• Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport

Godziny, napiwki, umowy. Blaski i cienie pracy w gastronomii

Aleksandra Wrona
28 czerwca 2017 (artykuł sprzed 6 lat) 
W lokalach położonych blisko szlaków turystycznych w weekend można zarobić nawet 1000 zł z samych napiwków.
W lokalach położonych blisko szlaków turystycznych w weekend można zarobić nawet 1000 zł z samych napiwków.

Ogłoszeń oferujących pracę w gastronomii przybywa szczególnie latem. Do Trójmiasta przyjeżdża coraz więcej turystów, a restauratorzy potrzebują dodatkowych rąk do pracy. Pracy, która niestety dobrą sławą się nie cieszy, ponieważ dla wielu osób równoznaczna jest z wakacyjnym wyzyskiem - bez umowy, za głodowe stawki. Inną kwestią są napiwki, które podobno pozwalają zapewnić sobie drugą, albo i trzecią pensję. Jak jest naprawdę?



Czy kiedykolwiek pracowałe(a)ś w gastronomii?

- Pamiętam parę, której pies załatwił swoją potrzebę fizjologiczną we wnętrzu restauracji, właściciele psa niczym niezrażeni opuścili lokal, a biedny kelner musiał sprzątnąć "niespodziankę". Oczywiście, napiwku z tego stolika nie było - opowiada Kinga, która od kilku lat pracuje w gastronomii.
Choć, jak twierdzi Krzysztof, od niemiłych gości gorsi są sami właściciele lokali, którzy wiedzę o tym biznesie czerpią z... "Kuchennych Rewolucji". Praca w gastronomii do łatwych nie należy. Nic więc dziwnego, że w czasach tzw. rynku pracownika, także w tej branży coraz trudniej o kelnera i barmana.

Płace

O niskich stawkach wspomina większość pracowników, którzy swoją historię z gastronomią rozpoczęli kilka lat temu, wtedy normą była stawka 5-6 zł za godzinę. Podniesienie minimalnej stawki godzinowej oraz dynamiczne zmiany na rynku pracy spowodowały dużą zmianę w tym aspekcie. Większość moich rozmówców przyznała, że ich obecna stawka godzinowa wynosi od dziesięciu do kilkunastu złotych za godzinę.

- Swoją przygodę z gastronomią zacząłem 15 lat temu, początki były trudne, nie dość, że byłem chłopcem na posyłki oraz pracowałem na zmywaku, to jeszcze dostawałem pensję w wysokości 4,5 zł za godzinę - wspomina Krzysztof.
- Sytuacja na rynku pracy zmienia się zdecydowanie na plus. Stawki godzinowe rosną, jeszcze kilka lat temu płaciło się ok. 6 zł za godzinę, teraz pracownicy dostają od 10 do 15 zł zależnie od stanowiska. Zmienia się też podejście pracodawców do nowo zatrudnionych osób, dlatego że diametralnie zmienił się rynek pracy z tzw. rynku pracodawcy na rynek pracownika. Kiedyś to pracodawca dostawał po kilkadziesiąt CV, teraz pracownicy wybierają, gdzie chcą aplikować, a zadaniem pracodawcy jest zaprezentować się od jak najlepszej strony - przyznaje restaurator Łukasz Pellowski.
Napiwki

Stosunkowo niskie stawki godzinowe w gastronomii miały wynagradzać pracownikom sowite napiwki.

- W zależności od rodzaju lokalu i klienteli zdarza się zarobić drugą, a nawet trzecią pensję. Liczą się twoje starania, jeśli jesteś dobry w tym, co robisz i lubisz pracę z ludźmi, to twoje zarobki mogą być naprawdę zadowalające. Często ludzie, którzy zdecydowali się na pracę w gastronomii na studiach, kontynuują tę pracę, bo liczą się dla nich pieniądze. Jeśli pracujesz za barem albo na sali, stały dopływ sporej gotówki jest bardziej kuszący niż najniższa krajowa w wyuczonym zawodzie - mówi Kinga, pracująca od kilku lat w gastronomii.
- Duże napiwki zdarzają się zwłaszcza w miejscach turystycznych, takich jak ul. Długa w Gdańsku czy okolice Monciaka w Sopocie. Czasem zdarzało mi się zarobić tam dodatkowe 1000 zł w weekend. Miejsca położone na uboczu generują ok. 80 proc. pensji w napiwkach - mówi Jarek, pracujący w gastronomii od 8 lat.
- Napiwki to średnio 100 zł dziennie. Wszystko zależy od miejsca i pory roku - przyznaje Łukasz, kelner. - Sezon na ul. Długiej to ok. 5-6 tys.
Zależnie od lokalu napiwki dzielone są różnymi systemami. W niektórych miejscach normą jest, że zabiera je osoba, która pieniądze dostała, w innych dzielone są między wszystkie osoby pracujące na zmianie. Istnieje też zwyczaj, według którego kelnerzy zostawiają kuchni ok. 20-30 proc. sumy napiwków.

