Wypłata wynagrodzenia za okres próbny bez umowy

Andrzej Fortuna

19 października 2019 (artykuł sprzed 4 lat)

Opinie (40)

Najnowszy artykuł na ten temat Czy muszę odrabiać dodatkowy dzień wolny?

Pracodawcy często decydują się na zatrudnienie pracowników na okres próbny.

Przed podpisaniem umowy o pracę, pracodawca często decyduje się na przetestowanie potencjalnego pracownika podczas okresu próbnego. Nie oznacza to jednak, że nie musi mu za tę pracę zapłacić.

Miałam rozpocząć nową pracę, jednak pracodawca zaprosił mnie najpierw na siedmiodniowy okres próbny. Przepracowałam ten czas mimo tego, że nie podpisałam wcześniej żadnej umowy. Czy pracodawca ma obowiązek mi za niego zapłacić? Jeśli tak, to jak wyliczyć wynagrodzenie?
Na pytanie odpowiada Andrzej Fortuna - radca prawny z kancelarii Radcy Prawnego Fortuna.

Kodeks pracy, w art. 22, wskazuje podstawowe obowiązki pracownika i pracodawcy wynikające z nawiązania stosunku pracy. Zgodnie z tą regulacją, poprzez nawiązanie stosunku pracy, pracownik zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę, a pracodawca - do zatrudniania pracownika za wynagrodzeniem. Wypłata wynagrodzenia za wykonaną pracę należy zatem do podstawowych obowiązków pracodawcy wobec pracownika. Niewywiązanie się z niniejszego obowiązku stanowi wykroczenie zagrożone karą grzywny od 1000 zł do 30000 zł - zgodnie z art. 282 kodeksu pracy.

Umowa o pracę na okres próbny jest jednym z rodzajów umów przewidzianych w kodeksie pracy. Celem takiej umowy jest sprawdzenie - jak to mówi przepis: "kwalifikacji pracownika i możliwości jego zatrudnienia w celu wykonywania określonego rodzaju pracy". Umowa o pracę na okres próbny może być zawarta na okres nieprzekraczający trzech miesięcy.

Porady prawne w serwisie Praca

Zgodnie z art. 29 § 2 k.p., umowę o pracę zawiera się na piśmie. Ustawa nie wskazuje jednak skutków niedochowania formy pisemnej, zatem umowa zawarta w formie ustnej, bądź poprzez czynności dorozumiane, tj. przystąpienie i dopuszczenie do pracy jest w pełni ważna. Takie stanowisko potwierdził Sąd Najwyższy przykładowo w wyroku z dnia 20 czerwca 2007 r., sygn. I BP 64/06, wskazując, że: "Kodeks pracy, mimo wprowadzenia wymagania zachowania formy pisemnej (art. 29 § 2 k.p.), dopuszcza również możliwość nawiązania stosunku pracy w inny sposób (np. przez dopuszczenie do pracy). Umowa o pracę zawarta w innej formie niż forma pisemna nie jest zatem nieważna i jest prawnie skuteczna".

Należy zatem uznać, że dopuszczenie pracownika do pracy i wykonywanie przez niego określonego rodzaju pracy pod kierownictwem pracodawcy w czasie i miejscu przez niego wyznaczonym, powoduje nawiązanie pomiędzy stronami stosunku pracy, nawet pomimo niespisania umowy. W przypadku, gdy umowa o pracę nie została zawarta z zachowaniem formy pisemnej, pracodawca przed dopuszczeniem pracownika do pracy, najpóźniej w dniu rozpoczęcia przez niego pracy, jest obowiązany potwierdzić pracownikowi na piśmie ustalenia co do stron umowy, rodzaju umowy oraz jej warunków. W przeciwnym razie pracodawca dopuszcza się wykroczenia przeciwko prawom pracownika, ujętego w katalogu wykroczeń w art. 281 pkt. 2 kodeksu pracy i podlega karze grzywny od 1000 zł do 30000 zł. Nie wpływa to jednak na ważność umowy. Nadmienić także należy, że pracownik nie może zrzec się prawa do wynagrodzenia.

