Pracodawca nie może potrącać z wynagrodzenia pracownika opłat z jakiegokolwiek tytułu, z wyjątkiem składek na ubezpieczenia społeczne oraz zaliczki na podatek dochodowy lub innych przypadków wskazanych w Kodeksie Pracy. Czy wynagrodzenie pracownika naprawdę podlega ochronie przed potrąceniami?
tak, często to jedyna szansa na ściągnięcie należności
50%
nie, pensja powinna być nienaruszalna
50%
Jak rozumieć ochronę wynagrodzenia za pracę określoną w dziale III rozdz. II KP gdzie - najniższa płaca krajowa jest kwotą wolną od potrąceń, z której jedynie można potrącać świadczenia alimentacyjne oraz z wyższych wynagrodzeń zgodnie z art. 87 a odpowiedzialność materialna pracownika za powierzone mienie, w sytuacji gdy pracownik podpisał umowę o odpowiedzialności materialnej?
Czy w przypadku podpisania takiej umowy pracownik zatrudniony na najniższą krajową (pomimo zgody pracownika wyrażonej w podpisanej z pracodawcą umowie o odpowiedzialności materialnej na potrącenie równowartości wykazanych braków w powierzonym sprzęcie bezpośrednio z wynagrodzenia) jest chroniony przed takimi potrąceniami?
Czy zawsze potrącenie kwot z tytułu braków czy zniszczeń w powierzonym sprzęcie z wynagrodzenia pracownika wymaga jego zgody wyrażonej na piśmie zgodnie z art. 91 KP (może wystarczy zgoda na potrącenie zapisana w umowie o odpowiedzialności materialnej oraz jak wysokości takich potrąceń jest ograniczona?
Na pytanie naszego czytelnika odpowiadają eksperci z
Kancelarii Prawniczej Koprowski Gąsior Gierzyńska & Partnerzy sc.
Odpowiadając na pytanie czytelnika należy zacytować tezę wyroku Sądu Najwyższego z dnia 4 października 1994 r. (sygnatura: I PZP 41/94) "wyrażenie zgody przez pracownika, w umowie o wspólnej odpowiedzialności materialnej, na potrącenia przez zakład pracy z wynagrodzenia za pracę należności z tytułu niedoborów, które mogą się ujawnić w przyszłości - jest nieważne."
Zasadą jest, że
pracodawca nie może bez zgody pracownika potrącać z wynagrodzenia pracownika jakichkolwiek kwot z jakiegokolwiek tytułu, z wyjątkiem przypadków wskazanych w kodeksie pracy. Z przywołanego przez czytelnika art. 87 k.p. wynika, że z wynagrodzenia za pracę - po odliczeniu składek na ubezpieczenia społeczne oraz zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych - podlegają potrąceniu tylko:
1. świadczenia alimentacyjne stwierdzone tytułem wykonawczym,
2. inne niż świadczenia alimentacyjne należności stwierdzone tytułem wykonawczym,
3. zaliczki pieniężne udzielone przez pracodawcę,
4. kary pieniężne z tytułu odpowiedzialności porządkowej pracownika.
Potrącenia są dokonywane zgodnie ze wskazaną kolejnością, w ustalonych granicach, co oznacza, że w pierwszej kolejności potrąceniu podlegają świadczenia alimentacyjne do maksymalnej wysokości 3/5 wynagrodzenia. Dopiero w miarę pozostających środków po potrąceniu, można dokonywać kolejnych potrąceń z pozostałych tytułów prawnych, również w określonych granicach.
Natomiast potrącenie jakichkolwiek innych należności, niż wyżej wskazane, z wynagrodzenia za pracę, jest możliwe tylko na podstawie pisemnej zgody pracownika.
Zgoda pracownika powinna zostać udzielona w sposób świadomy co do wysokości potrącanej należności oraz okoliczności jej powstania. Zgoda na potrącenie przyszłych i jeszcze niesprecyzowanych należności jest nieważna z mocy pracy.
Charakter pisemnej zgody został precyzyjnie określony i omówiony w orzecznictwie Sądu Najwyższego. W uchwale z dnia 4 października 1994 r., (sygnatura: I PZP 41/94) Sąd Najwyższy stwierdził, że
wyrażenie przez pracownika w umowie o wspólnej odpowiedzialności materialnej zgody na potrącenie przez zakład pracy z wynagrodzenia za pracę należności z tytułu niedoborów, jakie mogą się ujawnić w przyszłości w wyniku inwentaryzacji jest sprzeczne z prawem. Pracownik wyrażający zgodę na potrącenia z wynagrodzenia za pracę powinien mieć świadomość wielkości długu i istnienie przesłanek odpowiedzialności.
Pogląd ten został powtórzony z wyroku Sądu Najwyższego z dnia 5 maja 2004, (sygnatura: I PK 529/03).
Pisemna zgoda pracownika na potrącenie z wynagrodzenia nie może być blankietowa, czyli dokonana bez odniesienia się do konkretnej, znanej już należności oraz do skonkretyzowanej kwoty. Nie może być ważne, ani skuteczne wyrażenie przez pracownika zgody na potrącenie z jego wynagrodzenia niedoborów, które mogą powstać w przyszłości, bez względu na to kto je spowodował i w jakiej wysokości. W przeciwnym bowiem razie pracodawca miałby możliwość obchodzenia przepisów prawa o potrąceniu określonych należności z wynagrodzenia za pracę.
W sprawie naszego czytelnika, zatem
pracodawca nie jest uprawniony do dokonana potrącenia z wynagrodzenia z tytułu niedoborów w powierzonym sprzęcie, na podstawie ogólnikowej zgody na potrącenie wyrażonej w umowie o odpowiedzialności materialnej. Dopiero ustalenie wszystkich okoliczności powstania szkody oraz oszacowanie jej rozmiarów, pozwala na zdefiniowanie kwoty potrącenia. Na tej podstawie,
w przypadku braku zastrzeżeń pracownik może wyrazić zgodę na potrącenie tej kwoty. Potrącenie może zostać dokonane tylko do granic minimalnego wynagrodzenia za pracę, ustalonego na podstawie odrębnych przepisów, po odliczeniu składek na ubezpieczenia społeczne oraz zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych.
Masz wątpliwości, czy Twój pracodawca postępuje zgodnie z Kodeksem Pracy? Potrzebujesz porady profesjonalistów, zajmujących się budowaniem kariery zawodowej?
Na twoje pytania, związane z doradztwem personalnym lub prawem pracy, z przyjemnością odpowiedzą nasi eksperci z firmy
ArchitekciKariery.pl oraz
Radcy Prawni.
Skorzystaj z naszego formularza!
Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii. 