- W wielu lokalach napiwki nie są tak wysokie, jak powinny być, za to duża jest odpowiedzialność pracowników, którym np. potrąca się z wypłaty braki po inwentaryzacji. Często też napiwki są dzielone po równo na wszystkie działy, albo ustalony jest procent, który dostają pracownicy - dodaje Kinga.
Godziny pracy

Decydując się na pracę w gastronomii, szczególnie w sezonie, musimy liczyć się z tym, że przepracujemy znacznie więcej godzin niż wynosi standardowy etat.

- Sezon wymaga większego nakładu pracy, zatrudniamy wtedy dodatkowe osoby, a stali pracownicy często pracują ponad swój standardowy wymiar godzin. Oczywiście, nadgodziny są dodatkowo płatne - mówi Łukasz Pellowski.
Pracownicy lokali gastronomicznych przyznają, że w sezonie pracują ok. 220-260 godzin miesięcznie. Kucharzom zdarza się nawet 300. Przeważnie zmiany trwają od 8 do 12 godzin, jednak praca po 12-15 godzin też nie jest dla pracowników gastronomii niczym nowym.

Umowa

Najbardziej kontrowersyjną stroną pracy w gastronomii jest kwestia umowy. Właściciel jednego z popularnych gdańskich lokali przyznał, że Trójmiasto rządzi się swoimi prawami i sporo pracodawców zatrudnia ludzi na czas sezonu po to, żeby maksymalnie ich wykorzystać. W kuchniach pracuje dużo osób przybyłych zza granicy, które nie mają pozwolenia na pracę, więc zgadzają się na każde zaproponowane im warunki. Wszyscy rozmówcy przyznają, że umowa o pracę w tej branży to prawdziwa rzadkość. To duży problem, kiedy pracownik planuje związać z gastronomią swoją przyszłość.

- 80 proc. restauratorów w Trójmieście oraz innych większych miastach oszukuje swoich pracowników właśnie na umowach. Dostajemy umowy zlecenie, a jeśli już komuś uda się wykłócić i dostać umowę o pracę to jest ona na czas określony i z najniższą krajową, resztę pieniędzy dostaje się pod stołem. Pracodawcy boją się przelewać pieniądze na konto, żeby nie namierzył ich urząd skarbowy. W tym momencie pracownik nie ma szans na uzyskanie w banku kredytu, nawet jeśli dobrze zarabia - mówi Krzysztof.
Kucharze potrafią spędzać w pracy nawet 300 godzin miesięcznie. Kucharze potrafią spędzać w pracy nawet 300 godzin miesięcznie.
Widać jednak światełko w tunelu - według Okręgowego Inspektoratu Pracy w Gdańsku na przestrzeni lat pojawiła się nieduża poprawa w zakresie legalności zatrudnienia. Inne uchybienia pozostają jednak na tym samym poziomie.

- Na podstawie analizy działalności kontrolno-nadzorczej prowadzonej w latach 2012-2016 wśród pracodawców i przedsiębiorców prowadzących działalność w dziale PKD 56 (działalność usługowa związana z wyżywieniem) można zauważyć, iż liczba stwierdzonych przez inspektorów pracy nieprawidłowości jest niezmienna. Świadczy o tym liczba wydawanych przez inspektorów pracy środków prawnych. Odnotowana jest jednak niewielka tendencja wzrostowa w zakresie zawierania umów o pracę - mówi Krzysztof Lisowski, zastępca okręgowego inspektora pracy w Gdańsku.
Kontrole przeprowadzane były głównie w lokalach znajdujących się w obrębie pasa nadmorskiego. Wśród stwierdzanych przez urzędników nieprawidłowości dotyczących legalności zatrudnienia znajdują się: dopuszczanie do pracy pracowników bez zawarcia z nimi pisemnej umowy o pracę, brak zgłoszenia do ubezpieczenia społecznego osób zatrudnionych, nieterminowe płacenie składek na Fundusz Pracy, zawieranie umów cywilnoprawnych w warunkach wykonywania pracy, które powinny być określone umową o pracę oraz inne nieprawidłowości, takie jak brak badań profilaktycznych wstępnych i okresowych, brak szkoleń wstępnych i ogólnych w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy.

