Kontrakt menedżerski to umowa o zarządzanie przedsiębiorstwem, która nie jest uregulowana przez ustawodawcę. Z tego powodu może ona budzić różne wątpliwości.
Mam pytanie o mój kontrakt managerski. Zgodnie z nim dostaję co miesiąc na konto 6000 zł (jest to kwota netto). Jakie dodatkowe składki zobowiązany jest zapłacić mój szef (pracodawca), a jakie ja jestem zobligowany zapłacić z tych 6000 zł, które otrzymuje na konto? Muszę dodać, że jestem dodatkowo zatrudniony u innego pracodawcy na umowę o pracę. Zarabiam tam ponad minimalną stawkę miesięczną (ok. 4000 brutto). U pracodawcy, gdzie pracuje na umowę o pracę odprowadzane są wszystkie obowiązkowe składki do ZUS. Jak w takim wypadku wyglądają dodatkowe opłaty opłaty mojego drugiego pracodawcy i moje w przypadku kontraktu managerskiego, o którym pisałem na początku?Na pytanie odpowiada Anna Gorlikowska, radca prawny z Kancelarii Radcy Prawnego - Anna Gorlikowska.Co to jest kontrakt menedżerski?
Kontrakt menedżerski jest to wykształcona w praktyce, nieuregulowana przez ustawodawcę umowa o zarządzanie przedsiębiorstwem. Właśnie z uwagi na to, że umowa ta nie jest uregulowana przepisami prawa, ma ona zróżnicowaną treść i zakres, bowiem strony umowy mogą zasadniczo swobodnie kształtować jej treść i wzajemne obowiązki. Przyjmuje się, że kontrakt menedżerski jest umową o świadczenie usług, do której stosuje się odpowiednio przepisy Kodeksu cywilnego o zleceniu. Kontrakt menedżerski od umowy o pracę różni przede wszystkim brak podporządkowania pracodawcy. O ile pracownik wykonuje pracę pod kierownictwem pracodawcy, to menedżer przy świadczeniu swoich usług jest niezależny i ma swobodę decyzyjną, wnosi często do przedsiębiorstwa własne metody zarządzania, nowe metody motywowania pracowników oraz wyrobione kontakty z kontrahentami.
Jednakże ze swobodą tą związana jest o wiele większa odpowiedzialność, bowiem w przeciwieństwie do umowy o pracę, gdzie zwyczajowo odpowiedzialność pracownika ograniczona jest do wysokości trzech miesięcznych pensji, menedżer ponosi pełną odpowiedzialność za zawinioną szkodę wyrządzoną w związku z wykonywaną umową. Zarządzać przedsiębiorstwem można również na podstawie umowy o pracę, jednakże nie będzie to wtedy kontrakt menedżerski, a zwykła umowa o pracę o cechach typowych dla umowy o pracę, przede wszystkim podporządkowaniem pracodawcy. Nasz czytelnik powinien się zatem najpierw upewnić, czy na pewno zawarł kontrakt menedżerski, a nie zwykłą umowę o pracę.
Powracając natomiast do pytania czytelnika, dotyczącego oskładkowania kontraktu menedżerskiego to zacząć należy od tego, że kontrakt może być zawarty z menedżerem - osobą fizyczną, która nie prowadzi pozarolniczej działalności gospodarczej i będzie on wtedy traktowany do celów składkowych jak umowa zlecenie - lub z menedżerem prowadzącym pozarolniczą działalność gospodarczą. W każdym z tych dwóch przypadków obowiązkowa będzie zapłata składek, różnica będzie polegała na podmiocie zobowiązanym do ich zapłaty. W artykule 6 ustęp 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych z dnia 13 października 1998 r. (Dz. U. Nr 137, poz. 887) wskazany został katalog podmiotów objętych obowiązkiem zapłaty ubezpieczeń emerytalnych i rentowych. Są to miedzy innymi osoby będące pracownikami, osoby wykonujące pracę na podstawie umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia (dla ułatwienia nazwijmy ich "zleceniobiorcami") oraz osoby prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą.
tak, cały czas jestem
38%
tak, ale teraz mam już jedną, stałą pracę
23%
nie, nigdy mi się to nie zdarzyło
39%
Osoby te podlegają również obowiązkowemu ubezpieczeniu wypadkowemu, natomiast ubezpieczenie chorobowe jest dobrowolne zarówno dla zleceniobiorców, jak i osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą (art. 11 ust. 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych). Obowiązkowo płatna jest również co do zasady składka na Fundusz Pracy. Obowiązek zapłaty składki zdrowotnej reguluje ustawa o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych z dnia 27 sierpnia 2004 r. (Dz.U. Nr 210 poz.2135) i muszą ją opłacać miedzy innymi pracownicy, osoby prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą oraz zleceniobiorcy.