Jeśli jednak okres próbny miał poprzedzać umowę zlecenie, a jednocześnie wykonywane przez osobę zatrudnioną bez spisanej umowy obowiązki i sposób ich wykonywania nie wyczerpują definicji stosunku pracy - w szczególności nie ma tutaj ścisłego podporządkowania kierownictwu pracodawcy - wówczas należałoby przyjąć, że doszło tu do nawiązania stosunku cywilnoprawnego, do którego mają zastosowanie przepisu kodeksu cywilnego regulujące umowę zlecenia. Zgodnie z treścią art. 735 § 1 kodeksu cywilnego, za wykonanie zlecenia należy się wynagrodzenie, chyba że z umowy bądź z okoliczności wynika, że przyjmujący zlecenie zobowiązał się wykonać je bez wynagrodzenia. Jeśli wysokość wynagrodzenia nie została ustalona, wówczas należy się wynagrodzenie odpowiadające wykonanej pracy. Zasadą zatem jest, iż za wykonanie zlecenia przysługuje wynagrodzenie, a tylko wyraźne ustalenie przez strony, iż zlecenie zostanie wykonane bez wynagrodzenia - pozwala na jego niewypłacenie.

Ogłoszenia o pracę w Trójmieście

W przedmiotowej sprawie niewątpliwie doszło do zawarcia pomiędzy stronami umowy w sposób dorozumiany. Brak jest informacji pozwalających na ustalenie, czy pomiędzy stronami powstał stosunek pracy czy też stosunek cywilnoprawny, jednak w obu przypadkach za wykonaną pracę należy się wynagrodzenie. Dopuszczając do pracy, podmiot zatrudniający przyjął na siebie zobowiązanie do zapłaty wynagrodzenia za wykonaną pracę i ma obowiązek je wypłacić także za okres próbny.

Co do zasady wysokość wynagrodzenia powinna zostać ustalona przez strony przed dopuszczeniem do pracy. Jeśli jednak strony nie ustaliły stawki wynagrodzenia, to - przy stosunku pracy - powinna kształtować się ona w stawkach przewidzianych dla innych pracowników zatrudnionych u danego pracodawcy na takim samym stanowisku, co wynika z zagwarantowanego przez ustawodawcę prawa do jednakowego wynagrodzenia za jednakową pracę lub za pracę o jednakowej wartości (art. 183c k.p.). W przypadku, gdy u danego pracodawcy brak jest pracowników na analogicznych stanowiskach, wynagrodzenie powinno zostać ustalone według stawek rynkowych dla danego stanowiska pracy. Należy uwzględnić przy tym warunki świadczenia pracy, a także wykształcenie i doświadczenie pracownika, pamiętając jednocześnie, że wynagrodzenie nie może być niższe niż określona obowiązującym prawem minimalna wysokość wynagrodzenia za pracę.

Analogicznie kwestia ta kształtuje się w przypadku umowy zlecenia - jeżeli strony nie ustaliły wysokości wynagrodzenia, należy się wynagrodzenie odpowiadające wykonanej pracy według stawek rynkowych, w wysokości nie niższej niż obliczona w oparciu o minimalną stawkę godzinową ustaloną przez obowiązujące przepisy prawa dla umów cywilnoprawnych.

Niewypłacenie wynagrodzenia przez pracodawcę czy zleceniodawcę upoważnia zatrudnionego do skierowania sprawy o zapłatę wynagrodzenia do sądu, a przy stosunku pracy - także do poszukiwania ochrony w Państwowej Inspekcji Pracy.