W roku 2012 Okręgowa Inspekcja Pracy przeprowadziła 173 kontrole, w roku 2016 było ich już 228. Przez ten czas procent osób zatrudnionych na podstawie umowy o pracę wzrósł jedynie o 4,5 proc.

Inne aspekty pracy w gastronomii

Pracujący w gastronomii zwracają uwagę nie tylko na napiwki, godziny czy umowy, ale też na inne nieodłączne aspekty pracy w tej branży. Są nimi niewątpliwie klienci oraz szefostwo.

- Na przestrzeni ostatnich lat mocno zmieniła się klientela - przyznaje Kinga. - Nastały czasy, kiedy większość naszego społeczeństwa stać na pójście do knajpy, niestety większość zupełnie nie jest tego nauczona. Nagminnie zdarzają się goście, którzy już od progu wykrzykują swoje uwagi, czasem wręcz znęcają się nad obsługą.
- Kolejną bolączką są biznesmeni, którzy z nadmiaru pieniędzy wymyślili sobie, że będą teraz prowadzić knajpę. Przeczytali trzy książki Agnieszki Maciąg i obejrzeli dwa odcinki "Kuchennych Rewolucji", więc czują się kompetentni i najmądrzejsi. Przez cały czas musisz z nimi walczyć, próbując korzystać ze swojej wiedzy i doświadczenia - dodaje Krzysztof.
Inną, często wskazywaną wadą pracy w gastronomii jest czas pracy, który nie sprzyja życiu prywatnemu i utrzymywaniu relacji interpersonalnych. Najczęściej pracuje się wtedy, kiedy inni ludzie mają wolne. Marek, barman, przyznaje, że trudno jest utrzymać związek, kiedy przez 4-5 dni w tygodniu pracuje się nocami.

Wszyscy moi rozmówcy zgodnie przyznają jednak, że praca w gastronomii ma też swoje zalety, przede wszystkim można poznać wielu nowych ludzi i nawiązać interesujące kontakty.

- Świat gastronomii jest dziwny, bardzo barwny, ale przede wszystkim mały. Każdy z nas się zna, odwiedzamy się w swoich knajpach, czasem polecamy ludzi do pracy. Tym klimatem się przesiąka i choć człowiek może opuścić pracę w gastronomii, to doświadczenia w niej nabyte nigdy go nie opuszczą - mówi Kinga.

Miejsca

Opinie (187) 9 zablokowanych

  • kelner (5)

    Moj kolega mi mowil, ze pracuje w jakiejs knajpie z goraca czekolada w Gdansku jako kelner. na pocztku bylo slabo, mial 19zl na reke, teraz dostaje 29zl. Uwazam, ze chyba to nie jest najgorzej?

    • 0 18

    • Uważam, że 50 zł za godzinę to powinien być standard (2)

      Poniżej to ja nawet z domu nie wyjdę

      • 5 1

      • (1)

        Ja uważam, że 100 zł.

        • 5 0

        • 200 za godzinę to jest uczciwie. Prawie jak młody tusk w olt.

          • 7 2

    • Ja w jakiejś kanjpie..

      Musze tylko coś robić. I jeszcze jakieś pare innych rzeczy. Ale zarabiam o ileś tam więcej.

      • 1 0

    • p

      NA pewno tyle nie dostaje NA rękę

      • 2 0

  • Dwór Oliwski (4)

    PIP nie tylko powinien się zając pasem nadmorskim, ale obiektami całorocznymi takimi jak Dwór Oliwski. W tym miejscu nikt nie dostaje pensji normalnie, każdy z pracowników dostaje większość pod stołem. A otrzymanie umowy o prace jest już nie lada wyczynem .........

    • 23 3

    • (3)

      Nie znasz numeru do pupy?

      • 5 0

      • (2)

        znam, spawa już jest zgłoszona do rożnych instytucji

        • 6 0

        • To na wuj tu to jeszcze piszesz? (1)

          • 0 1

          • Aby ostrzec innych, żeby nie dali się oszukać panią które dzierżawią obiekt.

            • 2 0

  • Jak można tak kłamać, że teraz jest rynek pracownika? (4)

    Pracodawca wyzyskiwacz w dalszym ciągu dyktuje warunki. Żeby pracownik się zatyrał i dostał ochłapy. Taka jest prawda. Długo nic się w tym kraju nie zmieni dopóki tacy oszuści i wyzyskiwacze będą 'pracodawcami'. To są pseudo pracodawcy. Trzeba zrobić porządek z tą bandą bo ten wyzysk się nigdy nie skończy. Pracownicy dostają grosze, za które nie są się w stanie utrzymać a ci Janusze biznesu wyzyskując ich i żerując na ich krzywdzie wzbogacają się i rozbijają się wypasionymi furami. To się musi skończyć!

