• Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport

Zwrot kosztów szkolenia w przypadku powołania do wojska

Wojciech Kawczyński, Szymon Szuksztul
31 października 2022 (artykuł sprzed 1 roku) 
Stosunek pracy z pracownikiem powołanym do zawodowej służby wojskowej wygasa z dniem stawienia się do tej służby. Stosunek pracy z pracownikiem powołanym do zawodowej służby wojskowej wygasa z dniem stawienia się do tej służby.

W określonych przypadkach pracownik podnoszący kwalifikacje zawodowe jest obowiązany do zwrotu kosztów poniesionych przez pracodawcę na ten cel. Dobrze wiedzieć, jakie są te przypadki.



Porady prawne w serwisie Praca



Jestem związany z pracodawcą umową o zwrocie kosztów szkolenia z "okresem lojalnościowym" wynoszącym dwa lata od zakończenia szkolenia. W umowie jest zapis że pracownik, który bez uzasadnionych przyczyn przerwie szkolenie, będzie musiał zwrócić koszt szkolenia. Zastanawiam się, czy powołanie do wojska na żołnierza zawodowego, w myśl nowej ustawy o obronie ojczyzny, będzie uzasadnioną przyczyną?
Odpowiedzi na to pytanie udzielili radca prawny Wojciech Kawczyński i radca prawny Szymon Szuksztul z Kancelarii Prawnej Kawczyński i Kieszkowski Adwokaci i Radcowie Prawni sp.p. w Gdańsku.

Wojciech Kawczyński, radca prawny Wojciech Kawczyński, radca prawny
Zapis zastosowany przez pracodawcę w umowie szkoleniowej w sytuacji opisanej przez czytelnika jest niemal powieleniem przepisu art. 1035 pkt 1 kodeksu pracy (dalej jako KP) zgodnie z którym: "Pracownik podnoszący kwalifikacje zawodowe, który bez uzasadnionych przyczyn nie podejmie podnoszenia kwalifikacji zawodowych albo przerwie podnoszenie tych kwalifikacji - jest obowiązany do zwrotu kosztów poniesionych przez pracodawcę na ten cel z tytułu dodatkowych świadczeń, w wysokości proporcjonalnej do okresu zatrudnienia po ukończeniu podnoszenia kwalifikacji zawodowych lub okresu zatrudnienia w czasie ich podnoszenia".

Szymon Szuksztul, radca prawny Szymon Szuksztul, radca prawny
Co istotne wyżej wymieniony przepis KP precyzuje jeszcze trzy inne sytuacje, w których pracownik podnoszący kwalifikacje zawodowe musi zwrócić koszty szkolenia pracodawcy. Mianowicie chodzi tutaj o sytuacje gdy:
  1. pracodawca rozwiąże stosunek pracy bez wypowiedzenia z winy pracownika w trakcie podnoszenia kwalifikacji zawodowych albo po jego zakończeniu w terminie określonym w umowie (w przypadku czytelnika są to dwa lata);
  2. pracownik w ww. okresie rozwiąże stosunek pracy za wypowiedzeniem (z wyjątkiem sytuacji, w której przyczyną wypowiedzenia jest mobbing);
  3. pracownik w ww. okresie rozwiąże stosunek pracy bez wypowiedzenia na podstawie art. 55 kodeksu pracy (szkodliwy wpływ wykonywanej pracy na zdrowie pracownika) i art. 94(3) kodeksu pracy (mobbing), a następnie podstawy te okażą się bezzasadne.

Podkreślić przy tym należy, że zgodnie z zasadą uprzywilejowania pracownika zapisy umowy szkoleniowej nie mogą przewidywać innych przesłanek zwrotu kosztów niż wymienione wyżej podstawy kodeksowe. Katalog przesłanek do zwrotu kosztów wymieniony w art. 103(5) KP jest katalogiem zamkniętym i nawet jeżeli w umowie szkoleniowej strony przewidziałyby inne podstawy (np. wypowiedzenie umowy przez pracodawcę czy rozwiązanie jej za porozumieniem stron), to takie zapisy okazałyby się bezskuteczne.

