Praca
  • Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport
Praca
Dodaj raport
Praca Porady
Facebook E-mail Messenger WhatsApp Kopiuj link Więcej

Gdy pracodawca zmusza do pracy w dni wolne

11 maja 2015 (artykuł sprzed 9 lat) 
Opinie (86)
Najnowszy artykuł na ten temat Szkolenie po nocnej zmianie. Czy to legalne?
Odmowa pracownika stawienia się w pracy w dzień wolny jest często błędnie traktowana jako odmowa wykonania obowiązku służbowego. Odmowa pracownika stawienia się w pracy w dzień wolny jest często błędnie traktowana jako odmowa wykonania obowiązku służbowego.

Odmowa pracownika stawienia się w pracy w dzień wolny jest często błędnie traktowana jako odmowa wykonania obowiązku służbowego.

fot. Elnur / fotolia.com

Pracodawca ma prawo nakazać pracownikowi stawienie się w pracy w dniu wolnym w przypadku konieczności prowadzenia akcji ratowniczej w celu ochrony zdrowia ludzkiego, ochrony mienia lub środowiska, usunięcia awarii lub szczególnych potrzeb pracodawcy. Takiemu pracownikowi przysługuje w zamian inny dzień wolny od pracy, a za pracę w nadgodzinach dodatek 50 proc. do wynagrodzenia.



Czy pracodawca może mnie zmusić do pracy w sobotę (nadgodziny) lub bez porozumienia ze mną zamienić ten dzień na dzień wolny w tygodniu - pyta nasz czytelnik.

Na pytania odpowiada Agata Mikucka, ekspert ds. prawa pracy z Kancelarii Kawczyński i Kieszkowski Adwokaci i Radcowie Prawni.
Agata Mikucka, ekspert ds. prawa pracy Agata Mikucka, ekspert ds. prawa pracy

Agata Mikucka, ekspert ds. prawa pracy

mat. prasowe


Na wstępie należy wskazać, że przepisy prawa pracy przewidują zasadę przeciętnie pięciodniowego tygodnia pracy, która to zasada polega na tym, że pracodawca tak musi zorganizować pracę pracownikowi, aby zagwarantować mu na każdy tydzień przeciętnie jeden dodatkowy dzień pracy. W podsumowaniu każdego okresu rozliczeniowego (najczęściej jest to miesiąc) średnia czasu pracy w tygodniu musi być pięciodniowa. Przykładowo jeśli pracownik w jednym tygodniu świadczy pracę przez 6 dni w tygodniu, w innym tygodniu w tym samym okresie rozliczeniowym pracownik musi przepracować 4 dni. Bardzo często jednak pracodawcy decydują się na wprowadzenie harmonogramu pracy od poniedziałku do piątku ustalając jednocześnie dla części swoich pracowników (z reguły większości pracowników), że sobota będzie dla nich dniem wolnym od pracy.

Czy pracodawca zmusza cię do pracy w godzinach nadliczbowych?


Uznając na potrzeby niniejszej odpowiedzi, że sobota jest dniem wolnym od pracy wynikającym z rozkładu czasu pracy wprowadzonego przez pracodawcę w zakładzie pracy czytelnika, na pytanie czy pracodawca może w takim przypadku zmusić go do pracy w sobotę, odpowiedź brzmi, że wyjątkowo tak. Tak samo jak w przypadku nadgodzin, pracodawca może nakazać pracownikowi stawienie się do pracy w dniu wolnym od pracy tylko w przypadku:

1) konieczności prowadzenia akcji ratowniczej w celu ochrony życia lub zdrowia ludzkiego, ochrony mienia lub środowiska albo usunięcia awarii,

2) szczególnych potrzeb pracodawcy, przy czym ogólnikowość tego sformułowania pozwala na nadużywanie tego uprawnienia przez pracodawców, bowiem to pracodawcy decydują, czy w danych okolicznościach ma miejsce sytuacja wyjątkowa (odbiegająca od normy) uprawniająca ich do zlecania pracownikom pracy w godzinach nadliczbowych czy w dniu wolnym od pracy. Polecenie nie może być jednak sprzeczne ani z przepisami prawa, czyli musi zaistnieć przypadek szczególny, nagły i niecodzienny, ani z przyjętymi normami społecznymi (ciężka sytuacja rodzinna pracownika, zły stan zdrowia).