Porady prawnika

Masz wątpliwości dotyczące działań firmy, która cię zatrudnia? Nie wiesz jak postąpić w sporze z pracodawcą, jakie możliwości pozostawia ci prawo pracy? A może po prostu jest temat, który cię nurtuje i chcesz poznać zastosowanie bieżących przepisów? Prześlij swoje pytania mailem: serwispraca@trojmiasto.pl. Na pytania czytelników odpowiadać będą radcy z trójmiejskich kancelarii. Odpowiedzi na wybrane pytania publikowane będą w Serwisie Praca portalu Trojmiasto.pl

O autorze

Andrzej Fortuna

radca prawny z kancelarii Radcy Prawnego Fortuna

Miejsca

Radca Prawny Kancelaria Fortuna Gdańsk, Zawiszy Czarnego 6/1

Opinie (40) 1 zablokowana

Sortowanie
- Od najstarszych
- Od najnowszych

Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2019-10-20 00:27

3 pokoje w Gdańsku, ze ślepą kuchnią, jednostronne często bez okien na południe - 150 tysięcy euro

dziękuję, do widzenia. Znaczy dobranoc

r
4 lata
- 7 3
Twoja opinia

Zmień treść

dziękuję, do widzenia. Znaczy dobranoc
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2019-10-20 04:44

Tylko w (2)

Tylko w Polsce trzeba roztrzasac problemy płacenia za pracę, traktowania pracownika jak człowieka. To się pewnie zmieni, ale 2190.

4 lata
- 11 1
Twoja opinia

Zmień treść

Tylko w Polsce trzeba roztrzasac problemy płacenia za pracę, traktowania pracownika jak człowieka. To się pewnie zmieni, ale 2190.
Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2019-10-20 14:17
  
  Tylko w Polsce pracownik chętnie podejmuje pracę bez umowy, bo liczy na oszczędności.
  
  Nie zamierza płacić składek ani podatku, a przy umowieby musiał.
  
  Gdańszczanin
  4 lata
  - 2 1
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  Nie zamierza płacić składek ani podatku, a przy umowieby musiał.
  Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2019-10-21 09:07
  
  Za
  
  za granicą jest gorzej tam mają wywalane w pracowników
  
  Seba
  4 lata
  - 0 0
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  za granicą jest gorzej tam mają wywalane w pracowników
  Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2019-10-20 11:56

Staże w zakładach pracodawcy traktują jako twoje nowe hobby ,a za to się nie placi

4 lata
- 4 2
Twoja opinia

Zmień treść

Staże w zakładach pracodawcy traktują jako twoje nowe hobby ,a za to się nie placi
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2019-10-20 14:15

Opinia wyróżniona

Pracownik nie powinien przystąpić do pracy bez umowy. (1)

Staż czy tzw. okres probny też jest świadczeniem pracy. Zgodnie z prawem pracy umowa jest niezbędna. Obowiązkiem pracownika jest żądać spełnienia tego warunku, ale często pracownik dogaduje się z pracodawcą na gębę, by nie odprowadzać składek i podatku. Dopiero w razie wypadku czy braku zapłaty zaczyna się bicie piany. By uniknąć problemów póżniej, należy zacząć od myślenia.

Gdańszczanin
4 lata
- 6 0
Twoja opinia

Zmień treść

Staż czy tzw. okres probny też jest świadczeniem pracy. Zgodnie z prawem pracy umowa jest niezbędna. Obowiązkiem pracownika jest żądać spełnienia tego warunku, ale często pracownik dogaduje się z pracodawcą na gębę, by nie odprowadzać składek i podatku. Dopiero w razie wypadku czy braku zapłaty zaczyna się bicie piany. By uniknąć problemów póżniej, należy zacząć od myślenia.
Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2019-10-20 15:57
  
  Do tego co na rękę pracodawca płaci jeszcze 70% podatków i ZUS-u, a dojdzie do tego 2% Pracowniczego Programu Kapitałowego, więc dla niektórych gra jest warta świeczki. Tym bardziej, że minimalna lawinowo pójdzie w górę. Państwo oddało młodym podatki, to reszcie musi podnieść, bo z czegoś te drogi i szkoły trzeba budować.
  
  4 lata
  - 0 2
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  Do tego co na rękę pracodawca płaci jeszcze 70% podatków i ZUS-u, a dojdzie do tego 2% Pracowniczego Programu Kapitałowego, więc dla niektórych gra jest warta świeczki. Tym bardziej, że minimalna lawinowo pójdzie w górę. Państwo oddało młodym podatki, to reszcie musi podnieść, bo z czegoś te drogi i szkoły trzeba budować.
  Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2019-10-20 14:46

Sytuacja jest prosta. Nie ma umowy to nie ma pracy, chyba że lubi się pracować dla złodzieja który oszukuje państwo w podatkach to i ciebie na kasę też przerobi to oczywiste, przecież to złodziej. .