    • 35 3

    • (1)

      Dlatego trzeba oddać władzę w ręce proletariatu!!!
      To, że państwo Cię okrada to nie przeszkadza?
      Jeżeli masz na umowie o pracę 3 000 netto to pełen koszt pracodawcy, żeby Cię zatrudnił to 5000 zł. Więc państwo co miesiąc kradnie (tak kradnie, bo inaczej tego nazwać nie można) Tobie 2000 zł... Co Ci daje w zamian? Policję, która jest nieudolna, niekompetentna i może zabić na komisariacie, "darmową" opiekę zdrowotną, za którą płacisz i musisz czekać w kolejkach, wojsko czyli zgraję urzędników oraz wspaniałe państwo daje Twoje pieniądze nierobom i oszustom (500+, zasiłki rodzinne i fundusz alimentacyjny)... Ale to tylko pracodawca zły jest, tak?

      • 6 8

      • Co ty pitolisz... Podpisujesz umowę brutto i to ty wypracowujesz pensję brutto i pracodawca dawno przed tym ma tego świadomość. On co prawda dorzuca parę stów, ale powtarzam to ty wypracowujesz kwotę brutto. A o tych kosztach tak pitolą żeby ci więcej nie zapłacić.

        • 2 6

    • 100% racji taka jest złodziejska propaganda ,tylko ze niema to nic wspólnego ze wzrostem płac i warunków pracy!

      PO zafundowało nam niewolnictwo i zdziczenie warunków pracy i płacy.Efektem tego są umowy śmieciowe i agencje pracy czasowej które mają ogromne zyski z Wyzysku pracownika!!!
      Prawo ochrony pracownika w tym dzikim kraju nie działa !!! Ludziom nie wypłaca się całego wynagrodzenia,,albo z opóźnieniem a inspekcja pracy jest tylko na niby !! Mamy państwo teoretyczne i tak samo mamy tylko teoretycznie rynek pracownika a to po prostu zwykłe kłamstwo!!

      • 6 3

    • zamknąć knajpy

      Komuno wróć i zabierz te wypasione fury skarbom narodu-PRZEDSIĘBIORCOM,a tym biednym podawaczom co kelnerami się nazywają oddać knajpy pod najem!!!! Tak,tak,tak

      • 1 2

  • (6)

    A ja mam swoją ulubiona kelnerkę która zabrałem nawet do hiszpani na wakacje. To był romans na miarę harlekina do póki żona sie nie dowiedziała.

    • 25 11

    • Moją ulubioną kelnerką jest moja żona :)

      • 4 3

    • Tak pewnie (1)

      Tylko, że tą kelnerką to była twoja ręka.

      • 6 0

      • Nawet jeśli ...

        to miał gest, że zabrał ją do Hiszpanii

        • 8 0

    • haha

      • 4 0

    • (1)

      To po co ci ta żona. Kelnerka niech ci opiera twoje gacie ze spawem. A nie żona.

      • 5 1

      • Albo pralkę kup.

        • 2 0

  • Pola zmowe tipy

    • 0 1

  • WIekszosc tych knajp powinna byc zamknieta, bo raz ze kradna i oszukuja na podatkach. (1)

    To okradają i oszukują pracowników ,okradaja i oszukuja tez klientów!
    Nie spełniają zadnych norm higienicznych,najlepszym przykladem była smazalnia w której smazono na przepalonym oleju ,reporter wszystko nagrywał na wideo ,pokazali to w telewizji ,sanepid nic nie zrobił i dał tylko 500 zł mandatu.

    • 19 6

    • Zacznij chodzić do restauracji a nie po smażalniach się szlajasz.

      • 3 2

  • Tipy w Polandzie (6)

    Smiech na sali jakies marne grosze albo dwie chaly takie to dziadowskie spoleczenstwo.Najlepsze tipy dostawalam pracujac w stanach i kanadzie tam tip to norma i malo kto nie daje a jak nie da to wiadomo ze jakis polak czy inny rumun.

    • 6 27

    • (4)

      Dajesz "tipy" sprzedawcom w sklepach, policjantom, strażakom, urzędnikom, kierowcom autobusów?

      • 18 5

      • W calym cywilizowanym (3)

        Podkreslam cywilizowanym swiecie w gastronomii sie daje tipa.

