Zasady zmniejszania emerytur wojskowych nie dla wszystkich mogą wydawać się jasne. Z problemem dotyczącym wysokości swojej emerytury spotkał się nasz czytelnik.
Jestem emerytem wojskowym 40 proc. i mam zarejestrowaną działalność gospodarczą, ale jej nie prowadzę, nie opłacam składek (zwolniony), nie mam żadnego przychodu z niej. Biuro emerytalne obciążyło mnie dochodem z działalności na podstawie danych ogłoszonych przez GUS (czyli wirtualne dochody) i zabrało realne pieniądze z mojej emerytury. Nadmieniam iż w Urzędzie skarbowym składam PIT 28 z samymi zerami. Czy to zgodne z prawem?Na pytanie odpowiada Andrzej Fortuna - radca prawny z kancelarii Radcy Prawnego Fortuna.Zasady zmniejszania emerytur wojskowych regulują przepisy ustawy z dnia 10 grudnia 1993 r. o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych oraz ich rodzin (Dz. U. z 2016 r., poz. 1037 z późn. zm., dalej jako "ustawa o zaopatrzeniu") oraz przepisy ustawy z dnia 17 grudnia 1997 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2016 r., poz. 887 z późn. zm., dalej jako "ustawa o FUS").
Zgodnie z art. 40 ustawy o zaopatrzeniu, emerytura ulega zmniejszeniu w razie osiągnięcia przychodu z tytułu działalności podlegającej obowiązkowi ubezpieczenia społecznego. Przy ustaleniu wysokości osiąganego przychodu nie ma jednak znaczenia, że emeryt jest zwolniony z obowiązku odprowadzania składek, ponieważ przepisy o obniżeniu emerytury stosuje się również do osób wyłączonych z obowiązku ubezpieczenia społecznego (art. 104 ust. 4 ustawy o FUS).
Za przychód będący podstawą ustalenia ewentualnej kwoty zmniejszenia świadczenia emerytalnego rozumie się łączne przychody osiągane m. in. z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy, umowy zlecenia, czy pozarolniczej działalności gospodarczej (art. 4 pkt 9 i 10 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych), jak również inne otrzymywane świadczenia, takie jak kwoty pobranych zasiłków chorobowych czy świadczeń rehabilitacyjnych (art. 104 ust. 6 ustawy o FUS).
Należy jednak pamiętać, że w przeciwieństwie do np. przychodu z tytułu zatrudnienia,
wysokość przychodu z tytułu działalności gospodarczej nie jest zależna od rzeczywiście osiągniętego zarobku. Innymi słowy, dla niniejszej sprawy nie ma znaczenia, że z tytułu wykonywanej działalności gospodarczej faktycznie nie osiągał Pan żadnych przychodów, ponieważ na potrzeby ubezpieczeń społecznych ustawodawca wprowadził niejako fikcję prawną polegającą na uznaniu, że każdy przedsiębiorca osiąga przychód w wysokości co najmniej 60 proc. przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego. Wynika to z przepisu art. 18 ust. 8 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, zgodnie z którym podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe ubezpieczonych stanowi zadeklarowana kwota, nie niższa jednak niż 60 proc. prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego przyjętego do ustalenia kwoty ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek. Jeżeli zatem nie osiąga Pan żadnego przychodu z tytułu prowadzonej działalności i takiego przychodu Pan nie zadeklarował, to podstawą wymiaru składek oraz osiągniętym przychodem na potrzeby ustalenia konieczności obniżenia świadczenia emerytalnego i tak będzie kwota 60 proc. prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia, która w 2016 r. wyniosła 2.433 zł miesięcznie (tak też orzekł Sąd Apelacyjny w Szczecinie w wyroku z dnia 5 stycznia 2011 r., sygn. III AUa 657/10).
spokojnie wystarcza mi na komfortowe życie
11%
pozwala mi się utrzymać, ale nie wystarcza na nieprzewidziane wydatki
28%
jest zbyt niska, muszę zaciskać pasa
24%
nie wystarcza mi na cały miesiąc
37%
W art. 104 ust. 8 ustawy o FUS (który ma zastosowanie zgodnie z odesłaniem zawartym w art. 40 ust. 1 ustawy o zaopatrzeniu) wskazano
dwa progi przychodu, których przekroczenie powoduje zmniejszenie świadczenia emerytalnego, tj. 70 proc. i 130 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia za kwartał kalendarzowy, ostatnio ogłoszonego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego. W razie osiągnięcia przychodu w kwocie przekraczającej 70 proc., lecz nie więcej niż 130 proc. - emerytura ulegnie zmniejszeniu o kwotę przekroczenia. Z kolei zaś, gdy przychód przekroczy 130 proc.- kwota emerytury ulega zmniejszeniu o 25 proc. jej wysokości.
Jak wynika z Komunikatu Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z dnia 18 listopada 2016 r. w sprawie granicznych kwot przychodu dla 2016 r. stosowanych przy zawieszaniu albo zmniejszaniu emerytur i rent (M. P. z 2016 r., poz. 1130) suma kwot przychodu odpowiadających 70 proc. przeciętnych miesięcznych wynagrodzeń w 2016 r. wyniosła 34 054,40 zł, tj. średnio miesięcznie 2.837,87 zł.
Jak łatwo zatem zauważyć, samo prowadzenie działalności gospodarczej (fikcyjny minimalny przychód w 2016 r. - 2.433 zł miesięcznie), nie powinno doprowadzić do przekroczenia progu 70 proc. przeciętnego wynagrodzenia powodującego obniżenie świadczenia emerytalnego. Natomiast osiąganie przychodu poniżej 70 proc. nie ma żadnego wpływu na realizację prawa do świadczenia.
Pragnę jednak przypomnieć, że obliczając wysokość przychodu na potrzeby ustalenia podstaw do zmniejszenia świadczenia emerytalnego, bierze się pod uwagę nie tylko osiągane przychody, ale również inne otrzymane świadczenia. Dlatego też jednoznaczna odpowiedź na zadane przez Pana pytanie, wymagałoby szczegółowej analizy dokumentacji, w celu sprawdzenia, czy nie otrzymywał Pan innych świadczeń, które podlegają wliczeniu do przychodu i czy w związku z tym działania podjęte przez Wojskowe Biuro Emerytalne były uprawnione.
Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii. 
