Wakacje to czas, kiedy często decydujemy się na skorzystanie z urlopu wypoczynkowego. W teorii - nie prostszego, jednak praktyka pokazuje, że między pomysłem, a jego realizacją często pojawiają się problemy. Ile dni wolnego nam przysługuje, czy pracodawca może nam go po prostu odmówić? Zebraliśmy odpowiedzi na najczęstsze pytania przysyłane do działu porad prawnych.
Czy pracodawca może odmówić pracownikowi udzielenia urlopu np. w miesiącach letnich?
niestety już z niego wróciłe(a)m
12%
tak, w lipcu lub sierpniu
45%
tak, ale poza sezonem turystycznym
18%
nie, nie mam tego w planach
18%
- Urlopu wypoczynkowego co do zasady udziela pracodawca, a zgodnie z art. 161 k.p., "jest obowiązany udzielić pracownikowi" urlopu w tym roku kalendarzowym, w którym pracownik uzyskał do niego prawo. Ustalenie planu urlopów następuje jednak z uwzględnieniem dwóch okoliczności: wniosków pracowników i konieczności zapewnienia normalnego toku pracy. Pracodawca powinien uwzględnić wniosek urlopowy pracownika, jeżeli udzielenie urlopu pracownikowi we wnioskowanym czasie nie koliduje z koniecznością zapewnienia normalnego toku pracy - mówi Monika Ośmiałowska, radca prawny, Lexlegal.Oznacza to, że realizacja prawa do urlopu pracownika jest uzależniona od potrzeb pracodawcy i konieczności obecności pracownika w zakładzie. Pracodawca nie jest więc związany wnioskiem pracownika zawierającym propozycję terminu udzielenia mu urlopu wypoczynkowego i co do zasady może odmówić pracownikowi udzielenia urlopu w miesiącach letnich.
- Pracodawca powinien prowadzić plany urlopów, w ten sposób może zapewnić wszystkim pracownikom przynajmniej jeden 14-dniowy nieprzerwany urlop wypoczynkowy, przy jednoczesnym nieprzerwanym toku pracy. W sytuacji, gdy pracodawca odmówi pracowników udzielenia urlopu w zawnioskowanym terminie, a pracownik nie zgadza się z twierdzeniem pracodawcy i uważa, że odmowa udzielenia urlopu wypoczynkowego jest bezzasadna, ma on prawo domagać się przed sądem udzielenia urlopu w zaplanowanym przez niego terminie. W sporze sądowym po stronie pracodawcy spoczywa obowiązek uzasadnienia, z jakiego powodu pracownikowi nie udzielono urlopu w zaproponowanym przez niego terminie - mówi Monika Ośmiałowska, Lexlegal.Czy pracodawca może przymusowo wysłać nas na urlop w terminie, który mu odpowiada?
- Pracodawca zgodnie ze stanowiskiem Sądu Najwyższego z dnia 24 stycznia 2006 r., sygn. akt I PK 124/05, może wysłać pracownika na przymusowy urlop w dwóch sytuacjach, gdy pracownik był zobowiązany do wykorzystania udzielonego mu przez pracodawcę urlopu wypoczynkowego w okresie wypowiedzenia umowy o pracę oraz gdy pracownikowi przysługuje zaległy urlop, nawet gdy ten nie wyraża na to zgody. W pozostałych sytuacjach pracodawca powinien uzgodnić dogodny termin urlopu z pracownikiem, mając oczywiście na uwadze wnioski urlopowe innych pracowników oraz konieczność zapewnienia normalnego toku pracy - mówi Monika Ośmiałowska, Lexlegal.A co z urlopem na żądanie? Czy muszę uwzględnić go w planie urlopów?
Warto pamiętać, że
w puli przysługujących pracownikowi dni wolnych (20 lub 26) zostały już uwzględnione 4 dni przysługujące z tytułu urlopu na żądanie. Urlop na żądanie został uregulowany w Kodeksie pracy. Zgodnie z treścią tego przepisu pracodawca musi udzielić urlopu na żądanie pracownika i w terminie przez niego wskazanym.
- Warto pamiętać, że urlop na żądanie przysługuje pracownikowi pod warunkiem, że zgłosi żądanie jego udzielenia najpóźniej w dniu rozpoczęcia urlopu - mówi Mariusz Królczyk, prawnik z Kancelarii Prawnej Griffin. - Jego cechą charakterystyczną jest to, że cztery dni przysługujące pracownikowi w trybie urlopu na żądanie nie są objęte planem urlopów. Tym samym, pracodawca nie może wywierać nacisków na pracownika, żeby z wyprzedzeniem zaplanował również te cztery dni wolne.Czy mogę wziąć urlop krótszy niż dwutygodniowy?
Kodeksowa regulacja dotycząca korzystania z urlopu wypoczynkowego opiera się na zasadzie jego jednorazowego udzielenia pracownikowi w pełnym wymiarze.
W praktyce jednak, większość zatrudnionych wykorzystuje przysługujący rocznie urlop partiami - w zależności od potrzeb - w wymiarze od kilku do kilkunastu dni.
Jak ubrać się latem do pracy?
Co w przypadku, kiedy nie zaplanowaliśmy tak długiego urlopu?
Pracodawca powinien odmówić propozycji podziału urlopu na zasadach proponowanych przez pracownika, jeżeli jedna z części tego urlopu miałaby trwać krócej niż 14 kolejnych dni kalendarzowych.
- Wniosek pracownika o podział urlopu nie może zmieniać zasady wyznaczającej minimalny okres wypoczynku na 14 kolejnych dni kalendarzowych. Jest to niedopuszczalne, nawet gdyby pracownik uzasadniał to istotnymi dla siebie okolicznościami przemawiającymi za skróceniem tego okresu. Jednak, w razie gdyby pracodawca zaakceptował wniosek pracownika o podzielenie urlopu na części, z których żadna nie obejmuje co najmniej 14 kolejnych dni kalendarzowych, mimo, że zachowanie takie jest sprzeczne z omawianym przepisem, to nie wypełnia ono dyspozycji art. 282 § 1 pkt 2 k.p., a więc nie stanowi wykroczenia przeciwko prawom pracownika - mówi Monika Ośmiałowska, radca prawny, Lexlegal.Powinien odmówić, ale nie musi? W praktyce wiele zależy od tego, o jaki charakter pracy chodzi, czy możliwe jest wyznaczenie zastępstwa, ale przed wszystkim od ustaleń między pracodawcą, a pracownikiem.
Ile dni urlopu?Zgodnie z Kodeksem pracy pracownikowi przysługuje 20 dni urlopu, jeśli jest zatrudniony krócej niż 10 lat, bądź 26 dni, jeżeli okres jego zatrudnienia wynosi co najmniej 10 lat. Do okresu pracy, od którego zależy wymiar urlopu, wlicza się z tytułu ukończenia:
- zasadniczej lub innej równorzędnej szkoły zawodowej - przewidziany programem nauczania czas trwania nauki, nie więcej jednak niż 3 lata,
- średniej szkoły zawodowej - przewidziany programem nauczania czas trwania nauki, nie więcej jednak niż 5 lat,
- średniej szkoły zawodowej dla absolwentów zasadniczych (równorzędnych) szkół zawodowych - 5 lat,
- średniej szkoły ogólnokształcącej - 4 lata,
- szkoły policealnej - 6 lat,
- szkoły wyższej - 8 lat.
Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii. 