Należy pamiętać, że wymienione kwestie dotyczące zarówno potrzeb pracodawcy jak i sytuacji osobistej pracownika są kwestiami wyłącznie ocennymi i z praktyki wynika, że w znakomitej większości przypadków odmowa pracownika stawienia się w pracy w sobotę jest traktowana przez pracodawców jako odmowa wykonania polecenia służbowego, czyli naruszenie obowiązku pracowniczego - co nie powinno być tolerowane.

Rozwijając powyższe, pracodawca nie może z góry zaplanować, że pracownik będzie musiał wykonywać pracę w godzinach nadliczbowych lub też w sobotę, gdyż konieczność taka musi wynikać z nagłej i szczególnej potrzeby, a nie uprzednio sporządzonego harmonogramu czasu pracy.

Pracownikowi, który ze względu na szczególne potrzeby pracodawcy wykonywał pracę w sobotę, przysługuje w zamian inny dzień wolny od pracy udzielony do końca okresu rozliczeniowego, w terminie z nim uzgodnionym. W związku z powyższym, wykonywanie przez pracowników pracy w sobotę, która jest dla nich dniem wolnym tworzy po stronie pracodawcy następujące obowiązki:
1) konieczność wypłaty pracownikowi zwykłego wynagrodzenia za taką pracę oraz - jeśli pracownik przepracował tego dnia nadgodziny (czyli co do zasady praca wykonywana powyżej 8 godzin) - to również dodatku za pracę w godzinach nadliczbowych w wysokości 50 proc. wynagrodzenia (w wyroku Sądu Najwyższego z dnia 29.1.2008 r., sygn. I PK 196/07 Sąd uznał, że "praca w sobotę stanowiącą dzień wolny od pracy wynikający z pięciodniowego tygodnia pracy, świadczona w godzinach nadliczbowych, uprawnia do dodatku w wysokości 50 proc. wynagrodzenia"),
2) udzielenie pracownikowi dnia wolnego do końca okresu rozliczeniowego.
 
Nieudzielenie dnia wolnego jest, co do zasady, wykroczeniem zagrożonym karą grzywny (art. 281 KP). Wykroczenia nie będzie, jeśli pracodawca podjął starania, aby dnia wolnego udzielić, ale z przyczyn od niego niezależnych (pracownik zachorował, jest na urlopie, nie można się z nim porozumieć) udzielenie dnia wolnego nie nastąpiło. Nie będzie wykroczenia również wtedy, gdy nieudzielenie dnia wolnego od pracy jest spowodowane stanem wyższej konieczności - np. pracodawca musi zapewnić ciągłość produkcji. W takim przypadku pracownikowi przysługiwać będzie prawo do zwykłego wynagrodzenia plus (w zamian za dzień wolny, którego pracownik nie odbiera) dodatek w wysokości 100 proc. (za pracę w pierwszych 8 godzinach). Ponadto, praca przekraczająca 8. godzinę pracy będzie opłacana tak jak nadgodzina - czyli pracownik otrzyma w takim przypadku kolejny dodatek w wysokości 50 proc. - czyli za nadgodzinę pracy w sobotę pracownik otrzyma zwykłe wynagrodzenie plus dodatek w łącznej wysokości 150 proc. Sytuacje, w których pracownik otrzymuje dodatek zamiast dnia wolnego nie powinny jednak stanowić normy, a być raczej wyjątkiem. Na powyższe nie wpływa fakt przyzwolenia pracowników na takie działania pracodawcy.