Kot
4 lata
- 6 0
Twoja opinia

Zmień treść

Sytuacja jest prosta. Nie ma umowy to nie ma pracy, chyba że lubi się pracować dla złodzieja który oszukuje państwo w podatkach to i ciebie na kasę też przerobi to oczywiste, przecież to złodziej. .
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2019-10-20 18:28

Zastanawialem sie nad powrotem do Polski bo tu podobno jest teraz tak super.. (1)

Aktualnie żyjemy w 3 bedroom house (trzy sypialnie, salon, oddzielna kuchnia, 2 lazienki i nieduzy ogrod) w Menczesterze. Dom kosztowal 140 000 funtow. Za cos podobnego w trójmieście na dolnym tarasie trzeba zapłacić min 300 000 funtów a zarobki w Polsce wielokrotnie niższe.

Sorry ale nie stać nas na życie w Polsce..

4 lata
- 8 1
Twoja opinia

Zmień treść

Aktualnie żyjemy w 3 bedroom house (trzy sypialnie, salon, oddzielna kuchnia, 2 lazienki i nieduzy ogrod) w Menczesterze. Dom kosztowal 140 000 funtow. Za cos podobnego w trójmieście na dolnym tarasie trzeba zapłacić min 300 000 funtów a zarobki w Polsce wielokrotnie niższe. Sorry ale nie stać nas na życie w Polsce..
Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2019-10-21 20:22
  
  No tak tylko ze dom w Menczesterze to nie dolny taras w Trójmieście.
  Porównaj cenę domu np.w Sopocie, centrum Gdanska do cen w Londynie
  
  Inka
  4 lata
  - 0 0
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  No tak tylko ze dom w Menczesterze to nie dolny taras w Trójmieście. Porównaj cenę domu np.w Sopocie, centrum Gdanska do cen w Londynie
  Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2019-10-20 20:28

A ja pracuje drugi miesiąc bez umowy. Ale dobrze płaci 100% więcej niz dają inni. To o umowę sie nie dopytuje. A w Zus i tak juz nie wierze.

Ida
4 lata
- 0 2
Twoja opinia

Zmień treść

A ja pracuje drugi miesiąc bez umowy. Ale dobrze płaci 100% więcej niz dają inni. To o umowę sie nie dopytuje. A w Zus i tak juz nie wierze.
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2019-10-22 13:30

Kilka tat temu, Żabi Kruk, firma FPD, brak zapłaty za pracę bez umowy. Flat Panel Display.

Speluna jakich mało, niedomykające się drzwi jedynego kibla, dla kobiet i mężczyzn, brudne pomieszczenie nazwane "kuchnią", z popsutym czajnikiem, stoły udające szafki na ubrania, torby i kurtki luzem.
Hałas na hali i sugerowanie pracownikom, z łapanki z ogłoszenia, w pierwszym dniu, że źle wykonują pracę. Mimo to pakowanie "złych efektów pracy" w kartony. następnego dnia zapewne, nowi z łapanki. Brygadzistka jak z folwarku.
Szemrane firemki w zapomnianych dzielnicach z procederem braku zapłaty za wykonana pracę.
Europejskie miasto solidarności?

4 lata
- 1 0
Twoja opinia

Zmień treść

Speluna jakich mało, niedomykające się drzwi jedynego kibla, dla kobiet i mężczyzn, brudne pomieszczenie nazwane "kuchnią", z popsutym czajnikiem, stoły udające szafki na ubrania, torby i kurtki luzem. Hałas na hali i sugerowanie pracownikom, z łapanki z ogłoszenia, w pierwszym dniu, że źle wykonują pracę. Mimo to pakowanie "złych efektów pracy" w kartony. następnego dnia zapewne, nowi z łapanki. Brygadzistka jak z folwarku. Szemrane firemki w zapomnianych dzielnicach z procederem braku zapłaty za wykonana pracę. Europejskie miasto solidarności?
Regulamin dodawania opinii