Można ogólnie wskazać, że w przypadku menedżera prowadzącego działalność gospodarczą obowiązek zapłaty składek będzie obciążał menedżera (jednakże z pewnymi wyjątkami, o czym będzie więcej w dalszej części tekstu), natomiast w przypadku "menedżera-zleceniobiorcy" nieprowadzącego działalności gospodarczej obowiązek zapłaty składek będzie obciążał zleceniodawcę. I kwestia najważniejsza dla naszego czytelnika: zgodnie z art. 9 ust 1 ustawy o systemie ubezpieczeń w przypadku zbiegu tytułów ubezpieczeń: stosunku pracy i własnej działalności gospodarczej lub stosunku pracy i kontraktu menedżerskiego wykonywanego jako umowa o świadczenie usług, do której stosujemy przepisy o umowie zlecenia, składki na ubezpieczenie społeczne będą mogły być płacone z jednego tylko tytułu: tzn. ze stosunku pracy. Powyższa zasada obowiązuje, gdy podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne z tytułu zatrudnienia w ramach umowy o pracę, w przeliczeniu na okres miesiąca, przedstawia kwotę równą bądź wyższą od najniższego wynagrodzenia. Jednakże w tej ostatniej sytuacji, tzn. kontraktu menedżerskiego z menedżerem nieprowadzącym działalności gospodarczej i jednoczesnej umowy o pracę, by uniknąć podwójnego opłacania składek, umowa o pracę musi być zawarta z innym podmiotem niż zleceniodawca i na rzecz innego podmiotu wykonywana. Składka na ubezpieczenie społeczne niestety jest opłacana z każdego tytułu odrębnie, tzn. z umowy o pracę, zlecenia, działalności gospodarczej. Zatem w przypadku naszego czytelnika składka na ubezpieczenie zdrowotne będzie opłacana dwukrotnie.
Skoro nasz czytelnik na podstawie umowy o pracę otrzymuje wynagrodzenie wyższe od najniższego wynagrodzenia, zatem będzie podlegał składkom na ubezpieczenie społeczne tylko ze stosunku pracy (za wyjątkiem składki zdrowotnej). Takie stanowisko wyraził Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku w indywidualnej interpretacji nr DI/100000/43/891/2016.
Odpowiedź:
Zakładając, że nasz czytelnik prowadzi działalność gospodarczą i w ramach tej działalności wykonuje umowę o świadczenie usług polegającą na zarządzaniu przedsiębiorstwem, to z działalności gospodarczej zobowiązany będzie opłacić jedynie składkę zdrowotną. Jeśli natomiast nie prowadzi działalności gospodarczej, to składkę zdrowotną zobowiązany będzie za niego zapłacić zleceniodawca z tytułu umowy o świadczenie usług.
Poniżej prezentujemy również sytuację, jak wyglądałaby kwestia płatności składek, gdyby menedżer nie pozostawał w stosunku pracy.
Opcja 1
Kontrakt menedżerski z menedżerem nie prowadzącym działalności gospodarczej i nie pozostającym w stosunku pracy z innym pracodawcą
W przypadku, gdyby nasz czytelnik miał zawarty tylko i wyłącznie kontrakt menedżerski, nie miałby zawartej umowy o pracę u innego pracodawcy i nie prowadziłby działalności gospodarczej, podlegałby obowiązkowym ubezpieczeniom z tytułu zawartego kontraktu menedżerskiego na takich zasadach, jak każdy inny zleceniobiorca-osoba fizyczna. Obowiązkowe składki musiałby opłacać zleceniodawca (emerytalną, rentową, wypadkową, zdrowotną). Sytuacja taka w praktyce nie jest powszechna, bowiem kontrakty menedżerskie zawierane są z menedżerami, którzy prowadzą działalność gospodarczą i w ramach tej działalności uzyskują przychody z tytułu kontraktu menedżerskiego.
Opcja 2
Kontrakt menedżerski z menedżerem, który prowadzi działalność gospodarczą obejmującą również swoim zakresem zarządzanie przedsiębiorstwami i niepozostającym w stosunku pracy
Co do zasady, jeśli w ramach prowadzonej działalności gospodarczej zawiera się umowę zlecenie lub umowę o świadczenie usług, do której stosuje się przepisy o zleceniu i pokrywa się ona z zakresem prowadzonej działalności gospodarczej, to przychód z takiej umowy zlecenia należy rozliczać w ramach przychodów z działalności. Niestety zdarza się, że Zakład Ubezpieczeń Społecznych kwestionuje możliwość, aby tytułem podlegania ubezpieczeniom społecznym członków zarządu spółek kapitałowych była ich działalność gospodarcza obejmująca zarządzanie. Wówczas wydaje decyzję stwierdzającą podleganie ubezpieczeniom społecznym na podstawie umowy kontraktu menedżerskiego (umowy o świadczenie usług) i ustala podstawę wymiaru składek należnych od spółki. Takie stanowisko wyraził Sąd Najwyższy z dnia 17 czerwca 2015 r. w sprawie o sygn. akt III UZP 2/15. Zasada ta odnosi się jednak tylko do członków zarządu spółek kapitałowych. Nie powinno się zatem przyjmować, że w stosunku do menedżerów niebędących członkami zarządu spółek kapitałowych podstawą podlegania ubezpieczeniom społecznym będzie umowa - kontrakt menedżerski. W sytuacji, gdy umowa jest realizowana w ramach działalności gospodarczej, to działalność ta będzie stanowiła tytuł podlegania ubezpieczeniom społecznym. Zatem menedżer przedsiębiorca, niebędący członkiem zarządu spółki kapitałowej, ma obowiązek sam odprowadzić wszystkie obowiązkowe składki na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne, tak jak każda inna osoba prowadząca działalność gospodarczą.
Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii. 