Udzielenie dnia wolnego do końca okresu rozliczeniowego musi natomiast nastąpić w uzgodnieniu z pracownikiem. Pracodawca nie może narzucać pracownikowi swojej propozycji. Niedojście do porozumienia oznacza, że dzień wolny nie może być pracownikowi przymusowo udzielony. Obowiązkiem pracodawcy jest jedynie dołożenie starań, aby taki dzień został pracownikowi udzielony. Dzień wolny należy się z kolei pracownikowi niezależnie od liczby godzin przepracowanych w sobotę (również wtedy, gdy pracownik przepracował w sobotę 1 godzinę).
Porady prawnika Porady prawnika

Masz wątpliwości dotyczące działań firmy, która cię zatrudnia? Nie wiesz jak postąpić w sporze z pracodawcą, jakie możliwości pozostawia ci prawo pracy? A może po prostu jest temat, który cię nurtuje i chcesz poznać zastosowanie bieżących przepisów? Prześlij swoje pytania mailem: serwispraca@trojmiasto.pl. Na pytania czytelników odpowiadać będą radcy z trójmiejskich kancelarii. Odpowiedzi na wybrane pytania publikowane będą w Serwisie Praca portalu Trojmiasto.pl

Zdjęcia: Gdy pracodawca zmusza do pracy w dni wolne

kawczynski i kieszkowski adwokaci i radcowie prawni sp.p.

Miejsca

Zobacz także

Porady Prawnika (375)

Opinie (86) 5 zablokowanych

  • 2015-05-11 09:17

    Gdzie tak jest? (9)

    Chętnię popracuję dodatkowo w weekendy i święta. Kasa zawsze się przyda.

    pracuję na etecie pn-pt

    8 lat

    • 20 51

    • 2015-05-11 09:56

      Możesz do Teatru Miejskiego w Gdyni przyjść (1)

      tam dostaniesz na umowę zlecenie 8,70 brutto za godzinę i trzy razy dziennie będziesz jeździł na próbę, na montaż i na spektakl. Pomiędzy masz przerwę z którą nie dowiesz się co zrobić.

      Kultura przez wielkie K.

      8 lat

      • 20 0

      • 2015-05-11 18:53

        To ja chyba wolę zmywak w UK

        8 lat

        • 8 0

    • 2015-08-19 11:04

      idź do ochrony

      i sobie chętnie popracuj, nawet przez pół roku bez dnia wolnego :(

      Lucky^^

      8 lat

      • 1 0

    • 2016-02-21 10:34

      za wolne?

      W mojej firmie sezon zaczyna się w połowie czerwca a kończy w połowie grudnia prace zaplanowane od poniedziałku do niedzieli non stop niestety szefostwo zlikwidowało nadgodziny za soboty i mam do odebrania Dzien wolny nie każdy otrzymuje pieniądze za nadgodziny wiec nie zacieszaj;)

      ksu

      8 lat

      • 0 0

    • 2016-09-19 08:20

      soboty ?

      Rób soboty rób.. oskubaja Cie Cie i wyjdzie na to ze lepiej z baba posiedziec w sobote w domu niz isc do roboty. pamietej - im wiecej zarabiasz tym wieksze podatki itp. powodzenia.

      mir

      7 lat

      • 0 0

    • 2016-10-08 16:28

      Przez takich kretynów reszta ma później przechlapane!

      7 lat

      • 0 0

    • 2017-04-29 18:43

      sks

      6 lat

      • 0 0

    • 2017-05-24 23:02

      zatrudnij sie jako konserwator albo pokojowa w osrodku wczasowym.Odkładaj tez na psychiatre,taki miód.Swieta w pracy.

      6 lat

      • 0 0

    • 2017-09-01 16:00

      pip

      Frajer

      6 lat

      • 0 0

  • 2015-05-11 09:26

    Zabrakło najważniejszego. (7)

    Gdzie można zgłosić nadużycia pracodawcy względem pracownika w tej kwestii i skutecznie go ukarać za takie postępowanie.

    8 lat

    • 77 9

    • 2015-05-11 09:58

      PIP

      i próbuj coś sobie ugrać

      8 lat

      • 11 0

    • 2015-05-11 09:59

      do inspekcji pracy

      ale żeby zglosic tyle różnych wymagań maja i wymyślania ze juz na starcie sie odechciewa...a najlepsze jest to ze jesli juz nam się uda zgłosić to pracodawcę piwiadomia i bedzie miał czas na przygotowanie sie do kontroli

      BKR

      8 lat

      • 11 0

    • 2015-05-11 10:10

      PIP nic nie zrobi bo ma obciete ręce Moze tylko prosic pracodawce nic wiecej!!

