ma obowiązek wydawać takie druki raz do roku, do dnia 28 lutego danego roku, za rok poprzedni (na mocy art. 24 ww. ustawy po raz pierwszy w tym trybie druki będą wydawane za rok 2012, do dnia 28 lutego 2013 r.). Ponadto obowiązek taki obciąża pracodawcę również na żądanie pracownika. Zgodnie z brzmieniem znowelizowanej na mocy ww. aktu, ustawy z dnia 10 listopada 2009 r. o systemie ubezpieczeń społecznych,
druk RMUA jest również wydawany na żądanie pracownika, nie częściej niż raz na miesiąc, za miesiąc poprzedni. Sygnalizowany przez czytelniczkę problem, dotyczy właśnie sytuacji, w której dokument ma zostać wydany na żądanie pracownika.
Należy w pierwszej kolejności wskazać, iż przepisy prawa nie precyzują, w jakim terminie płatnik składek jest obowiązany go wydać. Ze sformułowania raz na miesiąc, za miesiąc poprzedni, można jedynie wywieść, iż pracodawca obowiązany jest przekazać dokument w miesiącu, w którym zgłoszone zostało żądanie. Problem ten nie został również uregulowany w wystarczający sposób w poprzednim stanie prawnym, gdy będący płatnikiem składek ZUS pracodawca, obowiązany był wydawać dokument raz na miesiąc. Powszechną praktyką było ich wydawanie w terminach przewidzianych dla składania miesięcznych raportów do ZUS, a więc odpowiednio do 5 lub 15 każdego miesiąca, zależnie od charakteru podmiotu będącego płatnikiem.
nie, jeśli tylko go o tym poinformuję, mogę dostać RMUA tego samego dnia
52%
nie, ale zawsze muszę poczekać na nie kilka dni
15%
tak, zawsze mam problem, żeby otrzymać RMUA, muszę się upominać kilka razy
22%
nie wiem, jeszcze nigdy nie potrzebowałem takiego dokumentu
11%
Niemniej jednak mówimy o pewnej logicznej praktyce, nie zaś prawnym obowiązku ciążącym na pracodawcy. Wskazany w zapytaniu problem dotyczy tego, w jaki sposób może działać pracownik, w sytuacji, w której termin oczekiwania na przekazanie druku RMUA jest znaczny. Wobec wskazanego wyżej braku związania pracodawcy terminami, w jakich jest obowiązany uczynić zadość żądaniu ubezpieczonego, mogłaby bowiem powstać sytuacja, gdy pracownik doznaje faktycznego ograniczenia swoich uprawnień do opieki zdrowotnej. Sytuacja taka mogłaby mieć miejsce, jeśli zachorowałby on przed otrzymaniem stosowanego zaświadczenia. Ponieważ jednak istota problemu jest szersza, i nawet w sytuacji sprawnego wydawania dokumentów przez pracodawcę, powyższe może mieć miejsce w sytuacji nagłej, wobec niezwrócenia się uprzednio z wnioskiem do pracodawcy, dlatego kwestią tą zajął się Narodowy Fundusz Zdrowia, wydając, jeszcze przed wejściem w życie nowych przepisów, dnia 19 grudnia 2011 r. Komunikat NFZ w sprawie potwierdzenia zgłoszenia do ubezpieczenia zdrowotnego.
Czytamy w nim, iż w przypadku braku dokumentu potwierdzającego posiadane prawo do świadczeń opieki zdrowotnej pacjent chcący skorzystać z pomocy lekarskiej może złożyć na piśmie oświadczenie o zgłoszeniu do ubezpieczenia zdrowotnego, które powinno zawierać imię i nazwisko, datę urodzenia, oraz nr PESEL ubezpieczonego, a także nazwę instytucji, która zgłosiła pacjenta do ubezpieczenia (zakład pracy) oraz nazwę oddziału wojewódzkiego, do którego pacjent został zgłoszony.
