20 czy 26 dni - od czego zależy wymiar urlopu?

Obliczanie wymiaru urlopu często bywa dla pracowników niezrozumiałe. Kiedy przysługuje nam 20 a kiedy 26 dni? Co powinniśmy wliczać, a co nie ma wpływu na wymiar urlopu? Wątpliwości rozwieje nasz ekspert.

Ukończyłam studia licencjackie, 9 miesięcy byłam na stażu z urzędu pracy przed rozpoczęciem studiów, oraz 3 miesiące w przerwie wakacyjnej pracowałam na umowę zlecenie. Teraz od roku równolegle pracuję w pełnym wymiarze godzin (2,5 miesiąca na umowę zlecenie, a od stycznia na umowę o pracę) oraz studiuję zaocznie. Jestem ciekawa, kiedy ustawowo zacznie mi przysługiwać 26 dni urlopu? Czy obliczając staż pracy mogę uwzględnić 3 miesiące przepracowane w czasie wakacji? Zakładam, że staż z urzędu pracy wlicza się w lata pracy - pyta nasza czytelniczka.

Na pytanie odpowiada Agata Mikucka, aplikantka adwokacka, ekspert ds. prawa pracy z Kancelarii Kawczyński-Kieszkowski Adwokaci i Radcowie Prawni.

Na wstępie zaznaczyć należy, że prawo do corocznego nieprzerwanego, płatnego urlopu wypoczynkowego wynikające z art. 152 § 1 Kodeksu pracy (KP) jest jednym z podstawowych praw obywatelskich, zagwarantowanych w art. 66 ust 2 Konstytucji RP. Jego celem jest regeneracja sił pracownika, stąd też prawo to jest niezbywalne i nie można się go zrzec.

Sam wymiar urlopu, tj. ilość dni wolnych od pracy jaka przysługuje pracownikowi jest natomiast uzależniona od długości dotychczasowego zatrudnienia pracownika. Do okresu zatrudnienia, od którego zależy wymiar urlopu, dolicza się m.in. okresy poprzedniego zatrudnienia bez względu na przerwy w zatrudnieniu i sposób ustania stosunku pracy, a także okresy nauki.

I tak, z tytułu ukończenia studiów licencjackich, do stażu pracy Czytelniczka może już w chwili obecnej zaliczyć na podstawie art. 155 § 1 pkt. 6 KP okres 8 lat, albowiem zgodnie z §2 pkt.7 rozporządzenia Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 1.9.2011 w sprawie tytułów zawodowych nadawanych absolwentom studiów, warunków wydawania oraz niezbędnych elementów dyplomów ukończenia studiów i świadectw ukończenia studiów podyplomowych oraz wzoru suplementu do dyplomu, "licencjat" jest jednym z tytułów nadawanych z racji ukończenia szkoły wyższej. Osiem lat to maksymalny okres, jaki może być doliczony z tytułu pobierania nauki do okresu zatrudnienia, w oparciu o który wyliczany jest wymiar urlopu wypoczynkowego, w rezultacie obecne pobieranie nauki w trybie "zaocznych studiów magisterskich" pozostaje bez wpływu na wymiar urlopu Czytelniczki, tym bardziej że Czytelniczka w chwili obecnej nie tylko studiuje, ale także od stycznia 2012 r. zatrudniona jest na umowie o pracę w pełnym wymiarze czasu pracy. W przypadku zaś jednoczesnego zatrudnienia i kształcenia się na wyższej uczelni, do okresu pracy, od którego zależy wymiar urlopu, wlicza się bądź okres nauki, bądź okres zatrudnienia, kiedy pobierana była nauka, zależnie od tego, co jest korzystniejsze dla pracownika.

Wymiar urlopu wynosi 20 dni, jeśli pracownik był zatrudniony przez okres krótszy niż 10 lat bądź 26 dni, jeśli był on zatrudniony przez okres co najmniej lat 10.

Czytelniczka przed rozpoczęciem nauki w szkole wyższej przez okres 9 miesięcy odbywała staż z Urzędu Pracy i pobierała z tego tytułu stypendium. Zgodnie z art. 79 ust. 1 ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy okres pobierania stypendium (i zasiłku) wlicza się do okresu pracy wymaganego do nabycia (zachowania) uprawnień pracowniczych, nie wlicza się natomiast do okresu pracy, od którego zależy samo nabycie uprawnień do urlopu. Innymi słowy, odbywanie dziewięciomiesięcznego stażu i pobieranie z tego tytułu stypendium nie stanowi samodzielnej przesłanki do nabycia prawa do urlopu, ale okres przez Czytelniczkę przepracowany w ramach tego stażu wlicza się do okresu zatrudnienia od którego zależy wymiar urlopu wypoczynkowego.

Do okresu zatrudnienia nie wlicza się natomiast okresu pozostawania w stosunku zlecenia, gdyż nie jest to staż pracowniczy w rozumieniu Kodeksu Pracy, a jedynie okres zaliczany do tzw. okresu ubezpieczeniowego, od którego zależy nabycie m.in. prawa do emerytury, renty itp. W rezultacie ani 3 miesiące pracy wakacyjnej ani 2,5 miesiąca poprzedzające obecne zatrudnienie Czytelniczki nie mają wpływu na wymiar jej urlopu.

W rezultacie, w przypadku Czytelniczki do okresu zatrudnienia mającego wpływ na wyliczenie wymiaru urlopu, należy wliczyć 8 lat nauki, 9 miesięcy stażu z Urzędu Pracy i ostatnie 9 miesięcy pozostawania w stosunku zatrudnienia na podstawie umowy o pracę. Zakładając zatem, że Czytelniczka będzie dalej zatrudniona na dotychczasowych warunkach, wówczas nabędzie ona prawo do zwiększonego wymiaru urlopowego z upływem kolejnych 6 miesięcy pracy. Powyższe oznacza że w styczniu 2013 Czytelniczce przysługiwać będzie jeszcze podobnie jak dotychczas, prawo do 20 dni urlopu, natomiast gdy z przełomem marca i kwietnia 2013 Czytelniczka osiągnie 10-letni staż pracy, będzie ona mogła się domagać udzielenia należnego urlopu w podwyższonym wymiarze. Innymi słowy, o ile Czytelniczka dalej zatrudniona będzie w pełnym wymiarze czasu pracy to 26-dniowy wymiar urlopu przysługiwać Czytelniczce będzie od 1.04.2013.