      Wielokrotnie zgłaszałem sie do PiP i powiedzieli ze moga tylko prosic a sprawe mozesz tylko do sadu zgłosic.Takie własnie mamy prawo dzieki Bronkowi i jego kolesiom i własnie za to go rozliczam!!A ha zapomniałem jak zgłosisz do sądu to pożegnaj sie z praca!!

      Dobrze ze mozna rozliczac POlityków

      8 lat

      • 19 0

    • 2015-05-11 12:34

      (1)

      W takiej sytuacji najlepiej rzucić klątwę na pracodawce, poważnie, to na prawdę dziala,

      2.Mozna by też zgłosić sprawę do prokuratury o oszustwo, wtedy bedzie scigany z zakresu prawa karnego.

      8 lat

      • 4 1

      • 2015-05-11 14:55

        popierwsze niebezie scigany z urzedu bo to sprawa cywilna

        a prokuratura takimi rzeczami sie nie zajmuje

        8 lat

        • 6 0

    • 2015-05-11 19:06

      nigdzie

      Bo jak tylko to zrobisz pip i tak cie wyda zreszta zrobia kontrole zakladowi pracy ktora jest kilka dni przed uprzedzana i tak stolec znajda po za koperta pod biurkem

      8 lat

      • 7 0

    • 2015-05-21 22:54

      Nie mozna

      Bo polskie prawo jest tak napisane ze chroni pracodawce, a praconik moze sie najwyzej...Pocalowac - czy tez to zauwazyliscie? W skrocie ty masz pracowac kiedy cie wezwie a oni moga ci nie dac umowy lub nawet nie zaplacic

      TOMO

      8 lat

      • 2 0

  • 2015-05-11 10:10

    Autoryzowane salony samochodowe. (5)

    W autoryzowanych salonach zmusza się ludzi do pracy co drugą sobotę bez dodatkowego wynagrodzenia.

    Marian

    8 lat

    • 36 3

    • 2015-05-11 11:21

      a dzień wolny za to masz? (3)

      jak tak to oki co się pienisz

      8 lat

      • 5 5

      • 2015-05-11 12:31

        (2)

        Nie chce wole sobotę mieć wolna.

        8 lat

        • 5 10

        • 2015-05-11 13:31

          Nie zrozumiałeś co jest napisane w artykule? (1)

          Tydzień roboczy jest 5-dniowy a jedynym wolnym dniem jest niedziela. Pracodawca może Ci powiedzieć, że masz pracować w sobotę dając Ci w zamian inny wolny dzień w tygodniu. A jeżeli nie chcesz pracować w żadną sobotę to się zwolnij i znajdź taką robotę, która będzie Ci pod tym względem odpowiadała albo sam stań się pracodawcą dla siebie - wtedy będziesz mógł sam sobie ustalać nie tylko dni ale i godziny pracy.

          8 lat

          • 8 9

          • 2015-05-11 16:07

            Chodzi o to,że ci pracodawcy łamią prawo w ten sposób. Fałszują ewidencję pracy.
            Wolnego za sobotę nie dają.
            Łatwo powiedzieć zwolnij się...

            Marian

            8 lat

            • 14 2

    • 2020-12-30 23:51

      to nie tylko w salonach , w biuroservice iława też tak sie pracuje

      3 lata

      • 0 0

  • 2015-05-11 10:32

    Gastronomia. (3)

    W gastronomii nikt nikogo nie pyta o zdanie, każdy pracuje w dni wolne, świąteczne itp., w 90% za normalna stawkę.

    8 lat

    • 34 4

    • 2015-05-12 13:47

      u mnie jest normalna stawka + zarcie do bolu w takie dni

      ale i tak zremy codziennie, wiec nie jest to jakis tam wielki bonus

      mirek

      8 lat

      • 2 0

    • 2015-05-12 16:14

      Gastronomia to akurat według ustawodawcy "zaspokajanie potrzeb ludzkości" i nie stosuje się do niej np przepisów o ustawowo wolnej niedzieli czy Świętach. Chociaż prawda jest,ze daleko szukać takiego zakładu gdzie zachowany jest ten 5 dniowy tydzień pracy :/

      8 lat

      • 2 0

    • 2016-12-21 09:13

      Za pewne tak pracodawca ustalił grafik pracownika na dany miesiąc. Jeśli wystąpią z tego tytułu nadgodziny to należy za nie zapłacić.

