Porady prawne to dział, w którym trójmiejscy prawnicy pomagają rozwiać wątpliwości czytelników dotyczące prawa pracy.
Czy pracodawca ma obowiązek zaliczyć pracę za granicą do stażu pracy? Pochodzę z Ukrainy, posiadam przetłumaczoną ukraińską książeczkę pracy oraz dyplom ukończenia technikum na Ukrainie. Pracodawca odmówił mi zaliczenia stażu pracy, tłumacząc, że nie ma takiego obowiązku. Czy ma rację?Porady prawne w serwisie Praca
tak, nadal tam pracuję
32%
tak, ale teraz pracuję w Polsce
39%
nie, ale planuję wyjechać
7%
nie, pracowałe(a)m tylko w Polsce
22%
Zaliczanie okresów pracy i/lub nauki w poszczególnych państwach członkowskich Unii Europejskiej oraz Europejskiego Obszaru Gospodarczego jest jednolite, ponieważ regulują to unijne przepisy o koordynacji świadczeń społecznych. Natomiast w przypadku innych państw, jak np. Ukraina, kwestie te są regulowane w umowach bilateralnych i taką umowę dwustronną Polska zawarła z Ukrainą 18 maja 2012.
Udokumentowane okresy zatrudnienia obywatela Ukrainy u ukraińskiego pracodawcy są zaliczane do okresów pracy w Polsce w zakresie uprawnień pracowniczych (urlop wypoczynkowy, urlop wychowawczy, nagroda jubileuszowa, zasiłek dla bezrobotnych, emerytura). Stanowi o tym wprost ustawa o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (art. 86 ust. 1), określając, iż udokumentowane okresy zatrudnienia, przebyte za granicą u zagranicznego pracodawcy, są zaliczane do okresów pracy w Polsce w zakresie uprawnień pracowniczych, a do uprawnień pracowniczych zalicza się każda zagraniczna
praca, niezależnie od kraju, w którym była wykonywana, oraz bez względu na obywatelstwo pracownika.
Obywatelowi Ukrainy podejmującemu zatrudnienie w Polsce należy zaliczyć do stażu pracy, od którego zależą uprawnienia pracownicze, udokumentowane przez niego okresy zatrudnienia na Ukrainie. Należy podkreślić, iż
zaliczeniu podlegają okresy zatrudnienia w ramach stosunku pracy, a nie na podstawie umowy cywilnoprawnej typu dzieło czy zlecenie. Nie wlicza się też okresów, które podlegałyby wliczeniu do stażu pracy, gdyby miały miejsce w Polsce, np. pobierania za granicą zasiłku dla bezrobotnych czy prowadzenia tam gospodarstwa rolnego.
Powstaje pytanie, czy istnieje jakiś formalny wykaz dokumentów potwierdzających staż pracy?
Przepisy nie wskazują żadnego katalogu ważnych dokumentów, które należy przedstawić polskiemu pracodawcy celem zaliczenia stażu za granicą. Okresy wcześniejszego zatrudnienia za granicą możemy udokumentować przede wszystkim świadectwem pracy, ale także innymi dokumentami prywatnymi i urzędowymi: umową o pracę, zaświadczeniem wystawionym przez pracodawcę, odcinkami wypłat wynagrodzenia, zaświadczeniem o objęciu pracownika ubezpieczeniem społecznym, formularze podatkowe, referencje lub właśnie książeczka pracy (ukraińska), jeżeli wynikają z nich okresy zatrudnienia.
Warto nie polegać tylko na jednym dokumencie, ale zgromadzić wszystkie dokumenty, z których każdy w jakimś stopniu potwierdza okresy pracy. Dokumentacja może, ale nie musi być przetłumaczona na język polski, chociaż pracodawca może tego wymagać i w praktyce wymaga, na koszt pracownika, chociaż to zadaniem pracodawcy jest ustalić przysługujący wymiar urlopu czy dodatku stażowego.
Pracodawca nie ma jednak obowiązku wliczania do stażu pracy pracownika okresów pracy za granicą na podstawie dokumentów, z których nie wynika okres wykonywania pracy, a tym samym nie jest możliwe ustalenie, jaki staż pracy podlega zaliczeniu do uprawnień pracowniczych u polskiego pracodawcy. Jeśli więc pracownik przedłoży dokument niezawierający danych potwierdzających okres zatrudnienia, lecz jedynie sam fakt zatrudnienia, pracodawca może nie uwzględnić zagranicznego zatrudnienia. W innym wypadku winien zaliczyć zagraniczne zatrudnienie do stażu pracy, mimo że Kodeks pracy nie reguluje szczegółowo uznawania zatrudnienia za granicą w zakresie uprawnień pracowniczych, albowiem reguluje je ustawa o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy.
Analogicznie
pracodawca winien zaliczyć pracownikowi, który ukończył naukę za granicą, (tu: na Ukrainie) określoną liczbę lat (od 3-8 zgodnie z art. 155 Kodeksu pracy) do stażu pracy. Wynika to z zasady równego traktowania pracowników w zatrudnieniu, jak też z treści umowy międzynarodowej Polski z Ukrainą, w której strony zobowiązały się do wzajemnego uznawania świadectw i dyplomów potwierdzających ukończenie szkoły i/lub uczelni. W praktyce wątpliwości często pojawiają się w momencie złożenia przez zatrudnionego obcokrajowca świadectwa ukończenia szkoły zagranicznej, albowiem przepisy prawa pracy nie regulują zasad uznawania takich dokumentów za równorzędne z wydanymi przez polskie szkoły i zaliczania okresu nauki w szkole zagranicznej do stażu pracy. W takim przypadku należy powoływać się na zasadę równego traktowania w zatrudnieniu, w szczególności ze względu na obywatelstwo, narodowość, rasę itp., z której wnioskować można, że warunki zatrudnienia obywateli polskich i np. ukraińskich powinny być kształtowane symetrycznie (art. 113 Kodeksu pracy).
Jeżeli pracodawca odmawia zaliczenia wykazanego i udokumentowanego stażu pracy/nauki za granicą (tu: na Ukrainie), skutkiem czego był np. brak wypłaty określonych świadczeń lub uprawnień pracowniczych, zatrudnionemu pozostaje dochodzenie należnych mu praw przed sądem pracy.
Porady prawnika
Masz wątpliwości dotyczące działań firmy, która cię zatrudnia? Nie wiesz jak postąpić w sporze z pracodawcą, jakie możliwości pozostawia ci prawo pracy? A może po prostu jest temat, który cię nurtuje i chcesz poznać zastosowanie bieżących przepisów? Prześlij swoje pytania mailem: serwispraca@trojmiasto.pl. Na pytania czytelników odpowiadać będą radcy z trójmiejskich kancelarii. Odpowiedzi na wybrane pytania publikowane będą w Serwisie Praca portalu Trojmiasto.pl
Aneta Wasiluk
Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii. 
