Pracodawcy nieprzestrzegający przepisów prawa pracy zdarzają się w każdej branży. Jak w takiej sytuacji pracownicy mogą dochodzić swoich praw?
Moja małżonka pracuje jako sprzedawca w firmie piekarniczej, której punkty rozsiane
są po dwóch województwach. Z jej opowieści kształtuje się następujący obraz pracodawcy:
- podczas upałów pracodawca nie zapewnia napojów, w tym napojów z elektrolitami, temperatura w miejscu pracy sięga w szczycie 30 stopni;
- pracodawca wysyła "na siłę" na samodzielnie ustalane terminy urlopów i nie dotyczy to urlopów zaległych;
- w grafikach miesięcznych często zdarza się nie zachowany czas wypoczynku dobowego, np. zmiana poprzednia kończy się o 21, a następna zaczyna o 05:30 następnego dnia;
- zdarza się nie zachowanie czasu wypoczynku tygodniowego - np. zmiana sobotnia kończy się o 21, a poniedziałkowa zaczyna o 05:30, co oznacza odstęp jedynie 32,5 godzin.
Gdzie to zgłosić tak, aby nie ujawnić, kto zgłasza i skąd pochodzą informacje?Na pytanie odpowiada Andrzej Fortuna - radca prawny z kancelarii Radcy Prawnego Fortuna.
Organem zajmującym się kontrolą przestrzegania przez pracodawców przepisów prawa pracy jest Państwowa Inspekcja Pracy. Swoje zadania wykonuje ona przy pomocy jednostek terenowych - okręgowych inspektoratów pracy. Osoba mająca zastrzeżenia co do zgodności postępowania pracodawcy z przepisami prawa pracy może złożyć skargę do okręgowego inspektoratu pracy właściwego dla miejsca położenia zakładu pracy (dla województwa pomorskiego będzie to Okręgowy Inspektorat Pracy w Gdańsku). Taką skargę mogą złożyć zarówno pracownicy, byli pracownicy, jak i osoby postronne.
Skargi dotyczące naruszania praw pracowniczych są rozpoznawane w trybie postępowania administracyjnego. Mogą być wnoszone pisemnie, telegraficznie lub za pomocą dalekopisu, telefaksu, poczty elektronicznej, a także ustnie do protokołu.
Skarga powinna zawierać co najmniej wskazanie osoby, od której pochodzi (imię i nazwisko), jej adres (miejscowość z kodem pocztowym, numer domu i mieszkania) i opis sprawy. Wnosząc o przeprowadzenie kontroli działalności pracodawcy, skarżący powinien określić zakład pracy, w którym ma być przeprowadzona kontrola oraz uzasadnić swoją skargę, tj. opisać zaobserwowane uchybienia. Skarżący nie ma obowiązku wskazywania, które przepisy prawa zostały przez pracodawcę naruszone, wystarczające jest zwięzłe opisanie stanu faktycznego, a oceny prawnej dokona już sam inspektor.
tak, dzięki temu poprawiły się moje warunki pracy
9%
tak, ale nie pomogło to w mojej sytuacji
14%
nie, ale planuję to zrobić
23%
nie, bo boję się o swoją posadę
21%
nie, bo nie było nigdy takiej potrzeby
33%
Z przepisu § 8 ust. 1 Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 8 stycznia 2002 r. w sprawie organizacji przyjmowania i rozpatrywania skarg i wniosków wynika, że skarga do Państwowej Inspekcji Pracy nie może być anonimowa. Przepis bowiem wskazuje na to, że skargi i wnioski niezawierające imienia i nazwiska (nazwy) oraz adresu wnoszącego pozostawia się bez rozpoznania. Warto jednak wiedzieć, że pracownicy Państwowej Inspekcji Pracy przeprowadzający kontrolę są obowiązani do nieujawniania informacji, że kontrola przeprowadzana jest w następstwie skargi. Taka informacja może być ujawniona tylko w przypadku wyrażenia na to pisemnej zgody przez zgłaszającego skargę. Rozważając wniesienie skargi nie należy się zatem obawiać, że inspektor powiadomi pracodawcę o tym,
kto zainicjował kontrolę.
Skarga powinna być załatwiana bez zbędnej zwłoki, nie później jednak niż w ciągu miesiąca. O sposobie załatwienia skargi Państwowa Inspekcja Pracy ma obowiązek zawiadomić skarżącego. Na skutek złożonej skargi inspektor może podjąć w zakładzie pracy czynności kontrolne, w celu ustalenia, czy doszło do naruszeń praw pracowniczych. Inspektorzy przeprowadzający kontrolę dysponują szerokimi uprawnieniami. Mogą m. in. wejść na teren zakładu pracy i do poszczególnych pomieszczeń, przeprowadzić oględziny, żądać od pracodawcy udzielenia informacji, okazania dokumentów, w tym akt osobowych pracowników, jak również mogą sporządzać odpisy dokumentów, nagrywać czynności i legitymować osoby przebywające w zakładzie pracy.
W razie stwierdzenia naruszeń, organy Państwowej Inspekcji Pracy są uprawnione m.in. do nakazania usunięcia stwierdzonych uchybień w ustalonym terminie, skierowania wystąpienia lub wyciągnięcia konsekwencji w stosunku do osób winnych. W tym celu inspektor pracy wydaje decyzje, kieruje wystąpienia i wydaje polecenia, wnosi powództwa, a w przypadku stwierdzenia, że doszło do wykroczenia przeciwko prawom pracownika, sam może nałożyć na pracodawcę grzywnę w drodze mandatu karnego.
Nie każdy przypadek stwierdzenia naruszenia praw pracowniczych musi wiązać się z nałożeniem grzywny. W uzasadnionych przypadkach, jeżeli nie stwierdzono bezpośredniego zagrożenia życia lub zdrowia pracowników lub innych osób wykonujących pracę, a także nie stwierdzono popełnienia wykroczenia z winy umyślnej, inspektor pracy może poprzestać na ustnym pouczeniu o sposobach zgodnego z wymogami prawa zorganizowania pracy i odebraniu od podmiotu kontrolowanego oświadczenia o terminie usunięcia ujawnionych w toku kontroli uchybień.
Porady prawnika
Masz wątpliwości dotyczące działań firmy, która cię zatrudnia? Nie wiesz jak postąpić w sporze z pracodawcą, jakie możliwości pozostawia ci prawo pracy? A może po prostu jest temat, który cię nurtuje i chcesz poznać zastosowanie bieżących przepisów? Prześlij swoje pytania mailem: serwispraca@trojmiasto.pl. Na pytania czytelników odpowiadać będą radcy z trójmiejskich kancelarii. Odpowiedzi na wybrane pytania publikowane będą w Serwisie Praca portalu Trojmiasto.pl
Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii. 