      7 lat

      • 0 0

  • 2015-05-11 11:51

    Wtedy zmień pracę, chyba że płaci na tyle dużo, że jesteś w stanie zaakceptować ten układ. (1)

    8 lat

    • 11 8

    • 2015-05-11 12:32

      Wszędzie to samo, chyba że cos wiesz i zaproponujesz

      8 lat

      • 3 0

  • 2015-05-11 12:39

    PIP zadziałał w moim przypadku. I to zadziałał wzorowo. (4)

    Pracodawca nie wypłacił pensji, bo był obrażony za oskarżenia o molestowanie. Praca była na czarno, bo umowę obiecywał zawsze 'na przyszły tydzień'. Sprawa w mojej opinii beznadziejna. Przyszła kontrola z PIP i okazało się że umowy są! Z podrobionymi podpisami! Jednak urząd dał wiarę pracownikom i fakt faktem sprawa trwała rok i dawno zdążyliśmy o tym zapomnieć, ale nagle po roku przychodzą zaległe pieniądze i to z nawiązką. A to wszystko po wysłaniu dwóch pism ze skarga. Nie wierzyłem że tak może się stać a tu proszę. Pierwszy raz moje państwo zaskoczyło mnie pozytywnie :-) to było dokładnie 2 lata temu.

    8 lat

    • 28 7

    • 2015-05-11 14:53

      dalej bajki leming opowiadaj !! (3)

      w Do Pip co dziennie sie ludzie zgłaszaja i co dziennie odchodza z kwitkiem bo Pip tylko rece rozkłada .A kontorle jak oni robia to musza ja z tygodniowym uprzedzeniem pracodawcy zrobic!

      8 lat

      • 5 4

      • 2015-05-11 16:34

        W głowie Ci się nie mieści że coś mogło zadziałać prawidłowo, co? Malkontencie, zapewniam Cie ze historia jest autentyczna. I tak nie uwierzysz, bo masz swój wyimaginowany świat. Ciekaw jestem ile razy Ty miałes do czynienia z jakąkolwiek instytucją, bo do urzędu pewnie chodzisz tylko po zasiłek. Pochwal się

        8 lat

        • 4 4

      • 2015-05-11 16:38

        (1)

        A. A ja w urzędzie nawet nie byłem. Na oczy nie widziałem urzędnika. Wysłałem pisma pocztą, a właściwie to samo pismo dwa razy. I też myślałem że zostałem z kwitkiem. Nawet zdążyłem się z tym pogodzić. A po roku niespodzianka. Trochę późno, ale życzę i Wam takich niespodzianek.

        8 lat

        • 5 0

        • 2015-05-12 10:31

          a pracodawcę w międzyczasie zmieniłeś ?

          Bo jak nie to lepiej teraz zmieniaj !!!

          8 lat

          • 2 0

  • 2015-05-11 15:34

    Panstwowa Inspekcja Pracy (7)

    A ja się pytam gdzie są pracownicy PIP gdy w niedziele i święta - długie weekendy nagminnie lamany jest ustawowy zakaz pracy w placówkach handlowych-małe sklepy spożywczo monopolowe, gdzie ludzie pracują w te dni na zasadzie dobrowolnego przymusu i NIE SA TO właściciele tych sklepów a ich etatowi pracownicy. Dlaczego PIP nigdy nie kontroluje tych sklepów pod tym kontem??? Bo w święta Panie inspektorki świętują....

    pracownik

    8 lat

    • 46 2

    • 2015-05-11 17:28

      odp (2)

      a gdyby te panie oskarżyć o bierne przyglądanie się na ten fakt od lat, o brak reakcji i nie wywiązywanie się ze swoich służbowych obowiązków???