Poznaj trójmiejskich pracodawców



Polski ustawodawca nie precyzuje definicji ani nie wymienia katalogu "uzasadnionych przyczyn", które mogłyby stanowić podstawę do niepodjęcia albo przerwania podnoszenia kwalifikacji zawodowych. W sytuacji, gdy pracownik nie podejmuje szkolenia albo je przerywa pracodawca musi ocenić indywidualnie, czy podana przez pracownika przyczyna jest uzasadniona i czy uprawnia go do żądania zwrotu kosztów. W doktrynie prawa wskazuje się, że ocena zasadności zachowania pracownika może dotyczyć kwestii obiektywnych, niezależnych od pracownika (takich jak np. likwidacja podmiotu prowadzącego szkolenie/kierunku na studiach) lub nadzwyczajnych sytuacji wynikłych po stronie pracownika (tutaj wymienia się np. chorobę lub wypadek pracownika, nadzwyczajne sytuacje rodzinne, czy inne zdarzenia losowe, które uniemożliwiają stawienie się i skorzystanie ze szkolenia, które są przedmiotem umowy lojalnościowej).

Czy podnosisz swoje kwalifikacje zawodowe?

Zgodnie z art. 6 ust. 1 ustawy o obronie ojczyzny z dnia 11 marca 2022 roku (Dz.U. z 2022 r. poz. 655) "Osoby podlegające obowiązkowi obrony są obowiązane do osobistego stawienia się na wezwanie właściwych organów w sprawach dotyczących tego obowiązku."

Nie ulega wątpliwości, iż czytelnik jako powołany do zawodowej służby wojskowej, na podstawie ww. przepisu zobowiązany jest stawić się na wezwanie właściwego organu, a wezwanie to ma pierwszeństwo przed wykonywaniem umowy o podnoszenie kwalifikacji zawodowych, którą zawarł z dotychczasowym pracodawcą. W zaistniałej sytuacji można byłoby rozważać, czy wezwanie do pełnienia służby wojskowej przez żołnierza zawodowego stanowi nadzwyczajne zdarzenie losowe, które uzasadniałoby niepodjęcie czy przerwanie szkolenia, niemniej jednak w ocenie opiniującego nie jest to potrzebne, ponieważ brak konieczności zwrotu kosztów szkolenia przez pracownika wynika z innej podstawy, a ściślej ze sposobu zakończenia stosunku pracy pomiędzy czytelnikiem a pracodawcą.

Zgodnie z art. 189 ust. 2 cytowanej wcześniej ustawy o obronie ojczyzny "Stosunek pracy z pracownikiem powołanym do zawodowej służby wojskowej wygasa z dniem stawienia się do tej służby."



Kluczowe znaczenie w opisanej przez czytelnika sytuacji ma fakt, iż podstawą zakończenia stosunku pracy jest jego wygaśnięcie wskutek powołania do zawodowej służby wojskowej, a to, jako przyczyna, która nie jest wymieniona w art. 103(5) KP, nie stanowi podstawy uprawniającej pracodawcę do żądania zwrotu kosztów szkolenia. Jednocześnie, jak to już wcześniej wskazano, tylko te przyczyny wprost wskazane w art. 103(5) KP mogą stanowić podstawę do żądania przez pracodawcę zwrotu kosztów szkolenia niezależnie od tego, co jest wpisane w umowie, którą zawarł pracownik z pracodawcą.

Stąd też nie ma znaczenia analiza, czy powołanie na żołnierza zawodowego jest uzasadnioną przyczyną do niepodjęcia lub przerwania szkolenia, gdyż czytelnik i tak nie będzie zobowiązany do zwrotu poniesionych przez pracodawcę kosztów wskazanych w umowie o podnoszenie kwalifikacji zawodowych w sytuacji, gdy stawi się do komisji wojskowej celem odbycia zawodowej służby wojskowej, gdyż taka sytuacja nie została wymieniona wprost w art. 103(5) KP.

O autorze

autor

Wojciech Kawczyński

radca prawny, kancelaria Kawczyński i Kieszkowski

autor

Szymon Szuksztul

radca prawny, kancelaria Kawczyński i Kieszkowski

Miejsca

Opinie wybrane

Wszystkie opinie (61)

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Pracodawcy w Trójmieście

Forum

Najczęściej czytane