W sytuacji, gdy stan zdrowia pracownika będzie wiązał się z koniecznością pobytu w szpitalu, wówczas oprócz wyżej wymienionego oświadczenia, obowiązany on będzie do złożenia zaświadczenia RMUA w terminie 30 dni od dnia przyjęcia do szpitala, nie później jednak niż w terminie 7 dni od dnia zakończenia hospitalizacji. W przeciwnym razie koszt świadczenia zdrowotnego, na mocy art. 50 ust. 4, ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, będzie obciążał świadczeniobiorcę. Należy wskazać, iż wątpliwości w przedmiocie tego, czy powyższa reguła odnosi się również do świadczeń niezwiązanych z potrzebą pobytu w szpitalu, zostały rozwiane przez Biuro Komunikacji Społecznej NFZ, które dnia 21 grudnia 2011 r. potwierdziło, iż odnoszą się one tylko do chorych wymagających hospitalizacji. W pozostałych przypadkach, pracownik nie jest zobowiązany dostarczać do zaświadczenia RMUA. Nie dotykają go wobec tego ewentualne negatywne konsekwencje sytuacji, gdy pracodawca nie dostarczy zaświadczenia RMUA na czas, pomimo złożenia stosownego wniosku do niego.
Jeśli natomiast doszłoby do sytuacji, gdy przedłożenie dokumentu, potwierdzającego fakt ubezpieczenia byłoby niemożliwe ze względu na niewydanie go na czas przez pracodawcę, który otrzymał w tym przedmiocie wniosek i został poinformowany o terminie, w jakim fakt ubezpieczenia musi zostać wykazany, i w związku z tym pracownik jako świadczeniobiorca poniósłby koszty swego leczenia, zasadnym wydaje się wskazać, iż w tej sytuacji pracownikowi przysługiwać będzie roszczenie do pracodawcy, o naprawienie szkody, jaką poniesiono
w związku z zaniechaniem uczynienia przezeń zadość jego ustawowym obowiązkom. Należy bowiem mieć na względzie, iż nieokreślenie przez ustawodawcę wprost terminu, w jakim od dnia złożenia wniosku pracodawca winien wydać zaświadczenie - druk RMUA, nie wynika całkowita dowolność w tym względzie. Wskazanie terminów, w jakich zaświadczenie takie winno zostać przedłożone świadczącemu opieką zdrowotną, należy poczytywać niewątpliwie za związanie tymi terminami również pracodawcy, skoro to na nim ciąży obowiązek wydawania takich dokumentów na wniosek pracownika. Przeciwne stanowisko byłoby sprzeczne z istotą uprawnienia osoby ubezpieczonej do żądania wydania takiego dokumentu, nie zapewniałoby bowiem zagwarantowanej ustawą bezpłatnej opieki zdrowotnej.
Niewydanie przez pracodawcę w niezbędnym czasie zaświadczenia RMUA można kwalifikować jako naruszenie z art. 94 ust 9a kodeksu pracy, to jest obowiązku prowadzenia dokumentacji związanej ze stosunkiem pracy. Za prowadzenie takiej dokumentacji należy bowiem uznać niewątpliwie jej wytwarzanie na potrzeby spraw związanych ze stosunkiem pracy, zaś związek ubezpieczenia zdrowotnego, jakiemu podlegają osoby zatrudnione, ze stosunkiem pracy jakiego są stroną, jest niewątpliwy.
Wniosek o wydanie Zaświadczenia RMUA powinien, jak się zdaje, zostać zgłoszony w terminie nie krótszym, niż 7 dni przed upływem terminów określonych w ustawie dla jego przedłożenia świadczącemu opiekę zdrowotną. W przeciwnym razie zawinienie pracodawcy
w zbyt późnym wystawieniu dokumentu może być co najmniej nieoczywiste. Niezależnie od powyższego, czytelniczka może zwrócić się bezpośrednio do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych ze stosownym zapytaniem o uiszczone składki na ubezpieczenie społeczne czy zdrowotne, składając w tym celu formularz ZUS ZZU. Dodatkowo, istnieje możliwość zwrócenia się z prośbą o stosowną interwencję do Państwowej Inspekcji Pracy, czy też powiadomienie Zakładu Ubezpieczeń Społecznych - co może stać się impulsem do kontroli działalności pracodawcy przez te podmioty.
Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii. 