      kim

      8 lat

      • 4 1

      • 2015-05-11 20:20

        ... (1)

        zgłoś i wtedy ewent. wymagaj reakcji; a tak swoje żale wylewaj za kołnierz

        bezcenny

        8 lat

        • 2 3

        • 2015-05-11 21:27

          odp bezcenny

          A ty to pewnie jeden z tych co tak właśnie kombinuje kosztem innych....spij spokojnie wkoncu ktoś i ciebie udupi :)

          wiecej niz bezcenny

          8 lat

          • 3 0

    • 2015-05-12 09:56

      pip (1)

      Poszukaj sobie innej pracy i będzie po problemie.

      zgred

      8 lat

      • 0 5

      • 2015-05-12 11:37

        on

        Problemem są takie ciemniaki jak ty i dlatego w tym kraju jest jak jest....mamy obowiązujące prawo ale polaczek to cwaniaczek który zrobi wszystko zeby je ominac

        8 lat

        • 3 1

    • 2017-01-30 20:25

      pip

      A napisałes skarge do pip ? maja sie domyslec ze wam zle ?

      7 lat

      • 0 0

    • 2019-12-07 07:48

      dobre

      wnioski masz Pan trafione.

      ja

      4 lata

      • 0 0

  • 2015-05-11 20:49

    Parobki PO (1)

    6 dni po 10 12 godzin to norma w Kokoszkach i tak cały miesiąc, same nagłe przypadki. Ukraińcy, ludzie na czarno pozatrudniani, kołchozy upadły a tu jeden został.

    dd

    8 lat

    • 17 0

    • 2015-05-12 13:15

      budowlanka

      srednio w miesiacu w mojej firmie pracuje sie po 220 godzin. Duza zatrydniajaca powyzej 60 osob wszyscy pracujemy w oparciu o umowe o prace. ciekawe jak moj
      szefuncio tuszuje te dodatkowe godziny.

      ciemnogrod

      8 lat

      • 3 0

  • 2015-05-11 22:33

    Zlikwidować te związki zawodowe. (1)

    To już będą robić nawet w niedziele. Niech coś napisze na związki ta wyborcza.. no.

    gg

    8 lat

    • 5 4

    • 2015-05-12 12:46

      Związki w obecnej formie są kompletnie zbędne.

      8 lat

      • 3 2

  • 2015-05-12 00:43

    Praca to najgorsza rzecz jaka się przydażyła pracownikowi. (3)

    Boli nie tyle praca w weekendy, ale fakt że ktoś czerpie z tego korzyści. Każdy powinien przećwiczyć pracę na własny rachunek. To bardzo pouczające. Można poznać świat z odmiennej perspektywy.

    arek

    8 lat

    • 19 21

    • 2015-05-12 13:15

      ćwiczę tę perspektywę od 10 lat

      tylko nie wiem, czemu polskie państwo jest przeciwne przedsiębiorczości
      szarego obywatela

      8 lat

      • 9 0

    • 2016-12-21 09:19

      Praca w soboty i niedziele. (1)

      Czy tak trudno zrozumieć że praca w niedziele i soboty jest legalna i dozwolona w kodeksie pracy. Po prosty na dany miesiąc trzeba przygotować odpowiedni grafik pracy w który praca za dni ustawowo wolne jest rekompensowana dniami wolnymi.

      7 lat

      • 0 0

      • 2017-09-03 09:40

        Praca w soboty i niedziele

        Piszesz że trzeba rekompensować a jak pracodawca tego nie robi tylko jakieś śmieszne grosze płaci co nie jest zgodne z prawem to co wtedy wiem powiesz pip na nich nie można liczyć

        6 lat

        • 0 0

1
2
3
4
5

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Wiadomości

więcej (375)

Ogłoszenia.trojmiasto.pl

Recepcjonista / Recepcjonistka etatu Hotel Gniecki ***

Hotel Gniecki Kazimierz...

Gdańsk
Monter kontenerów mieszkalnych /Pomocnik Montera

Euro-Mega Kontenery

Tuchom
więcej

Pracodawcy w Trójmieście

Vectra
Stocznia Crist
Garden - Space Sp. z o. o.
AMS
+ dodaj więcej

Forum

więcej

Najczęściej czytane