        • 4 13

        • (2)

          Nie jestem madralą, ale w niektorych krajach osoby takie jak boj hotelowy nie dostają wogóle pensji od pracodawcy. A zatem napiweki są ich jedynym przychodem. I wtedy dawanie napiwków ma sens. Znam tez jedną knajpę, gdzie szef powiedział barmanom, że pensji nie dostaną od niego, ale on wie, że wyjdą na swoje na tipach i własnym alkoholu. I wychodzili.

          • 7 0

          • Byłem na wakacjach w Turcji (1)

            to pani rezydent z oburzeniem stwierdziła że Polacy nie dają napiwków pracownikom, bo mają wykupione AI. Na początku faktycznie się zawstydziłem że jestem typowym Januszem i dawałem każdemu po 2 euro, jak głupi. Ale później obserwując "pracę" tych nażelowanych bambusów, stwierdziłem, że (pod względem nie dawania napiwków) Polacy to jedyny myślący naród który tam przyjeżdża.

            • 7 3

            • jedyny plebs którego nie stać

              • 2 2

    • Trzeba było tam zostać. Po co tu wracasz i trujesz?

      • 4 2

  • Z drugiej strony... (5)

    Uwielbiam wypowiedzi ludzi którzy tylko oceniają i wyzywają innych, wyjątkowe jednostki. Nigdy niczego nie zbudowały, nie osiągnęły ale w krytyce nie maja równych sobie. Proponuje otworzyć własny bar i zderzyć się z rzeczywistością- pracownikami którzy nie chcą dać nic od siebie a ciągnąć do siebie, klientami gdzie każdy jest krytykiem kulinarnym i wszelkiego rodzaju służbami, powodzenia

    • 18 6

    • Klienci są najlepsi :) Nie raz słyszałem i czytałem, że 20 zł za obiad w restauracji to za dużo, a chwilę później narzekanie tej samej osoby, że w restauracjach mało płacą :)

      • 9 2

    • Ale w każdej branży tak jest, że pracownik dba bardziej o swój interes niż pracodawcy, klienci są marudni i chcieliby wszystko za darmo a urząd skarbowy tylko czeka na jakieś potknięcie. I pomimo tego nikt nie kombinuje jak dorobić z napiwków tylko kalkuluje ceny tak, żeby wyjść na swoje. Można? Można!

      • 6 2

    • Najlepsze sa nowoboagdzkie buraki co nawet herbaty niepotrafia zaparzysz (1)

      ale dzieki oszustwom i kombinatoirstwie i bezkarnosci sie dorobiły to i otwieraja bar i potem takie posty piszą jak te burak!

      • 5 2

      • Właściciel baru/restauracji nie musi potrafić zaparzyć sobie herbaty. Ma być dobrym managerem i dobrze zarządzać swoim przedsiębiorstwem.
        Poza tym jakie to jest "oszustwo", skoro pracownik sam zgadza się na warunki proponowane przez pracodawcę?

        • 2 5

    • Ja pracuje w lesie na poboczu. Tez dostaje napiwki. Nie narzekam.

      • 3 1

  • u tymka

    dobre go pracownika sie nie zwalnia,ale tez praconik jak deklaruje sie wspolpracowac w okreslonym czasie to musi sie wywiazywac z podjetych obowiazkow moi milusinscy przejdzcie sie po lokalach i popatrzcie co robi obsluga OBSLUGUJE TELEFONY i co za to im placic

    • 9 4

  • takie sa realia (2)

    tym wszystkim biednym wyzyskiwanym i oszukiwanym "pracownikom" proponuje aby sami otworzyli jakas gastronomie, chocby foodtruck'a... niech wtedy zgodnie ze swoja filozofia robia wszystko 100% uczciwie, wszystkich pracowników niech maja na umowie o prace, praca max 8h dziennie ze stawkami 20zl za godzine, nadgodziny (oczywiscie dobrowolne) 25zl/h... niech zainwestuja swoje pieniadze w ten biznes a potem prowadza go zgodnie z zasadami opisanymi wyzej.... zycze powodzenia

    • 35 6

    • Taki jak ten nowobadzki burak zyje tylko dzieki głupocie i naiwnosci ludzi wtym kraju.

      • 3 3

    • :-)

      Ale kto karze Ci prowadzić działalność, jezeli tak Ci źle, to idz na etat pracowac u kogos, hmm moze zatrudnij sie jako kelner

      • 7 3

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Pracodawcy w Trójmieście

Forum

Najczęściej czytane